Những nông dân vượt khó

Tháng 3, vùng cao Tây Bắc thời tiết hanh khô. Đây còn được gọi là mùa “đói” của người vùng cao. Để có được cuộc sống ấm no, có của ăn quả để, nhiều nông dân trên địa bàn các xã vùng cao của huyện Quỳnh Nhai (Sơn La) đã mạnh dạn vươn lên từ vùng đất khó.

Chúng tôi tìm về xã vùng 3 Mường Sại của huyện Quỳnh Nhai (Sơn La), nơi sinh sống của đồng bào dân tộc Thái, La Ha… Từ trung tâm xã, vượt qua 14km đường dốc quanh co tìm về bản Pha Dảo, chứng kiến người dân nơi đây đưa cây trồng mới lên đất dốc, tận dụng diện tích đất, để nâng cao thu nhập, ổn định cuộc sống.

Sinh ra và lớn lên ở vùng quê nghèo, gia đình anh Lầu A Ly, bản Pha Dảo, xã Mường Sại, huyện Quỳnh Nhai (Sơn La) đều làm nghề nông. Nhiều đời nay kinh tế của gia đình anh Ly chỉ phụ thuộc vào cây ngô, cây sắn trồng trên nương. Năm được mùa thì mất giá, còn năm giá lên cao thì mất mùa, thu nhập của gia đình anh cứ bấp bênh như vậy. Không chịu khuất phục trước những khó khăn, anh Ly quyết tâm phải làm giàu trên chính mạnh đất quê hương, nghĩ là làm.

Anh Ly đã tích cực tham gia các lớp tập huấn khoa học kĩ thuật trong chăn nuôi, trồng trọt do xã, huyện, tỉnh phối hợp tổ chức và học hỏi kinh nghiệm qua sách, báo, đi thăm quan các mô hình kinh tế làm ăn hiệu quả ở nhiều địa phương. Nhờ cần cù, chịu khó, đến nay, gia đình anh vẫn duy trì các cây trồng truyền thống trên nương như ngô, sắn, lúa và mở rộng sang trồng cây dứa, nuôi bò nhốt chuồng từ 5-7 con/lứa.

Anh Ly phấn khởi nói: Từ một hộ nghèo, giờ gia đình tôi đã trở thành hộ có thu nhập khá. Công việc bận rộn và vất vả nhưng bù lại có nguồn thu nhập ổn định, lo cho các con ăn học đầy đủ. Bản tôi có 79 hộ, thì nay chỉ còn 8 hộ nghèo thôi.

Theo lãnh đạo xã Mường Sại, phát huy tiềm năng, thế mạnh của địa phương, ngoài khai thác mặt nước hồ để nuôi cá lồng, Mường Sại đang tập trung đẩy mạnh tuyên truyền người dân thực hiện tốt chăn nuôi gia súc.

Song những năm trước kia, chăn nuôi gia súc chủ yếu là thả rông, người dân ít quan tâm đến phòng bệnh nên gia súc hay bị bệnh, chết. Qua tuyên truyền, hướng dẫn của cán bộ khuyến nông, các hộ gia đình đã chú trọng tiêm vaccine định kỳ hàng năm, chuyển chăn thả sang nuôi nhốt gắn với trồng cỏ voi, tích trữ rơm rạ sau mỗi vụ gặt và ủ chín thức ăn cho gia súc. Tỷ lệ hộ nghèo trên địa bàn xã giảm còn 9,6%.

Tạm chia tay Mường Sại, chúng tôi dọc theo quốc lộ 279, tìm về xã vùng hồ Chiềng Ơn, (Quỳnh Nhai, Sơn La) là xã di vén lòng hồ thủy điện Sơn La, đất sản xuất hạn chế. Vậy Chiềng Ơn đã làm gì để ổn định đời sống, tạo sinh kế cho bà con? Câu hỏi đó luôn thường trực nên chúng tôi quyết tâm phải đến vùng đất này.

Ông Hoàng Văn Tế, Phó Chủ tịch UBND xã Chiềng Ơn (Quỳnh Nhai, Sơn La) giới thiệu cho chúng tôi tìm về bản Đồng Tâm. Theo lời giới thiệu ấy, chúng tôi tìm gặp anh Lò Văn Quỳnh, dân tộc Kháng, bản Đồng Tâm. Dáng người cao, gầy, nước da ngăm đen, nhìn anh Quỳnh già dặn hơn độ tuổi 40 của mình khá nhiều. Bên chén trà còn tỏa hương, anh Lò Văn Quỳnh bồi hồi nhớ lại: Khoảng những năm 2010, thực hiện công cuộc di dân tái định cư thủy điện Sơn La, vì dòng điện ngày mai của Tổ quốc, gia đình tôi cùng bà con nhân dân trong bản phải di chuyển lên nơi ở mới, nhường lại nơi ở cũ cho dòng chảy của sông Đà.

Lên nơi ở mới, những ngày đầu bao giờ cũng đầy khó khăn, vất vả, hoang mang và bỡ ngỡ. Phải làm gì để phát triển kinh tế, nuôi gia đình, thoát đói nghèo? Được sự quan tâm đầu tư hỗ trợ của Đảng, Nhà nước, sự trợ giúp kịp thời của cán bộ xã, bản, năm 2019, gia đình anh Quynh đã mạnh dạn vay 100 triệu đồng từ ngân hàng Chính sách xã hội huyện để sửa sang chuồng trại, đầu tư mua 4 con bò, 10 con dê và xây dựng vườn ươm cây giống.

