"Người dân là trung tâm" – chìa khóa của sự thành công trong xây dựng nông thôn mới

Từ năm 2021 đến nay, tỉnh Lào Cai đã ban hành hệ thống văn bản đồng bộ, kiện toàn bộ máy chỉ đạo từ cấp tỉnh đến cấp xã, đồng thời đẩy mạnh phân bổ nguồn lực theo hướng công khai, minh bạch.

Đặc biệt, nguồn lực được ưu tiên tập trung cho vùng khó, vùng đồng bào dân tộc thiểu số và các vùng đặc biệt khó khăn.

Những nỗ lực này đã mang lại kết quả tích cực, hơn 40% số xã trên địa bàn tỉnh đạt chuẩn NTM, trong đó nhiều địa bàn tiếp tục phấn đấu đạt chuẩn nâng cao và kiểu mẫu. Tỷ lệ hộ nghèo giảm còn khoảng 12,5% vào cuối năm 2024, mức giảm bình quân khoảng 4% mỗi năm – một trong những địa phương giảm nghèo nhanh nhất khu vực trung du và miền núi phía Bắc.

Trên 400 mô hình sinh kế được triển khai đồng bộ, giúp hàng ngàn hộ dân từng bước thoát nghèo bền vững, gắn với phát triển sản xuất nông nghiệp hàng hóa, dược liệu, cây bản địa, chăn nuôi và thủ công mỹ nghệ.

Bên cạnh đó, các chỉ tiêu về giáo dục, y tế, môi trường và văn hóa cũng có bước tiến vững chắc. Tỷ lệ người dân nông thôn sử dụng nước sạch đạt trên 65%; hơn 70% lượng rác thải sinh hoạt được thu gom, xử lý; khoảng 85% số xã đạt tiêu chí môi trường và an toàn thực phẩm.

Gia đình anh Sùng Seo Lử, thôn Sân Bay, xã Bắc Hà, tỉnh Lào Cai (xã Thải Giàng Phố, huyện Bắc Hà, tỉnh Lào Cai cũ) được Nhà nước hỗ trợ xây dựng ngôi nhà mới kiên cố, khang trang hơn, giúp gia đình anh yên tâm an cư, tích cực phát triển kinh tế, vươn lên thoát nghèo.

Anh Lử chia sẻ: Năm 2024, gia đình tôi được Nhà nước hỗ trợ 44 triệu đồng, gia đình tôi vay thêm hơn 200 triệu đồng của anh, em họ hàng để xây dựng lại ngôi nhà mới kiên cố, với diện tích hơn 100m2.

Hiện, gia đình tôi đã hoàn thành căn nhà và đưa vào sử dụng. Có nhà ở mới, gia đình tôi cũng như nhiều hộ gia đình khác sẽ yên tâm hơn và tích cực lao động sản xuất để thoát nghèo, làm giàu bền vững.

Xã Bắc Hà được thành lập từ ngày 01/7/2025, trên cơ sở sáp nhập 6 đơn vị hành chính gồm thị trấn Bắc Hà, xã Bản Phố, xã Hoàng Thu Phố, xã Na Hối, xã Nậm Mòn, xã Thải Giàng Phố, thuộc huyện Bắc Hà, tỉnh Lào Cai cũ.

Hiện xã có tổng diện tích gần 180km2, gần 6.300 hộ và gần 30.000 nhân khẩu, gồm 12 dân tộc anh em cùng sinh sống phân bố ở 59 thôn, trong đó có 28 thôn thuộc diện khó khăn.

Các chương trình mục tiêu quốc gia tác động toàn diện tới sự phát triển nông thôn, đặc biệt xây dựng nông thôn mới ngày càng thực chất, sau khi sáp nhập các xã để thành lập xã Bắc Hà mới, hiện xã đã hoàn thành 16/19 tiêu chí nông thôn mới.

Thu nhập bình quân đầu người đạt 48 triệu đồng, tăng 20 triệu đồng so với năm 2020; công tác giảm nghèo đạt kết quả tích cực, tỷ lệ giảm nghèo bình quân đạt 8,5%/năm, hiện tỷ lệ hộ nghèo toàn xã giảm còn 12,6%.

Hoàn thành sớm chương trình xóa nhà tạm, nhà dột nát và hỗ trợ xây dựng nhà ở cho các hộ bị ảnh hưởng bởi thiên tai; 100% hộ nghèo, đối tượng bảo trợ xã hội được cấp thẻ bảo hiểm y tế.

