Khi cây sắn, cây ngô được tiếp thêm sức

Nói về những đổi thay ở địa phương, ông Vừ A Hùng, Bí thư Đảng ủy xã Tủa Thàng, chia sẻ chân thành: “Các dự án của Chương trình mục tiêu quốc gia về giảm nghèo bền vững đã tiếp sức rất lớn cho người dân nghèo vùng cao Tủa Thàng. Nhà nước không chỉ hỗ trợ tiền, mà hỗ trợ đúng cái bà con đang thiếu, như cây con giống, phân bón, vật tư sản xuất, nhà ở. Có cái vốn ban đầu ấy, bà con mới yên tâm làm ăn, mới có điều kiện vươn lên thoát nghèo".

Ở thôn Nậm Bành, cây sắn đã được bà con người dân tộc Dao trồng từ nhiều năm nay. Nhưng đất nương canh tác lâu ngày nên bạc màu, năng suất giảm dần. Người dân biết muốn có củ to, nhiều bột thì phải bón phân, cải tạo đất, nhưng cái khó là không có tiền. Nhiều hộ đành chấp nhận trồng theo cách cũ, được bao nhiêu hay bấy nhiêu.

Từ nguồn vốn của Chương trình mục tiêu quốc gia về giảm nghèo bền vững, Dự án 2 về đa dạng hóa sinh kế, phát triển mô hình giảm nghèo đã mang lại một sự thay đổi rõ rệt. 65 hộ trồng sắn tại thôn Nậm Bành, trong đó có 33 hộ nghèo và 32 hộ cận nghèo được hỗ trợ phân bón cho diện tích săn. Phân bón được cấp tận tay, cán bộ kỹ thuật xuống tận nương hướng dẫn cách sử dụng.

Những bao phân bón không chỉ giúp đất đai “hồi sức”, mà còn mở ra hy vọng mới cho bà con. Nhiều hộ chia sẻ, lần đầu tiên họ thấy cây sắn xanh đều, thân chắc, củ lớn hơn hẳn. Cái được không chỉ là vụ sắn năm nay, mà là niềm tin rằng nếu làm đúng cách, cây trồng sẽ cho quả ngọt.

Chị Chẻo Thị Thơm, thôn Nậm Bành, thuộc diện hộ nghèo nhiều năm nay. Trước đây, nương sắn của gia đình chị cho thu hoạch thấp vì đất bạc màu, không có điều kiện mua phân bón. Chị Thơm thật thà nói: “Nhà tôi biết bón phân thì cây tốt hơn, nhưng nghèo quá, không mua nổi. Năm nào trồng cũng chỉ đủ ăn, có năm còn thiếu. Từ khi được Nhà nước hỗ trợ phân bón, nương sắn của gia đình tôi đã khác hẳn. Năm nay cây sắn xanh hơn, củ to hơn. Gia đình tôi có thêm cái ăn, có thể bán bớt để mua gạo, mua đồ cho con đi học. Tôi mừng lắm”, chị Thơm chia sẻ.

Không chỉ cây sắn, cây ngô, loại cây gắn bó lâu đời với người Mông, người Dao ở Tủa Thàng cũng được tiếp sức. Tại thôn Phi Giàng 2, 49 hộ dân được hỗ trợ mô hình ngô, trong đó có 16 hộ nghèo và 9 hộ cận nghèo. Ở thôn Tủa Thàng, 56 hộ khác cũng được tham gia mô hình, với 20 hộ nghèo và 10 hộ cận nghèo.

Nhà ở vững chãi, lòng người yên tâm

Cái nghèo không chỉ thể hiện ở cái ăn, mà còn nằm ở chỗ ở. Ở Tủa Thàng, không ít hộ nghèo vẫn sống trong những căn nhà tạm, vách nứa, mái lợp tạm bợ. Mùa mưa thì dột, mùa đông gió lùa lạnh buốt. Có nhà chỉ cần một trận mưa lớn là cả gia đình phải lo chạy đồ đạc.