Thiếu kinh nghiệm, ngày đầu khởi nghiệp của anh đầy gian truân, vật nuôi gầy yếu, phát triển chậm, hiệu quả kinh tế chưa cao, áp lực vay vốn ngân hàng làm đôi vai anh như trĩu nặng thêm. Nhưng không chùn bước, bằng ý chí, sự quyết tâm thoát khỏi cái đói, cái nghèo, anh Quỳnh đã tích cực tham gia các lớp tập huấn đào tạo ngắn hạn về chăn nuôi, trồng trọt.

Cứ được cán bộ thông báo là có lớp, có chương trình nào là anh lại mạnh dạn đăng ký tham gia, rồi anh đi tham quan học hỏi thêm các mô hình đã thành công ở những xã, bản khác. Đêm về, anh vùi mình vào báo, đài, các phương tiện thông tin đại chúng, mạng Internet để tìm hiểu, tiếp thu các cách làm hay, hiệu quả.

“Muốn thoát nghèo, không còn đường nào khác ngoài sự nỗ lực của bản thân, thức khuya dậy sớm lao động sản xuất và không ngừng học hỏi kinh nghiệm sản xuất. Nhờ đó, tôi dần biết áp dụng các tiến bộ kỹ thuật vào chăn nuôi nên đàn vật nuôi thoát còi cọc, ngày càng phát triển. Hiện nay, gia đình có trên 10 con bò, hơn 10 con dê và nhiều gia cầm khác. Mô hình chăn nuôi đã ổn định, tôi cũng mới mua được 1 nền nhà, dự tính đầu năm 2025 sẽ làm nhà mới…”, anh Quỳnh hớn hở khoe.

“Đồng Tâm” đã phát huy hiệu quả đúng như cái tên của mình. Thấy được sự cần cù, chăm chỉ và hiệu quả từ mô hình kinh tế của gia đình anh Quỳnh, nhiều hộ dân đã mạnh dạn tìm hiểu, học hỏi kinh nghiệm và làm theo để mong xóa đi cái đói, cái nghèo đã dai dẳng đeo bám bao đời.

Cùng với đó, để hỗ trợ người dân ổn định đời sống, xã Chiềng Ơn đã quan tâm làm tốt các chính sách hỗ trợ sản xuất, tạo điều kiện cho người dân vay vốn ưu đãi đầu tư chuyển đổi cơ cấu cây trồng, vật nuôi. Đồng thời, tuyên truyền, vận động bà con giảm dần diện tích trồng cây lương thực kém hiệu quả trên đất dốc sang trồng cây ăn quả; xây dựng mô hình sản xuất sản phẩm nông nghiệp sạch, có giá trị cao và vận động nhân dân liên kết thành lập HTX thủy sản theo hướng chuỗi giá trị sản phẩm.

Ông Hoàng Văn Tế, Phó chủ tịch UBND xã Chiềng Ơn (Quỳnh Nhai, Sơn La) chia sẻ: Hộ gia đình anh Lò Văn Quỳnh là một trong những điển hình về tinh thần không ngừng tìm tòi, sáng tạo, vươn lên trở thành hộ có kinh tế khá với mô hình nuôi bò nhốt chuồng, trồng cây ăn quả trên đất dốc. Nhờ những tấm gương như anh Quỳnh, tỷ lệ hộ nghèo đa chiều năm giảm xuống xuống từng năm; góp sức cùng Chiềng Ơn giữ vững và phát triển danh hiệu xã nông thôn mới.

Nông dân chung sức xây dựng nông thôn mới

Chúng tôi rời Chiêng ơn khi nắng chiều sắp tắt. Dọc con đường về trung tâm huyện, rất dễ bắt gặp những vạt cỏ được tận dụng trồng ven đường, trên đồi, trên nương, bãi đất trống, hay dưới những vườn chuối xanh tốt được trồng ngay trong vườn nhà. Người dân đã chủ động chuyển đổi diện tích đất sản xuất kém sang trồng cỏ voi, tạo nguồn thức ăn tích trữ cho đàn vật nuôi. Được biết, toàn huyện Quỳnh Nhai hiện có trên 600ha cỏ phục vụ chăn nuôi.

Đến nay, huyện Quỳnh Nhai có 11/11 xã được công nhận đạt chuẩn NTM, trong đó có 3 xã được công nhận đạt chuẩn NTM nâng cao; đã tổ chức lễ công bố Nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về việc thành lập thị trấn Mường Giàng. Về xây dựng huyện đạt chuẩn NTM, Quỳnh Nhai đã đạt 5/9 tiêu chí, 30/36 chỉ tiêu...

Thời gian tới, huyện Quỳnh Nhai tiếp tục triển khai thực hiện các dự án đầu tư hạ tầng kinh tế - xã hội nhằm duy trì, nâng cao tiêu chí đối với xã đạt chuẩn NTM; xã NTM nâng cao. Triển khai các dự án hỗ trợ phát triển sản xuất thuộc các Chương trình mục tiêu quốc gia nhằm nâng cao thu nhập cho người dân.

Sự vào cuộc nhanh nhẹn, nắm bắt thời cơ, tận dụng khai thác thế mạnh sẵn có của địa phương, mạnh dạn ứng dụng tiến bộ kỹ thuật đã giúp nhiều hộ nông dân trên địa bàn huyện từng bước vượt qua khó khăn, nâng cao thu nhập, vươn lên làm giàu chính đáng trên quê hương mới; góp phần chung sức đưa Quỳnh Nhai vững bước trên chặng đường đạt chuẩn huyện nông thôn mới vào năm 2025.