Bước tiến trong xây dựng nông thôn mới
Huyện Quang Bình có 15 xã, thị trấn; các thôn bản nằm chủ yếu ở vùng núi cao, có điều kiện địa lý khó khăn, giao thông không thuận lợi. Đa phần dân cư tại huyện là người dân tộc Mông, Dao, Tày và các dân tộc khác. Cuộc sống của bà con chủ yếu gắn với sản xuất nông nghiệp, chăn nuôi và các nghề thủ công truyền thống. Do đó, chương trình xây dựng NTM ở Quang Bình đối mặt với không ít khó khăn, từ cơ sở hạ tầng còn thiếu thốn đến trình độ sản xuất còn thấp.
Chương trình xây dựng NTM đã được triển khai trên địa bàn huyện từ năm 2011 đến nay, qua hơn 13 năm triển khai thực hiện Chương trình xây dựng NTM trên địa bàn huyện đã đạt được những kết quả rất khích lệ, khá toàn diện trên tất cả các lĩnh vực về đời sống kinh tế, văn hóa, chính trị, xã hội, quốc phòng - an ninh, bộ mặt nông thôn thay đổi nhanh với diện mạo mới, đời sống vật chất, tinh thần của cư dân nông thôn được cải thiện nâng lên đáng kể, tỷ lệ hộ nghèo giảm mạnh qua các năm.
Sự chung sức đồng lòng của người dân đã thay đổi diện mạo của nông thôn và nâng cao chất lượng sống của cộng đồng.
Ngoài ra, huyện sẽ đẩy mạnh và nâng cao chất lượng công tác tuyên truyền; tổ chức thực hiện chương trình bảo đảm chất lượng, thực chất, không chạy theo thành tích; tập trung phát triển sản xuất, tăng thu nhập cho người dân, đặc biệt là người dân vùng sâu, vùng xa. Mặt khác, huyện cũng yêu cầu các xã đạt chuẩn NTM có kế hoạch, lộ trình cụ thể giữ vững nâng cao chất lượng các tiêu chí hướng tới mục tiêu xã NTM nâng cao, đối với những xã phấn đấu đạt chuẩn năm 2025, các địa phương phụ trách cần tập trung chỉ đạo, ưu tiên phê duyệt thủ tục liên quan để các xã cán đích đúng lộ trình.
Kết quả huy động nhân dân hiến được 318.924m2 đất thực hiện chương trình, Đóng góp ngày công lao động 234.469 ngày công, mở mới đường được 148,2km, làm đường bê tông được 508,2km...
Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng NTM và giảm nghèo được các cấp ủy Đảng, chính quyền, MTTQ, các đoàn thể và toàn xã hội quan tâm, tham gia vào cuộc. Các giải pháp, nhiệm vụ trong thực hiện được triển khai đồng bộ và tạo sự lan tỏa tích cực trong cộng đồng dân cư, góp phần đẩy nhanh tiến độ xây dựng NTM và thúc đẩy giảm nghèo nhanh, bền vững.
Công tác theo dõi, hướng dẫn, kiểm tra, giám sát, quản lý các chương trình được quan tâm thực hiện thường xuyên. Triển khai và thực hiện các chính sách hỗ trợ người nghèo phát triển sản xuất như vốn vay ưu đãi, hướng dẫn chuyển giao khoa học, kỹ thuật. Hỗ trợ dạy nghề, giới thiệu việc làm, xuất khẩu lao động và các chính sách hỗ trợ tiếp cận các dịch vụ xã hội cơ bản về y tế, giáo dục, nhà ở, nước sạch và vệ sinh môi trường, tiếp cận thông tin, trợ giúp pháp lý, trợ cấp xã hội… để ổn định cuộc sống, nâng cao thu nhập.
Thu nhập là một trong những tiêu chí quan trọng, giữ vai trò "đòn bẩy", tạo động lực hoàn thành các chỉ tiêu, tiêu chí khác trong xây dựng NTM. Năm 2020 thu nhập bình quân đàu người 32 triệu đồng/người; Dự kiến cuối năm 2024 mức thu nhập bình quân đầu người 55 triệu đồng/người.
Từ một huyện có xuất phát điểm thấp, từ chỗ khởi điểm ban đầu các xã cao nhất mới chỉ đạt được 5 tiêu chí NTM theo Bộ tiêu chí, thì đến nay trên toàn huyện đã có 9 xã được công nhận đạt chuẩn Quốc gia về xây dựng NTM.
