Đi khắp các vùng đặc sản của Hòa Bình, từ vựa cam Cao Phong đến thủ phủ bưởi Tân Lạc, không khó để bắt gặp hình ảnh người nông dân thành thạo dùng điện thoại thông minh để giới thiệu sản phẩm.

Cuộc cách mạng thầm lặng mang tên chuyển đổi số, được khởi xướng từ Đề án số 01-ĐA/TU của Tỉnh ủy Hòa Bình, đã thực sự thay đổi tư duy và phương thức sản xuất của hàng vạn nông hộ.

Khi nông sản Hòa Bình có một "căn cước công dân"

"Bưởi nhà tôi giờ đã có 'căn cước công dân' rồi!", ông Phạm Văn Hồi ở thị trấn Mãn Đức (huyện Tân Lạc) tự hào khoe khi dùng điện thoại quét mã QR trên trái bưởi căng mọng. Chỉ một thao tác, toàn bộ "lý lịch" của sản phẩm, từ vùng trồng, quy trình chăm bón theo tiêu chuẩn VietGAP đến ngày thu hoạch, đều hiện ra minh bạch.

Lời khẳng định của ông Hồi là minh chứng sống động cho sự thay đổi cốt lõi. Nông sản Hòa Bình không còn là những sản phẩm vô danh trên sạp hàng, mà đã trở thành những "cá thể" có nhận diện, có câu chuyện và có thương hiệu riêng.

Cách đây vài năm, hành trình của những nông sản đặc trưng xứ Mường còn đầy gian nan, thường xuyên đối mặt với điệp khúc bị thương lái ép giá hoặc chỉ tiêu thụ loanh quanh trong tỉnh. Giờ đây, cũng những trái bưởi, quả cam ấy, cùng với măng chế biến, mật ong..., đã đường hoàng có mặt trên kệ các siêu thị lớn ở Hà Nội, TP.HCM và bắt đầu hành trình chinh phục những thị trường khó tính như Anh, Mỹ.

Phép màu này không đến một cách ngẫu nhiên. Nó là kết quả của một quá trình bền bỉ, bắt đầu từ những điều nhỏ nhất: Một bức ảnh sản phẩm được chụp chuyên nghiệp, một dòng mô tả tâm huyết trên gian hàng điện tử và quan trọng nhất là một mã QR truy xuất nguồn gốc minh bạch.

Đề án 01 - "Đòn bẩy" cho cuộc chuyển mình nông sản Hòa Bình

Hạt nhân của sự thay đổi này chính là Đề án số 01-ĐA/TU ngày 6/8/2021 của Tỉnh uỷ Tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với HND các cấp trong xây dựng tổ chức Hội vững mạnh, tham gia hỗ trợ nông dân phát triển sản xuất, tiêu thụ sản phẩm góp phần xây dựng nông thôn mới giai đoạn 2021-2025”. Đề án với vai trò tiên phong, dẫn dắt của Hội Nông dân các cấp. Hội Nông dân đã trở thành "bà đỡ", người cầm tay chỉ việc, chắp cánh cho nông dân bước vào thế giới số.

Những con số biết nói sau 3 năm triển khai là minh chứng rõ nét nhất:

101 sản phẩm OCOP, VietGAP, hữu cơ đã được dán tem TXNG, tạo ra một "dòng chảy" thông tin tin cậy đến người tiêu dùng.

73 tài khoản của các hợp tác xã, hộ nông dân đã được mở thành công trên các sàn thương mại điện tử lớn như Postmart, Voso.

15 cửa hàng nông sản thực phẩm an toàn được xây dựng, vừa là điểm trưng bày, vừa là trung tâm kết nối, đưa nông sản "lên đường".

Hơn 1.000 lớp tập huấn về khoa học kỹ thuật và kỹ năng bán hàng trực tuyến đã được tổ chức cho trên 52.500 lượt hội viên, trang bị cho họ những công cụ sắc bén nhất để chinh phục thị trường.

Như một lẽ tất yếu, sự đầu tư bài bản đã hái được quả ngọt. Câu chuyện Hợp tác xã nông nghiệp Đại Đồng (huyện Yên Thủy) xuất khẩu thành công bưởi Diễn sang thị trường Anh, hay hành tăm muối của Hợp tác xã Phú Lai có mặt tại Mỹ không chỉ là niềm tự hào riêng lẻ, mà là tín hiệu tích cực, khẳng định hướng đi đúng đắn của tỉnh.

Ông Bùi Đức Biên - Phó Chủ tịch phụ trách Hội Nông dân tỉnh Hòa Bình, nhận định: "Chúng tôi xem chuyển đổi số là chìa khóa mở đường cho tiêu thụ bền vững. Nhưng thành công lớn nhất chính là sự thay đổi trong tư duy của người nông dân. Họ đã hiểu rằng, trong thời đại số, chất lượng sản phẩm là điều kiện cần, nhưng câu chuyện thương hiệu và cách tiếp cận thị trường mới là điều kiện đủ”.

Chặng đường phía trước và những rào cản cần vượt qua

Dù đạt được những thành tựu ấn tượng, hành trình "lên sàn" của nông sản Hòa Bình vẫn còn đối mặt với không ít thách thức. Năng lực quản trị, marketing của một số hợp tác xã còn hạn chế. Chi phí đầu tư cho bao bì, nhãn mác, logistics vẫn là một gánh nặng. Đặc biệt, tư duy sản xuất và buôn bán theo lối mòn truyền thống vẫn còn tồn tại ở một bộ phận không nhỏ nông dân.

"Có sản phẩm sạch, chất lượng nhưng hình ảnh không đẹp, không biết viết nội dung giới thiệu hấp dẫn thì cũng rất khó cạnh tranh trên không gian mạng," một cán bộ Hội Nông dân chia sẻ.

Đây là những "con dốc" tiếp theo mà nông nghiệp Hòa Bình cần phải vượt qua. Để làm được điều đó, việc tiếp tục đồng hành của các cấp Hội Nông dân là tối quan trọng. Trong thời gian tới, tỉnh sẽ tiếp tục đẩy mạnh hỗ trợ kỹ năng số, hoàn thiện hệ thống truy xuất nguồn gốc, tăng cường truyền thông và kết nối chặt chẽ "4 nhà" (Nhà nước - Nhà nông - Nhà khoa học - Nhà doanh nghiệp).

Chuyển đổi số trong nông nghiệp Hòa Bình mới chỉ ở giai đoạn đầu, nhưng những thành quả mà nó mang lại đã khẳng định một chân lý: Đầu tư vào công nghệ, thay đổi tư duy chính là con đường ngắn nhất và bền vững nhất để nâng tầm giá trị nông sản, mang lại cuộc sống ấm no cho người nông dân và xây dựng một nền nông nghiệp hiện đại, vững mạnh.