Nông thôn mới Hòa Bình: Từ những con số "biết nói" đến nền móng vững vàng

Từ một địa phương đối mặt với vô vàn thách thức về địa hình, nguồn lực và hạ tầng kết nối, tỉnh Hòa Bình đã vươn lên trở thành một điểm sáng trong xây dựng NTM của khu vực trung du, miền núi phía Bắc. Những kết quả đạt được, đặc biệt trong quý I/2025, là minh chứng cho một chiến lược bài bản, có tầm nhìn và đang tạo ra lực đẩy mạnh mẽ cho chặng đường "tăng tốc" phía trước.

Những con số thống kê không chỉ là thành tích trên giấy tờ, mà phản ánh một nền tảng NTM đã được định hình vững chắc. "Đến thời điểm này, chúng tôi có thể khẳng định Hòa Bình đang sở hữu một nền tảng nông thôn mới khá vững vàng”, ông Nguyễn Hồng Tuấn, Chi cục trưởng Chi cục Phát triển nông thôn tỉnh, chia sẻ.

Minh chứng là toàn tỉnh hiện có 83/129 xã đạt chuẩn NTM (gần 65%), vượt chỉ tiêu Trung ương giao. Đáng chú ý hơn, tỉnh đã có 32 xã đạt chuẩn NTM nâng cao, vượt gần 40% kế hoạch, cùng 3 xã NTM kiểu mẫu và hàng trăm khu dân cư, vườn mẫu. Ở cấp độ vĩ mô, việc 3 đơn vị cấp huyện gồm Lương Sơn, Lạc Thủy và TP Hòa Bình đã hoàn thành nhiệm vụ xây dựng NTM cho thấy sự phát triển đồng đều, lan tỏa.

Một trong những thành tựu quan trọng nhất, thể hiện sự thay đổi về chất, là toàn tỉnh không còn xã nào đạt dưới 10 tiêu chí. "Điểm nghẽn" của nhiều năm trước đã được khơi thông, tạo ra một mặt bằng phát triển chung, làm tiền đề để tỉnh tự tin bước vào giai đoạn nâng chuẩn, nâng chất.

Ngay trong quý I/2025, xã Tòng Đậu (Mai Châu) đã được công nhận đạt chuẩn NTM nâng cao, xã Kim Lập (Kim Bôi) cũng đang hoàn tất hồ sơ. Đây không chỉ là những lễ công nhận đơn thuần, mà là sự khẳng định cho một quá trình chuyển đổi tư duy, từ hoàn thành tiêu chí sang kiến tạo giá trị.

Khi "chất lượng sống" trở thành mục tiêu tối thượng

Nếu giai đoạn đầu, xây dựng NTM tập trung vào việc hoàn thiện hạ tầng "cứng" thì nay, Hòa Bình đang hướng đến những giá trị "mềm" và bền vững hơn. Câu chuyện tại xã Tòng Đậu là một ví dụ điển hình. "Đạt chuẩn NTM nâng cao chưa phải là đích đến, mà là bước đệm để chúng tôi tiếp tục nâng cao chất lượng sống, phát triển sản phẩm OCOP bản địa và xây dựng bản du lịch cộng đồng kiểu mẫu," Chủ tịch UBND xã Hà Văn Tích tâm huyết.

Danh hiệu NTM không còn là mục tiêu tự thân, mà đã trở thành động lực khơi dậy nội lực, sự đồng thuận và khát vọng vươn lên trong mỗi cộng đồng. Tỉnh đang nỗ lực đưa các tiêu chí thấm sâu vào đời sống thực chất. Mô hình thí điểm xử lý rác thải sinh hoạt tại xã Mỵ Hòa (Kim Bôi) là bước đi tiên phong, cho thấy quyết tâm đưa môi trường trở thành một "tiêu chí sống" thay vì chỉ là một tiêu chí kỹ thuật phải hoàn thành.

Mục tiêu trong các tháng tới – có thêm 9 xã đạt chuẩn NTM, 3 xã NTM kiểu mẫu và 2 huyện cán đích (trong đó có 1 huyện NTM nâng cao) – không phải là áp lực thành tích, mà là những cột mốc được tính toán kỹ lưỡng. "Mỗi xã cán đích là cả một quá trình đồng hành, hỗ trợ. Mỗi tiêu chí tăng thêm là một thay đổi nhỏ nhưng bền bỉ trong đời sống người dân”, ông Nguyễn Hồng Tuấn, Chi cục trưởng Chi cục Phát triển nông thôn tỉnh Hoà Bình nhấn mạnh.

OCOP - "Mũi nhọn mềm" cho kinh tế nông thôn cất cánh

Trong hành trình kiến tạo chất lượng sống, kinh tế là trụ đỡ không thể thiếu. Và chương trình Mỗi xã một sản phẩm (OCOP) đang đóng vai trò là "mũi nhọn mềm", tạo ra bản sắc và giá trị gia tăng cho nông sản địa phương.

Với 158 sản phẩm OCOP (trong đó có 2 sản phẩm 5 sao, 15 sản phẩm 4 sao), Hòa Bình đang cho thấy sự trưởng thành vượt bậc của khu vực kinh tế nông thôn. Dự kiến trong năm 2025, tỉnh sẽ chuẩn hóa thêm 16 sản phẩm nữa. OCOP không chỉ giúp nâng cao giá trị sản phẩm mà quan trọng hơn, nó đang tạo ra việc làm, tăng thu nhập, và "giữ chân" người lao động ở lại với quê hương, thúc đẩy sự tham gia tích cực của các hợp tác xã và doanh nghiệp vào chuỗi giá trị.

Hành trình xây dựng NTM ở Hòa Bình là một minh chứng sống động cho thấy khi có tầm nhìn đúng đắn và cách làm bài bản, một tỉnh miền núi hoàn toàn có thể tạo ra kỳ tích. "Chúng tôi luôn coi NTM không phải là phong trào ngắn hạn, mà là nền tảng để phát triển bền vững, nhân văn và hiện đại hơn cho mỗi vùng quê”, lời khẳng định của Chi cục trưởng Nguyễn Hồng Tuấn chính là kim chỉ nam cho chặng đường phát triển đầy hứa hẹn của Hòa Bình trong tương lai.