Những cánh rừng xanh một thời bị tàn phá
Đến xã Chiềng Yên, huyện Vân Hồ (Sơn La) khung cảnh nơi đây đẹp hệt như một bức tranh thủy mặc, mây mờ, sương phủ sớm chiều; màu xanh bạt ngàn của núi rừng trùng điệp như nét chấm phá trong bức tranh của thời gian. Có được kết quả đó nhờ vào những cách làm hay, sáng tạo của cấp ủy, chính quyền, lực lượng Công an cơ sở, lực lượng kiểm lâm địa bàn và người dân nơi đây.
Men theo con đường cũ, lắc lư gần 200km sau nhiều giờ đồng hồ từ TP Sơn La chúng tôi cũng tới Chiềng Yên. Cách trung tâm huyện gần 40km, Chiềng Yên e ấp bên những cánh rừng già, sắc xanh của núi rừng tạo cho chúng tôi một cảm giác yên bình sau một quãng đường dài.
Đón chúng tôi là các đồng chí trong UBND xã, lực lượng Công an cơ sở và kiểm lâm địa bàn, những nụ cười rạng rỡ như xua đi cái giá lạnh nơi đại ngàn Chiềng Yên. Ông Đỗ Minh Thanh, Phó Chủ tịch UBND xã Chiềng Yên dẫn chúng tôi đi tham quan một vòng. Trong tâm trạng vui mừng, đồng chí Đỗ Minh Thanh không giấu được niềm xúc động khi kể về những ngày tháng cũ, lùi xa thời gian 10 năm về trước, đời sống kinh tế của người dân trong mỗi bản còn gặp rất nhiều khó khăn, vất vả khi tình hình ANTT chưa ổn định, người dân đời sống còn bấp bênh do vậy diễn ra tình trạng chặt phá rừng trái phép, cứ xử lý ngày hôm nay thì ngày mai lại tái diễn.
Ông Thanh cho biết: "Nhiều năm trước, người dân vẫn chưa có ý thức cao trong bảo vệ rừng. Bà con thường vào rừng lấy măng, đốt rừng làm nương rẫy, phá tổ ong lấy mật,… nên ảnh hưởng nghiêm trọng đến rừng. Tuy nhiên, vài năm trở lại đây, tình trạng vi phạm xâm hại rừng đã giảm hẳn. UBND xã đã có những Kế hoạch tuyên truyền vận động và đưa ra các phương án cùng với lực lượng Công an, kiểm lâm thường xuyên phối hợp tuần tra, kiểm soát người ra, vào rừng, mật phục những điểm nóng hay xảy ra phá rừng, cháy rừng, lấn chiếm đất rừng… vận động dân bản tham gia bảo vệ rừng".
Tuy nhiên đến ngày hôm nay việc trồng và bảo vệ rừng để giữ lấy sắc xanh mà rừng tạo ra đã được màu áo xanh lực lượng Công an cơ sở cùng các lực lượng chức năng kiên trì tuyên truyền rộng khắp từ đó đã ăn sâu vào nếp nghĩ, chuyển hóa thành hành động chuyện trồng rừng, giữ rừng như ăn cơm, uống nước hàng ngày.
Theo Trung tá Bùi Ngọc Hoạch, Trưởng Công an xã Chiềng Yên: Từ khi lực lượng Công an xã chính quy về xã thì vấn đề phá rừng đốt nương rẫy, bà con rất am hiểu khoa học, không phát nương rẫy mà chỉ phát ở dưới tầng dưới … hiện nay thì bà con rất tích cực tham gia các mô hình bảo vệ rừng do UBND xã, kiểm lâm và Công an phát động. Đồng thời, lực lượng Công an đã phối kết hợp chặt chẽ thường xuyên liên tục đi xuống các cơ sở để tuyên truyền, và hiện nay rừng như đang hồi sinh trở lại và độ phủ tán đang phát triển lên hàng năm.
Bảo vệ rừng ăn sâu vào nếp nghĩ của người dân
Hơn 7.000ha rừng của Chiềng Yên với gần 5.000ha rừng sản xuất; 832 ha rừng phòng hộ; 1.200ha đất quy hoạch lâm nghiệp không có rừng, được giao cho 7 cộng đồng bản và 1 hộ gia đình làm chủ rừng; đến nay độ che phủ đã trên 70%, và Chiềng Yên cũng là một trong những địa bàn có độ che phủ rừng lớn nhất huyện Vân Hồ. Diện tích rừng lớn, độ che phủ cao là kết quả tích cực, nhưng cũng là bài toán khó của xã trong việc đảm bảo phát triển kinh tế, tạo sinh kế bền vững cho người dân. Theo thống kê, xã có 8/11 bản có diện tích đất lâm nghiệp lớn, diện tích đất sản xuất nông nghiệp hạn chế, nên bà con chủ yếu sống dựa vào rừng.
Do vậy, các lực lượng trong đó lực lượng Kiểm lâm, Công an cơ sở là nòng cốt đã tham mưu cho xã xây dựng kế hoạch, tìm hướng hỗ trợ người dân phát triển sản xuất trên đất lâm nghiệp, tránh các hành vi xâm hại rừng. Gần đây, nhiều mô hình sản xuất trên đất lâm nghiệp được triển khai, như trồng cây bồ đề, xoan, luồng ở các bản Co Bá, Pha Lè, Piềng Chà; cây dổi ở bản Nà Bai; cây hông ở bản Leo, bản Niên, Bống Hà... Bên cạnh đó, bà con còn trồng tre, luồng, ngoài khai thác cây còn thu hoạch măng và trồng cây sa nhân dưới tán rừng, góp phần tăng thêm thu nhập, vừa tạo "đường băng xanh" cản lửa, chống cháy rừng, chống xói mòn hiệu quả.
Ngoài ra cũng nhiều cách làm sáng tạo được triển khai từ chính các bản, Ông Mùi Văn Đức Trưởng bản, Bí thư chi bộ bản Nà Bai, xã Chiềng Yên chia sẻ: Theo quy định của hương ước, quy ước của bản hiện nay các hộ dân mà vi phạm vào đất rừng mà bản đã khoanh vùng thì cứ 2 mét vuông rừng thì chúng tôi trừ vào 1 mét vuông đất ruộng. Cứ như vậy cho đến nay thì bản đã và đang thực hiện rất tốt. Ngoài ra lực lượng tuần rừng từ các bản đã thường xuyên phối kết hợp với lực lượng Công an, Kiểm lâm tăng cường tuần tra các cánh rừng trên địa bàn.
Là một trong những địa bàn có không khí mát mẻ nhất huyện Vân Hồ, đồng thời Chiềng Yên cũng đang trở thành một trong những điểm du lịch hấp dẫn của Sơn La. Không khí mát đó chính là từ những cánh rừng xanh mát, là thành quả hàng chục năm qua đồng bào và các lực lượng chức năng trong suốt chục năm qua. Những cánh rừng e ấp như ôm lấy đồng bào nơi đây, chở che và bảo vệ.
Việc trồng và bảo vệ rừng đã ăn sâu vào nếp nghĩ, chuyển hóa thành hành động của mỗi người dân nơi đây. Chuyện trồng rừng, giữ rừng như ăn cơm, uống nước hàng ngày. Mỗi ngày trôi qua, những cánh rừng lại được thêm xanh tốt, trong màu xanh của những cánh rừng Chiềng Yên hôm nay là mồ hôi, công sức của người dân và lực lượng Công an cơ sở nơi đây. Để ngày mai… mãi thêm xanh.