Khăn Piêu - Nét đẹp và điểm tựa tinh thần của người dân tộc Thái

Khăn Piêu - Nét đẹp bản sắc 

Khăn Piêu là nét đẹp đặc trưng trong văn hóa của dân tộc Thái. Trong tiếng Thái, “Piêu” có nghĩa là “khăn đội đầu”. Khăn Piêu được dệt từ sợi bông, thường có độ dài từ 1,5 - 1,6 m với khổ rộng từ 30 - 40 cm. Hoa văn trên Piêu thường được lấy cảm hứng từ những sự vật, hiện tượng đời thường, gần gũi với con người như: Mái nhà sàn, bông hoa ban, ruộng nương, quả trám hay rau cỏ bợ...Sau khi chọn được hoạ tiết phù hợp, người con gái Thái sẽ chọn chỉ, phối màu để thêu sao cho đẹp mắt.

Piêu là phục sức không thể thiếu với mỗi người phụ nữ Thái. Piêu theo chân người con gái Thái kể từ khi mới lọt lòng. Piêu quấn trên búi tóc của các bà, các mẹ. Piêu được người mẹ vắt ngang ngực hoặc lưng khi địu con thơ. Những cháu bé người Thái từ 7 - 8 tuổi đã bắt đầu học cách dệt vải và thêu hoa văn cho Piêu.

 Khi các cháu gái đã trở thành thiếu nữ, Piêu lại theo chân các cô gái từ những ngày thường đến với dịp hội, dịp lễ hội. Dải khăn Piêu theo chân người phụ nữ đến cả những đám hỏi, đám cưới, trở thành món quà biếu tặng đằng nhà trai. Rồi khăn Piêu lại theo người phụ nữ Thái đến cả khi đã làm bà, làm mẹ. 

Cứ như thế, dệt vải, nhuộm vải làm khăn Piêu; thêu khăn Piêu, không biết tự bao giờ, đã trở thành một nét phong tục, tập quán đặc trưng của đồng bào các dân tộc Tây Bắc. 

Khăn Piêu thay lời bày tỏ

Với đồng bào Thái đen Tây Bắc, khăn Piêu có ý nghĩa về mặt tâm linh, được ví như một tín vật trong tình yêu, một phần của trang phục làm nên vẻ đẹp riêng có của người phụ nữ. Chiếc khăn Piêu cũng là một trong những tiêu chí để đánh giá người phụ nữ Thái. Chiếc khăn Piêu đẹp, cách vấn Piêu trên đầu sao cho cân, cho chỉn chu thể hiện sự tinh tế, đảm đang của người phụ nữ dân tộc Thái vùng Tây Bắc.

Cô gái người Thái vùng Tây Bắc khi đã yêu một cháng trai nào đó thì có thể trao cho chàng trai tấm Piêu của mình. Khi đi lấy chồng thì sẽ đếm số người thân là phụ nữ bên nhà chồng để thêu khăn Piêu làm quà tặng. Trong những đám cưới hỏi của người Thái vùng Tây Bắc, đôi khi chúng ta bắt gặp những đoàn người gồng gánh, chở xe máy hàng chục túi quà sặc sỡ sắc màu thổ cẩm. Nổi lên trong những món quà về nhà chồng là sắc thắm khăn piêu.

Đến nay, không chỉ với phụ nữ Thái mà với nhiều dân tộc anh em, khăn Piêu của người Thái Tây Bắc đã trở thành nét văn hóa mặc đặc trưng, thành nét duyên, niềm tự hào của người Tây Bắc.