Dự án 5 của Chương trình mục tiêu quốc gia về giảm nghèo bền vững đã phần nào giải quyết nỗi lo ấy. Với tổng kinh phí được giao là 1.590 triệu đồng, xã Tủa Thàng đã giải ngân 480 triệu đồng để hỗ trợ nhà ở cho 12 hộ nghèo, hộ cận nghèo có điều kiện làm nhà mới. Mỗi căn nhà được dựng lên không chỉ bằng tiền hỗ trợ của Nhà nước, mà còn bằng công sức của cả gia đình, dòng họ, bà con trong thôn.

Những căn nhà mới tuy không lớn, nhưng chắc chắn, đủ che nắng che mưa. Có nhà ở ổn định, bà con yên tâm hơn khi làm ăn, không còn nỗi lo mỗi khi trời mưa to, gió lớn. Với nhiều hộ, đây là lần đầu tiên họ có một mái nhà kiên cố đúng nghĩa.

Song song với việc hỗ trợ sinh kế và nhà ở, xã Tủa Thàng còn triển khai các hoạt động hỗ trợ phát triển sản xuất trong lĩnh vực nông nghiệp. Tại thôn Phi Giàng 1, mô hình ngô được hỗ trợ cho 47 hộ dân, trong đó có 19 hộ nghèo và 8 hộ cận nghèo, với tổng số tiền 696,76 triệu đồng.

chị Thào Thị Mỷ ở thôn Phi Giàng 2 là một trong những hộ tham gia mô hình trồng ngô lai. Trước kia, gia đình chị chỉ trồng ngô giống cũ, bắp nhỏ, hạt không đều. “Nhà nước hỗ trợ giống ngô mới, cán bộ hướng dẫn cách trồng, cách bón phân. Ban đầu tôi cũng lo không biết có làm được không, nhưng làm rồi mới thấy ngô lên đều, bắp to” chị Mỷ nói. Theo chị, vụ ngô vừa qua cho thu nhập cao hơn hẳn so với trước, gia đình có thêm tiền trang trải sinh hoạt.

Ở thôn Phi Giàng 1, ông Giàng A Chứ, hộ cận nghèo, cho rằng cái quý nhất mà chương trình mang lại không chỉ là hỗ trợ vật chất, mà là giúp bà con thay đổi cách làm. “Trước kia mình trồng theo thói quen của ông bà. Nay được cán bộ hướng dẫn, biết chọn giống tốt, biết làm đất, chăm sóc đúng cách. Có làm thì mới có ăn”, ông Chứ nói.

Điểm đáng mừng là các hỗ trợ này không mang tính cho không, mà hướng người dân vào cách làm ăn bài bản. Từ khâu chọn giống, làm đất, gieo trồng đến chăm sóc, thu hoạch đều có sự hướng dẫn cụ thể. Bà con dần hiểu rằng, muốn thoát nghèo thì không thể làm theo thói quen cũ, mà phải học cái mới, áp dụng kỹ thuật, tính toán đầu ra.

Nhiều hộ sau khi tham gia mô hình đã có thêm thu nhập, có tiền mua thêm giống, phân bón cho vụ sau. Quan trọng hơn, họ có thêm kinh nghiệm, thêm tự tin để mở rộng sản xuất.

Theo ông Vừ A Hùng, Bí thư Đảng ủy xã thì điều quan trọng là người dân đã dần thay đổi cách nghĩ. Từ chỗ trông chờ, ỷ lại, nay nhiều hộ đã chủ động học hỏi, mạnh dạn áp dụng mô hình mới. “Chúng tôi luôn xác định, giảm nghèo phải bền vững. Muốn vậy, phải để người dân tự làm, tự hưởng. Chính quyền chỉ là người đồng hành, hỗ trợ ban đầu”, ông Hùng nói.

Các chương trình mục tiêu quốc gia về giảm nghèo bền vững đã gieo những “hạt giống” đầu tiên. Hạt giống ấy không chỉ nằm trong đất, mà còn nằm trong suy nghĩ của người dân. Khi bà con biết trân trọng cơ hội, biết học hỏi và chăm chỉ làm ăn, thì con đường thoát nghèo sẽ ngày càng rõ ràng hơn.