Đàn châu chấu sa mạc khổng lồ "oanh tạc" Ấn Độ, Việt Nam sẽ giám sát đặc biệt

Châu chấu sa mạc khó vào Việt Nam

Trong báo cáo gửi Thủ tướng Chính phủ về tình hình dịch châu chấu sa mạc trên thế giới và công tác chuẩn bị sẵn sàng chống dịch ở Việt Nam ngày 1/6, Bộ trưởng Bộ NNPTNT Nguyễn Xuân Cường cho biết, theo thông tin mới nhất của FAO, đàn châu chấu sa mạc trưởng thành đã di chuyển đến phía Bắc Ấn Độ.

Cụ thể, những nhóm châu chấu mới hóa trưởng thành và các đàn châu chấu từ khu vực sinh sản trong mùa xuân đã đến sa mạc Rajasthan (thuộc miền Tây Ấn Độ) từ phía Tây và tiếp tục di chuyển về phía Đông Rajasthan và các tiểu bang Madhya Pradesh và Maharashtra.

Đến ngày 26/5/2020 có ít nhất một đàn châu chấu trưởng thành đã đến khu vực phía Đông Bắc Bhopal (thành phố ở miền Trung Ấn Độ).

Phần lớn sự di chuyển của các đàn châu chấu sa mạc tại Ấn Độ trong thời gian qua có liên quan đến những đợt gió mạnh tạo ra bởi siêu bão Andama từ vịnh Bengal (một xoáy thuận nhiệt đới gây hại trên diện rộng lên khu vực phía Đông Ấn Độ và Bangladesh vào ngày 20/5/2020).

Theo các chuyên gia FAO, từ nay đến tháng 7/2020 dự kiến những đàn châu chấu ở phía Đông sa mạc Rajasthan có thể tiếp tục lây lan sang phía Bắc Ấn Độ và xa nhất đến thành phố Bihar and Orissa thuộc miền Trung Ấn Độ và sau đó di chuyển về phía Tây và trở lại sa mạc Rajasthan.

Sự di chuyển của châu chấu sa mạc tại Ấn Độ sẽ chấm dứt trong tháng 7 do thời gian này đàn châu chấu bắt đầu ghép đôi, sinh sản và ít di chuyển.

Cũng theo FAO, những đàn châu chấu trưởng thành đang hình thành tại Ấn Độ ít có khả năng tiếp cận với miền Nam Ấn Độ, Nepal và Bangladesh.

Trong khi đó, tại Pakistan, châu chấu trưởng thành đang hình thành nhóm và những đàn châu chấu nhỏ tại khu vực sinh sản trong mùa xuân ở Tây Nam (Bang Baluchistan) và sông Ấn (Bang Punjab).

Đàn châu chấu sa mạc tại các khu vực này sẽ di chuyển đến các khu vực sinh sản trong mùa hè dọc theo biên giới Ấn Độ - Pakistan từ Cholistan đến Tharparkar.

Tại Iran, châu chấu trưởng thành đang hình thành nhóm và các đàn châu chấu nhỏ tại khu vực sinh sản trong mùa xuân dọc theo bờ biển phía Nam và tỉnh Sistan - Baluchistan (thuộc phía nam, giáp biên giới với Pakistan và Afghanistan).

Riêng tại khu vực Đông Phi, tình hình hiện nay vẫn vô cùng đáng báo động. Ở Kenya, Ethiopia và Somalia đang tiếp tục phải đối mặt với một mối đe dọa chưa từng có với an ninh lương thực và sinh kế.

Những đàn châu chấu sa mạc trưởng thành mới từ khu vực sinh sản hiện nay sẽ được hình thành từ giữa tháng 6 trở đi, thời điểm này trùng với thời gian bắt đầu thời điểm thu hoạch cây trồng.

"Cho đến nay, tình hình châu chấu sa mạc vẫn diễn biến phức tạp, các đàn châu chấu di chuyển qua lại theo hướng gió nhưng nguy cơ xâm nhập vào Việt Nam không cao" - Bộ trưởng Nguyễn Xuân Cường khẳng định.

Châu chấu tre lưng vàng gây hại ở diện hẹp

Trong khi châu chấu sa mạc khó có nguy cơ vào Việt Nam thì từ cuối tháng 3 đến đầu tháng 4/2020 đến nay châu chấu tre lưng vàng đã phát sinh và gây hại diện hẹp trên tre, luồng, vầu, ... tại 4 tỉnh Điện Biên, Cao Bằng, Sơn La, Quảng Ninh với tổng diện tích nhiễm là 69 ha.

Mật độ phổ biến là 100 - 200 con/m2, cao 400 - 600 con/m2 , cục bộ tại Cao Bằng có nơi mật độ lên tới 1.000 con/m2.

Diện tích xuất hiện châu chấu tre lưng vàng ở thời điểm hiện tại (tháng 5/2020) thấp hơn 176 ha so với cùng kỳ năm trước.

 Châu chấu sa mạc là đối tượng giám sát đặc biệt

Cũng theo Bộ trưởng Nguyễn Xuân Cường, ngay sau khi báo cáo Thủ tướng, Bộ NNPTNT đã chỉ đạo Cục Bảo vệ thực vật đưa châu chấu sa mạc vào đối tượng giám sát đặc biệt, hàng ngày bố trí cán bộ nắm thông tin châu chấu sa mạc lây lan, gây hại trên thế giới thông qua internet, các phương tiện thông tin đại chúng.

Trong thời gian tới, Bộ NNPTNT tiếp tục theo dõi sát tình hình các đàn châu chấu di cư; các cảnh báo về hướng di chuyển và gây hại của châu chấu sa mạc từ FAO và các nước có liên quan trong khu vực để chủ động các phương án phòng, chống dịch kịp thời và hiệu quả (kế hoạch đính kèm).

Làm việc với Bộ Quốc phòng về thiết bị phun thuốc và khả năng phát hiện châu chấu ở độ cao 2.000 m hoặc hơn; làm việc với Trung tâm Khí tượng thủy văn trung ương về nội dung này để sử dụng radar dân sự sẽ thuận lợi hơn.

Chỉ đạo Cục Bảo vệ thực vật tiếp tục bám sát tình hình phát sinh châu chấu tre lưng vàng non ở các địa phương để chỉ đạo phòng trừ sớm ngay từ khi châu chấu non mới nở.

Từ tháng 6-7/2020, có khả năng châu chấu trưởng thành từ Lào di trú sang Việt Nam gây hại. Cục Bảo vệ thực vật phối hợp các địa phương vùng miền núi phía Bắc giám sát châu chấu di cư qua biên giới để phòng trừ sớm ngay khi châu chấu xâm nhập xuống cây trồng nông nghiệp.

Cục Bảo vệ thực vật triển khai các nghiên cứu ứng dụng một số chế phẩm sinh học như nấm Metarhizium anisopliae, Beauveria bassiana, Nucleo Polyhedrosis virus và nhân nuôi các loài bắt mồi ăn thịt (gà, vịt, chim,…) để quản lý châu chấu tre lưng vàng tại một số tỉnh miền núi phía Bắc.