Mô hình liên kết trồng bí đao Nova 209 do Công ty TNHH Thương mại rau củ Ngọc Linh Sơn La và Công ty Hạt giống Nova triển khai thực hiện trên địa bàn xã Mường Than (Than Uyên, Lai Châu).
Khi có chủ trương liên kết với Công ty TNHH Thương mại rau củ Ngọc Linh Sơn La để triển khai mô hình trồng bí đao Nova 209 trên cơ sở Công ty cung ứng cây giống, vật tư nông nghiệp (theo hình thức chậm trả) và hỗ trợ kỹ thuật, người dân Mường Than nhiệt tình hưởng ứng.
Kết quả, 14 hộ và 1 hợp tác xã nông nghiệp trên địa bàn xã tham gia trồng 2,6ha bí đao Nova 209 tại các bản: Sen Đông, bản Đông, Xuân Phương, bản Mường và Cẩm Trung 1. Thời vụ từ khi xuống bầu đến thu hoạch xong là 3,5 tháng.
Qua 3 tháng triển khai thực hiện mô hình, các cơ quan chuyên môn và công ty liên kết đánh giá điều kiện khí hậu, thổ nhưỡng phù hợp với sự sinh trưởng của cây bí đao. Các hộ đã sản xuất đúng quy trình kỹ thuật, chất lượng sản phẩm đảm bảo tiêu chuẩn. Tuy nhiên, do mưa nhiều và kéo dài, ảnh hưởng đến việc đậu quả, có vườn chỉ thu 3 – 5 lứa quả/vụ thay vì 6 - 8 lứa quả/vụ như dự kiến.
Năng suất hiện nay do đang chuẩn bị cho thu hoạch lứa quả đầu tiên nên chưa thể đánh giá cả vụ. Mặc dù vậy, trên địa bàn có 1 hộ dân thực hiện trồng thử nghiệm trước và đã cho thu hoạch với năng suất đạt trung bình 87 tấn/ha; mức giá bán của Công ty hiện từ 5.000 đến 8.500 đồng/kg.
Tổng chi phí ban đầu cho 1ha bí đao khoảng 200 triệu đồng (hạt giống, vật tư phân bón, lưới, hệ thống tưới tự động, tre làm giàn, nhân công lao động). Từ vụ thứ 2 chi phí không phát sinh thêm trong khoảng 3 - 5 năm tương ứng với từ 6 - 10 vụ trồng bí. Dự tính lợi nhuận sau trừ chi phí đạt gần 500 triệu đồng/ha, tương đương 50 triệu đồng/1.000m2. So với cây lúa trong cùng thời gian canh tác, cây bí đao Nova 209 cho lợi nhuận cao hơn nhiều lần.
Tại Hội thảo, các đại biểu khẳng định hiệu quả bước đầu (thu nhập, thay đổi tư duy sản xuất cũng như nâng cao hiệu quả sản xuất trên cùng đơn vị diện tích), cây bí đao Nova 209 mang lại. Đồng thời, đề nghị Công ty TNHH Thương mại rau củ Ngọc Linh Sơn La xúc tiến việc thành lập đại lý cung ứng giống, vật tư phân bón và thuốc bảo vệ thực vật để các hộ chủ động sản xuất; báo giá thường xuyên và thu mua sản phẩm theo đúng hợp đồng liên kết; thống nhất cách thức chuyển giao kỹ thuật; phân loại quả…
Bên cạnh đó, cấp ủy, chính quyền xã Mường Than cũng đề nghị Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tham mưu UBND tỉnh xem xét, nghiên cứu có hướng tháo gỡ những vướng mắc, khó khăn để được hưởng chính sách hỗ trợ theo Nghị quyết 07 của HĐND tỉnh, đảm bảo các hộ có mức sống từ trung bình trở xuống có thể tiếp cận. Đồng thời, mềm hóa các điều kiện hỗ trợ cho phát triển rau, củ, quả trên địa bàn tỉnh phù hợp với thực tế tại cơ sở.
Đại diện Công ty TNHH Thương mại rau củ Ngọc Linh Sơn La làm rõ thêm những chính sách ưu đãi, hỗ trợ của đơn vị đối với các hộ dân, hợp tác xã tham gia liên kết. Đồng thời, trả lời những kiến nghị, đề xuất của cấp ủy, chính quyền và đại biểu tham gia Hội thảo. Qua đó, khẳng định, đây là mô hình thực hiện chuỗi liên kết 5 nhà, sự cam kết sản xuất phải đảm bảo chặt chẽ, nêu cao trách nhiệm của từng cá nhân, tổ chức. Công ty đã hỗ trợ 50% giống, vật tư và cam kết bao tiêu sản phẩm, bà con cần thực hiện đúng quy trình kỹ thuật cũng như thời vụ để đảm bảo có nguồn lợi cao nhất, chung sức thực hiện chung mục tiêu là mang lại lợi ích cho cộng đồng.
Trước đó, các đại biểu đã đi tham quan mô hình trồng bí đao tại bản Sen Đông, xã Mường Than.