Loại cây trồng nhanh thu hoạch
Đến thăm mô hình trồng bí ngồi Hàn Quốc trong nhà màng của chị Đinh Thị Quyết (ở xóm Biệng, xã Quyết Chiến, huyện Tân Lạc), chúng tôi không giấu được sự phấn khởi khi thấy bà con nông dân xứ Mường đã có nhiều sáng tạo, mạnh dạn trong áp dụng giống cây trồng mới, tiến bộ kỹ thuật vào sản xuất.
Theo chị Quyết, giống bí ngồi Hàn Quốc chỉ sau trồng 35-40 ngày đã ra hoa, 40-45 ngày cho thu quả. Quả bí ngồi được xuất bán đi Hải Phòng, Quảng Ninh, với giá 20.000-50.000 đồng/kg (tùy loại).
"Bí ngồi được coi là nhà máy tổng hợp vitamin A, C... có tác dụng giảm cân, chống lão hóa. Các nhà dinh dưỡng học thế giới đã đưa quả bí ngồi vào "sách đỏ" bởi có giá trị dinh dưỡng rất cao".
TS Ngô Thị Hạnh (Viện Nghiên cứu rau quả)
Anh Bùi Văn Quang – cán bộ khuyến nông huyện Tân Lạc cho biết: Diện tích nhà màng này rộng 2.400m2, trồng 1.600 gốc bí ngồi, cây mới được 60 ngày tuổi đã cắt được 500kg quả, thu về trên 5 triệu đồng. Thời vụ cho hái quả còn kéo dài gần 2 tháng nữa, sản lượng thu hoạch sẽ đạt 10 tấn quả các loại, doanh thu ước đạt 250 triệu đồng.
Sau khi khấu trừ tiền mua phân bón và hao tổn nhà màng, công lao động được khoảng 200 triệu đồng, tương đương giá trị thu nhập đạt 800 triệu đồng/ha canh tác/vụ.
"Làm nhà màng để tránh úng cục bộ vườn cây vào mùa mưa, gió, chống đổ và giữ ấm đất vườn vào ban đêm. Vì nhiệt độ về đêm ở khu vực vùng cao này xuống rất thấp, không phù hợp cho bí ngồi sinh trưởng, phát triển. Cây bí ngồi cũng không chịu được độ ẩm đất vườn bão hòa hoặc quá cao" - anh Quang giải thích lý do trồng bí ngồi trong nhà màng tại mô hình.
Trong khi đó, chị Quyết cho biết thêm, nhà màng trồng bí ngồi này không chỉ của riêng mình chị, còn có cả hộ anh Đinh Văn Ngọc cùng góp vốn đầu tư. Vùng núi này rất ít sâu bệnh hại cây trồng, không phải bỏ tiền mua thuốc BVTV phòng trừ; giống và một phần phân bón được hỗ trợ từ Chương trình hợp tác quốc tế giữa Tổng cục Phát triển nông thôn Hàn Quốc (RDA) với Viện Nghiên cứu rau quả (Viện Khoa học nông nghiệp Việt Nam).
Trong đó, Trung tâm Dịch vụ nông nghiệp Tân Lạc cùng phối hợp hướng dẫn kỹ thuật gieo trồng. Chị Quyết và anh Ngọc cũng đã mua trả góp được ôtô vận tải mang bí và các loại rau khác bán cho các siêu thị dưới xuôi. Nhờ đó mô hình trồng bí ngồi của chị đã cho thu nhập cao như lời anh Quang giới thiệu.
Ngày nào cũng có tiền từ bán bí ngồi
Anh Đinh Văn Ngọc (hộ tham gia mô hình) phấn khởi khoe, ngày nào anh cũng có tiền triệu bỏ túi, vì bí ngồi cho thu hoạch và phải thu hoạch hàng ngày, để quả quá lứa thì chất lượng giảm, giá bán cũng giảm.
Theo quy trình kỹ thuật, cần thu hái kịp thời khi quả dài 20-25cm, trọng lượng đạt khoảng 300gr/quả, giá bán sẽ được 25.000 đồng/kg. Cũng có đơn hàng yêu cầu thu hái ngay khi quả được 80-100gr và mua tới giá 50.000 đồng/kg, do quả nhỏ ăn ngon hơn, hàm lượng dinh dưỡng cũng cao hơn.
Khảo sát thực tế mô hình trồng bí ngồi tại Quyết Chiến, chúng tôi nhận thấy vườn bí đang bị bọ trĩ và sương mai gây hại, nhưng dưới ngưỡng kinh tế phòng trừ tổng hợp, nên bà con không cần sử dụng thuốc BVTV.
Ngoài ra, hệ thực vật ở đây rất đa dạng, bên cạnh quần thể rừng tự nhiên liền kề, còn nhiều loại cây trồng của nhà nông cũng không phun thuốc BVTV, giúp phân tán các loại sâu bệnh gây hại.
Địa phương này cũng không có cửa hàng dịch vụ thuốc BVTV, kể cả các chợ phiên trên địa bàn cũng không bán. Mặt khác, từ 10 năm nay, các xã vùng cao của huyện Tân Lạc đã đưa vào hương ước văn hóa xóm, cấm sử dụng thuốc trừ cỏ, hạn chế tối đa dùng thuốc BVTV trên cây trồng, hộ nào dùng hóa chất trừ cỏ sẽ bị phạt từ 2 triệu đồng trở lên (tùy mức độ vi phạm). Để đảm bảo vườn bí cho năng suất, chất lượng cao, các hộ trong mô hình đã lắp đặt hệ thống ống dẫn mó nước từ trong núi tưới nhỏ giọt tự động tới từng gốc cây trồng...
Qua đó cho thấy, các sản phẩm nông nghiệp của bà con đều đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm, bao gồm các loại quả bí ngồi.
Thạc sĩ Hoàng Minh Châu (Viện Nghiên cứu rau quả) thông tin, nhiệt độ thích hợp cho cây bí ngồi sinh trưởng và phát triển là từ 22-270C. Nhiệt độ quá cao hoặc quá thấp cây bí sẽ bị kìm hãm sinh trưởng và khả năng ra hoa đậu quả. Sương giá cũng dễ làm chết cây. Đây chính là một trong những lý do xã vùng cao Quyết Chiến được chọn làm nơi trình diễn mô hình trồng bí ngồi xanh Hàn Quốc.
Lưu ý, bí ngồi trồng trong nhà màng phải thụ phấn bằng tay mỗi ngày, bí ngồi là cây ưa sáng do vậy không nên trồng với mật độ cao; cần thường xuyên ngắt bỏ các lá già, lá vô hiệu, tạo cho vườn bí luôn thông thoáng, sinh trưởng và phát triển thuận lợi, giảm thiểu các loại sâu bệnh gây hại nói chung.