Rau tiến vua, còn gọi là rau công sôi, rau cần biển hay rau cần khô, có nguồn gốc từ Từ Châu, Giang Tô (Trung Quốc). Theo sử sách, loại rau này từng được dùng để tiến cống cho triều đình thời nhà Tần và đến thời vua Càn Long (nhà Thanh) thì trở thành đặc sản cống nạp hằng năm. Chính từ đó, cái tên “rau tiến vua” ra đời.

Tại Việt Nam, rau tiến vua đã theo chân thương lái vào nhiều địa phương và được trồng rộng rãi. Rau có quanh năm, ở cả dạng tươi và khô, nhưng sức mua tăng mạnh nhất vào dịp Tết khi người dân ưa chuộng chế biến các món nộm, xào, lẩu hay gỏi.

Rau tiến vua tươi có thời gian bảo quản ngắn, song giá khá dễ chịu, dao động 40.000 – 45.000 đồng/kg. Ngược lại, rau tiến vua khô – nhờ khả năng bảo quản tới cả năm và độ giòn sần sật đặc trưng – lại có giá cao gấp nhiều lần, phổ biến 300.000 – 600.000 đồng/kg.

Điều đặc biệt ở rau tiến vua khô là chỉ cần ngâm nước lạnh vài giờ, rau có thể “hồi dáng”, trở lại độ giòn và hương vị thanh mát như lúc còn tươi. Nhờ đó, đây trở thành mặt hàng được săn đón mạnh mỗi dịp Tết Nguyên đán.

Người tiêu dùng được khuyên nên chọn rau có màu xanh đậm tự nhiên, không bị vàng úa. Cọng rau cần có kích thước đồng đều, mùi thơm đặc trưng; với rau khô, cần đảm bảo sợi rau khô ráo, không ẩm mốc.

Rau tiến vua có thể chế biến thành nhiều món như gỏi, xào, luộc. Trong đó, món gân bò muối rau tiến vua là lựa chọn đặc biệt được ưa chuộng trong mâm cỗ Tết.

Nhờ nhu cầu tiêu thụ tăng mạnh, nhiều hộ dân tại Nam Định, Thanh Hóa, Nghệ An, Hà Tĩnh… đã mở rộng diện tích trồng rau tiến vua để cung ứng cho thị trường cuối năm. Cây rau này có khả năng sinh trưởng tốt, phù hợp nhiều loại đất, mang lại thu nhập ổn định cho người dân.

Không chỉ là món ăn ngon, rau tiến vua còn giàu giá trị dinh dưỡng. Loại rau này chứa hơn 20 loại khoáng chất và axit amin cần thiết như protein, pectin, canxi, sắt, kẽm, carotene, kali, natri, phốt pho cùng nhiều vi chất quan trọng khác.

Nhờ sự kết hợp giữa hương vị độc đáo, giá trị dinh dưỡng cao và lịch sử gắn với cung đình, rau tiến vua ngày càng khẳng định vị thế trong ẩm thực Việt Nam — đặc biệt mỗi dịp Tết đến xuân về.