Đưa pháp luật đến từng nếp nhà

Những ngày cuối tháng Tám, khi mùa thu đang chạm ngõ khắp các bản làng nơi vùng cao Tây Bắc, chúng tôi có dịp về với phường Chiềng An, tỉnh Sơn La. Mảnh đất này từng in dấu không ít gian truân của quá khứ, nhưng nay đã khoác lên mình tấm áo mới - bình yên, trù phú và đầy hy vọng. Trên cung đường bê tông uốn lượn giữa những triền đồi xanh mướt, bản làng yên ả với những ngôi nhà khang trang, vững chãi. Bên những nương ngô, ruộng lúa, ao cá là tiếng cười nói rộn ràng của những người dân tộc Thái, Kinh, Mông, Mường…

Cách đây hơn một thập kỷ, có những thời điểm tình hình an ninh trật tự, vi phạm pháp luật, tệ nạn xã hội ở Chiềng An còn phức tạp. Nhưng ngày hôm nay, nơi đây đang viết nên một câu chuyện khác, câu chuyện về sự đổi thay, khởi đầu từ những buổi tuyên truyền pháp luật giản dị, gần gũi với cuộc sống, văn hoá của người dân nơi đây.

Tại trụ sở phường Chiềng An, ông Phạm Văn Thành, Phó Chủ tịch UBND phường, chia sẻ với chúng tôi: “Pháp luật không phải điều gì xa vời. Khi người dân hiểu luật, họ sẽ sống tốt hơn, biết bảo vệ mình và biết tôn trọng người khác”.

Thực hiện Chương trình 1719, chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi, xác định rõ vai trò quan trọng của công tác tuyên truyền, phường Chiềng An đã phối hợp chặt chẽ với các cơ quan cấp trên để triển khai hàng loạt hoạt động phổ biến, giáo dục pháp luật, đặc biệt hướng đến đồng bào dân tộc thiểu số, những người từng ít có điều kiện tiếp cận pháp luật.

Các hình thức tuyên truyền được vận dụng linh hoạt, từ buổi sinh hoạt thôn bản, lồng ghép trong hội họp, lễ hội, đến việc truyền thanh bằng tiếng dân tộc, phát tờ rơi, tổ chức tư vấn pháp luật lưu động. Những kiến thức pháp lý vốn khô khan giờ trở thành câu chuyện gần gũi, dễ hiểu về đất đai, hôn nhân, bạo lực gia đình, bình đẳng giới, bảo vệ rừng, ma túy, an toàn giao thông…

Chiều muộn, chúng tôi đến bản Panh, một trong những điểm sáng trong hành trình thay đổi của phường Chiềng An. Đứng bên con đường nông thôn mới, ông Lò Văn Chơ, Bí thư Chi bộ, Trưởng bản, hồ hởi dẫn chúng tôi đến thăm những mái nhà khang trang.

“Trước đây, nhiều hộ vi phạm do thiếu hiểu biết, giờ bà con biết luật, biết sống theo luật. Bản làng yên bình hơn, con trẻ đến trường đông đủ, trai gái không còn tảo hôn, cả bản đồng lòng giữ rừng, giữ đất…”

Bản Panh hôm nay có hơn 150 hộ dân, hơn 620 nhân khẩu sống hòa thuận giữa ba dân tộc Thái, Kinh, Mường. Tiếng loa truyền thanh mỗi sáng, vang lên bằng cả tiếng phổ thông và tiếng Thái, không chỉ cập nhật tin tức mà còn nhắc nhở bà con về các quy định pháp luật, các chính sách ưu đãi, về nghĩa vụ và quyền lợi công dân.

“Ngày trước tôi chỉ biết cấy lúa, nuôi cá, ai nói gì thì nghe nấy. Giờ thì tôi hiểu luật, biết làm giấy tờ, biết dạy con không vi phạm”, bà Quàng Thị Ân, bản Lả Mường, tự hào chia sẻ “Tôi còn vận động con cháu, hàng xóm cùng chấp hành tốt, cùng nhau giữ gìn bản làng bình yên".

Người dân hiểu biết pháp luật để phát triển

Phường Chiềng An hôm nay được hình thành trên cơ sở sáp nhập ba đơn vị hành chính cũ: phường Chiềng An, xã Chiềng Xôm và xã Chiềng Đen, với gần 20.300 người thuộc 10 dân tộc anh em. Dù 92,8% dân số sống ở nông thôn, nhưng diện mạo đô thị hóa đang dần hình thành, với hạ tầng được cải thiện, đời sống người dân không ngừng nâng cao.

Theo thống kê, trong nhiệm kỳ 2020–2025, Chiềng An Không có vụ án tồn đọng, không còn các điểm nóng phức tạp về trật tự xã hội, không còn vùng trắng pháp luật – đó là minh chứng rõ ràng nhất cho hiệu quả của công tác tuyên truyền, vận động nhân dân “sống và làm việc theo hiến pháp và pháp luật.

Ông Phạm Văn Thành khẳng định: Nhân dân không còn sợ luật, mà xem pháp luật là công cụ bảo vệ chính đáng. Có người còn trở thành tuyên truyền viên pháp luật cơ sở, tích cực tham gia hòa giải, giữ gìn an ninh trật tự, xây dựng bản làng đáng sống.

Chiềng An đã vươn mình trở thành mô hình điển hình về gắn kết giữa phát triển kinh tế - xã hội với tuyên truyền pháp luật, đảm bảo an ninh - trật tự - ổn định vùng đồng bào dân tộc thiểu số.

Nhìn lại chặng đường đã qua, có thể nói hiểu luật – sống tốt – vững vàng vươn lên đã trở thành tinh thần sống mới của người dân Chiềng An. Và trong câu chuyện đổi thay ấy, pháp luật chính là “sợi chỉ đỏ” thắt chặt niềm tin, thắp sáng khát vọng, đưa một vùng đất từng nhiều gian nan trở thành miền đất bình yên, bền vững.