Ông Nguyễn Duy Hoà, Bí thư Đảng uỷ xã Bắc Hà, tỉnh Lào Cai cho biết, xã Bắc Hà đã và đang huy động cả hệ thống chính trị vào cuộc cùng người dân thực hiện hiệu quả các chỉ tiêu, tiêu chí trong Bộ tiêu chí quốc gia xây dựng nông thôn mới.

Xã Bắc Hà xác định lấy du lịch - dịch vụ làm khâu đột phá chiến lược; lấy nông nghiệp đặc sản, đặc hữu làm nền tảng vững chắc. Nông nghiệp sẽ tạo ra các sản phẩm đặc hữu, sạch, có câu chuyện văn hóa để phục vụ du lịch; ngược lại, du lịch là kênh quảng bá thương hiệu, là thị trường tiêu thụ cao cấp cho nông sản địa phương.

Theo ông Nguyễn Duy Hoà, Bí thư Đảng uỷ xã Bắc Hà, thời gian tới, Bắc Hà sẽ triển khai đồng bộ nhiều giải pháp đó là phát triển du lịch - dịch vụ gắn với việc nâng cấp hạ tầng du lịch, nâng cao chất lượng dịch vụ. Đẩy mạnh ứng dụng công nghệ số vào du lịch (bản đồ 3D, thuyết minh tự động, thanh toán điện tử) và xây dựng môi trường du lịch "xanh – sạch – đẹp – an toàn – thân thiện".

Mở rộng quy mô sản xuất hàng hóa các loại cây ăn quả ôn đới, dược liệu, rau an toàn và chăn nuôi lợn đen bản địa, gà địa phương. Đẩy mạnh đưa nông sản lên các sàn thương mại điện tử, tổ chức các tuần hàng, lễ hội nông sản đặc sản. Phấn đấu giá trị bình quân trên diện tích canh tác đạt 90 triệu đồng/ha.

Phát huy vai trò chủ thể của người dân, kết hợp sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị và cộng đồng doanh nghiệp. Phấn đấu đưa Bắc Hà hoàn thành chương trình xây dựng nông thôn mới trong giai đoạn 2026 -2030.

Lào Cai phấn đấu giảm tỷ lệ hộ nghèo đa chiều xuống còn dưới 4%

Lào Cai xác định, xây dựng NTM và giảm nghèo không phải là hai nhiệm vụ tách biệt, mà là một quá trình tích hợp, tương hỗ lẫn nhau.

Tỉnh quán triệt quan điểm “người dân là trung tâm, là chủ thể của phát triển”, đẩy mạnh phân quyền cho cấp xã, tạo điều kiện để cơ sở chủ động tổ chức thực hiện phù hợp với từng vùng.

Tỉnh đóng vai trò xây dựng cơ chế khung, xác định tiêu chí và phân bổ nguồn lực, trong khi người dân, doanh nghiệp và cộng đồng giữ vai trò trung tâm trong thực thi và giám sát.

Để đạt được mục tiêu đó, Lào Cai đã xác định ba nhóm địa bàn trọng tâm với các giải pháp phù hợp gồm: Nhóm xã ven đô tập trung phát triển NTM kiểu mẫu, đô thị hóa nông thôn, chuyển đổi số, OCOP và du lịch sinh thái; nhóm xã đặc biệt khó khăn, vùng cao, biên giới ưu tiên xóa đói giảm nghèo, đầu tư hạ tầng thiết yếu và hỗ trợ sinh kế phù hợp với văn hóa dân tộc; nhóm xã còn lại triển khai NTM theo hướng cân bằng, phát triển hài hòa giữa kinh tế – văn hóa – môi trường – quốc phòng.

Lào Cai đặt mục tiêu đến năm 2030 không chỉ đạt các con số thống kê, mà còn kiến tạo một không gian sống đáng mơ ước ở nông thôn. Phấn đấu thu nhập bình quân đầu người khu vực nông thôn tăng ít nhất 2,5 lần so với năm 2020; tỷ lệ hộ nghèo đa chiều giảm còn dưới 4%; 100% xã đạt chuẩn NTM, trong đó, ngày càng nhiều xã đạt chuẩn nâng cao và kiểu mẫu.

Với tinh thần chủ động, sáng tạo và quyết liệt, Lào Cai đang góp phần cùng cả nước viết tiếp câu chuyện nông thôn mới: không chỉ “đủ ăn, đủ mặc”, mà còn ấm no, văn minh và hạnh phúc.

Tỉnh Lào Cai đang hướng đến việc hình thành các cộng đồng nông thôn gắn kết – văn minh – nhân văn – hạnh phúc, nơi người dân thực sự cảm nhận được sự thay đổi về chất lượng sống và niềm tin vào tương lai.