Nhiều địa phương đã bước vào giai đoạn xây dựng NTM nâng cao, quan tâm chỉ đạo chuyển đổi cơ cấu cây trồng, vật nuôi, triển khai liên kết sản xuất theo chuỗi giá trị. Phong trào khu dân cư kiểu mẫu, vườn mẫu ở nhiều địa phương đã thúc đẩy NTM đi vào thực chất.
Những thách thức và bài học kinh nghiệm
Thực tế qua hơn 13 năm qua, trên địa bàn huyện, Chương trình MTQG xây dựng NTM đã có sức ảnh hưởng rất lớn và tác động tích cực đến đời sống vật chất, tinh thần của người dân nông thôn, đẩy mạnh sự phát triển kinh tế, văn hóa - xã hội, quốc phòng - an ninh khu vực nông thôn, giúp rút ngắn khoảng cách giữa nông thôn và thành thị.
Bộ mặt làng quê ở huyện Quang Bình ngày càng sáng - xanh - sạch đẹp.
Trao đổi với báo Dân Việt, ông Đào Quang Diệu, Chủ tịch UBND huyện Quang Bình cho biết: Quan điểm chỉ đạo và mục tiêu tổng quát xây dựng NTM giai đoạn 2020 - 2025, định hướng đến năm 2030. Tập trung huy động các nguồn lực đầu tư phát triển nhanh và đồng bộ hệ thống hạ tầng kinh tế - xã hội nông thôn.
Chú trọng thực hiện 4 tiêu chí: thu nhập, giao thông, môi trường và an toàn thực phẩm, quốc phòng và an ninh. Thống nhất quan điểm, nhận thức và hành động trong toàn Đảng bộ, chính quyền và nhân dân: xây dựng NTM làm nền tảng, là nhiệm vụ trọng tâm của cấp cơ sở, là mũi nhọn đột phá trong chỉ đạo, điều hành của cấp ủy, chính quyền và công tác tuyên truyền, vận động của MTTQ và tổ chức chính trị - xã hội các cấp.
Đến nay, toàn huyện có 9 xã đạt chuẩn NTM, 05 xã còn lại 15 tiêu chí trở lên và không có xã đạt dưới 10 tiêu chí. Trung bình đạt 16,28 tiêu chí/xã. Trọng tâm thực hiện mục tiêu xây dựng NTM trong giai đoạn hiện nay là tập trung 6 giải pháp lớn, bao gồm: Đẩy mạnh công tác tuyên truyền, nâng cao chất lượng các phong trào thi đua xây dựng NTM. Tăng cường công tác chỉ đạo, điều hành xây dựng NTM. Tập trung triển khai thực hiện có hiệu quả các cơ chế, chính sách của Nhà nước, huy động nguồn lực xây dựng NTM. Tăng cường công tác phối hợp giữa các ngành, các cấp và địa phương. Phát triển văn hóa, giáo dục, y tế và môi trường. Xây dựng hệ thống chính trị vững mạnh, đảm bảo quốc phòng, an ninh".
Dù đã đạt được nhiều thành tựu, nhưng quá trình xây dựng NTM ở Quang Bình cũng gặp không ít khó khăn. Tiến độ xây dựng NTM của huyện còn chậm, tỷ lệ xã đạt chuẩn NTM nâng cáo vẫn còn thấp hơn của khu vực (trên địa bàn huyện chưa có xã đạt chuẩn NTM nâng cao). Với kế hoạch của tỉnh và những khó khăn trước mắt, huyện cần phải tập trung nhiều hơn nữa trong việc đẩy mạnh thực hiện Chương trình MTQG xây dựng NTM trong thời gian tới để đạt được các mục tiêu đã đề ra.
Tuy nhiên, bài học rút ra từ Quang Bình là sự phối hợp chặt chẽ giữa các cấp chính quyền và người dân trong việc triển khai chương trình NTM. Quan trọng hơn, việc phát huy vai trò của cộng đồng, khuyến khích người dân tham gia vào quá trình xây dựng và giám sát các công trình, dự án là yếu tố quyết định đến thành công.
Chương trình xây dựng NTM ở huyện Quang Bình, là một minh chứng rõ rệt cho sự nỗ lực không ngừng của chính quyền và người dân trong việc thay đổi bộ mặt làng quê ngày càng sáng - xanh - sạch đẹp, nâng cao chất lượng sống của cộng đồng.
Những thành tựu đạt được đã tạo tiền đề vững chắc cho sự phát triển bền vững trong tương lai, đồng thời giữ gìn được những giá trị văn hóa truyền thống đặc sắc của đồng bào các dân tộc nơi đây, góp phần xây dựng một xã hội thịnh vượng, hòa nhập và phát triển.
