Nguyên nhân khiến giá trị xuất nhập khẩu ở Lào Cai giảm mạnh?

Theo thống kê từ Ban Quản lý Khu kinh tế cửa khẩu quốc tế Lào Cai, trong 5 tháng đầu năm 2025, tổng giá trị xuất nhập khẩu, trao đổi, mua bán hàng hóa qua các cửa khẩu đạt 704,34 triệu USD, giảm 33% so với cùng kỳ 2024. Ước 6 tháng đầu năm chỉ đạt gần 900 triệu USD, giảm 30% so với cùng kỳ 2024, đạt 10% so với kế hoạch giao.

Tại cửa khẩu quốc tế đường bộ số II Kim Thành, từ đầu năm 2025 đến giữa tháng 4/2025, các mặt hàng nông sản như mít, sầu riêng xuất khẩu giảm mạnh do không đáp ứng yêu cầu về kiểm định của phía Trung Quốc. Từ cuối tháng 4 đến nay, mặt hàng sầu riêng đã xuất khẩu trở lại, trung bình mỗi ngày đạt khoảng 15-20 xe/ngày.

Các mặt hàng xuất khẩu chủ yếu vẫn là các mặt hàng truyền thống gồm: Gỗ ván bóc, thanh long, dưa hấu, sầu riêng, mít, chuối, chôm chôm, xoài, sắn….; nhập khẩu hoa, cây cảnh, rau củ quả tươi, than cốc, phân bón, máy móc thiết bị, bánh kẹo, năng lượng điện…

Trung bình lượng phương tiện thông quan tại cửa khẩu khoảng hơn trên 400 xe/ngày, trong đó xe xuất khẩu đạt khoảng 1/3.

Tại cửa khẩu quốc tế ga đường sắt, hoạt động thông quan duy trì với 2-3 chuyến tàu xuất cảnh, nhập cảnh/ngày, hàng hóa thông quan chủ yếu là lưu huỳnh quá cảnh.

Hoạt động xuất nhập cảnh trong 5 tháng đầu năm diễn ra ổn định, trung bình mỗi ngày có trên 6.000 lượt người xuất, nhập cảnh. Tại những thời điểm cao điểm của các đợt nghỉ lễ, hoạt động xuất nhập cảnh tại cửa khẩu Quốc tế đường bộ số I vẫn được đảm bảo, không bị ùn tắc.

Ông Vương Trinh Quốc, Trưởng ban Quản lý Khu kinh tế cửa khẩu quốc tế tỉnh Lào Cai cho biết: 6 tháng đầu năm 2025, tổng giá trị xuất nhập khẩu, trao đổi, mua bán hàng hóa qua các cửa khẩu ước 6 tháng đầu năm đạt gần 900 triệu USD, giảm 30% so với cùng kỳ 2024, đạt 10% so với kế hoạch giao.

Lý giải về sự sụt giảm 30% giá trị xuất nhập khẩu, ông Vương Trinh Quốc cho rằng, nguyên nhân xuất phát từ việc xuất khẩu quả sầu riêng. Năm 2024, quả sầu riêng xuất khẩu mang lại giá trị kinh tế tỷ đô, chiếm 40% giá trị kim ngạch qua cửa khẩu này.

Năm 2024, giá trị kim ngạch xuất khẩu đạt 2,7 tỷ USD thì riêng quả sầu riêng là 1 tỷ USD. Từ ngày mùng 1 Tết Nguyên đán đến tháng 4/2025, chưa có quả sầu riêng nào xuất khẩu sang Trung Quốc, trong khi sầu riêng là quả chủ đạo, có giá trị kinh tế cao.

Theo ông Vương Trinh Quốc, việc quả sầu riêng trong nước chưa được xuất khẩu nhiều sang thị trường Trung Quốc là do dư lượng kim loại nặng trong quả sầu riêng vẫn còn vượt mức cho phép, không đạt; chất vàng ô cũng vượt, khi sang bên đó họ kiểm tra 100% không đạt, không công nhận một số kết quả kiểm nghiệm do làm không tốt.

"Về vấn đề này, Bộ Nông nghiệp và Môi trường đã chỉ đạo các địa phương có vùng trồng cây sầu riêng khuyến cáo bà con chăm sóc, thu hoạch quả đảm bảo quy trình. Kiểm soát chặt chẽ việc xử dụng các loại phân bón nhập khẩu.

Đối với phía Lào Cai, Ban Quản lý Khu kinh tế cửa khẩu quốc tế Lào Cai đã báo cáo UBND tỉnh để tổ chức một đoàn liên ngành xuống các tỉnh có vùng trồng, nhà vườn để tuyên truyền cho người dân trồng hiểu về quy trình sản xuất, chất lượng quả sầu riêng đảm bảo chất lượng", ông Vương Trinh Quốc, Trưởng ban Quản lý Khu kinh tế cửa khẩu quốc tế tỉnh Lào Cai chia sẻ.

Hơn 31.500 tấn quả vải xuất khẩu sang thị trường Trung Quốc

Năm 2025 này, quả vải thiều xuất khẩu qua cửa khẩu của tỉnh Lào Cai đã khởi động đầy thuận lợi. Tính từ đầu vụ vải đến hết ngày 22/6/2025, sản lượng quả vải đã xuất qua cửa khẩu quốc tế đường bộ số II Kim Thành đạt trên 31.500 tấn, trị giá 18,8 triệu USD.

Những ngày gần đây đang là thời điểm chính vụ xuất khẩu quả vải, trung bình mỗi ngày xuất khoảng 110-120 xe/ngày. Việc xuất khẩu vải dự kiến sẽ kéo dài đến khoảng 15/7/2025.

Ông Vương Trinh Quốc, Trưởng ban Quản lý Khu kinh tế cửa khẩu quốc tế tỉnh Lào Cai cho biết thêm: Vụ vải năm nay, dự kiến sẽ có khoảng 60.000 tấn xuất qua cửa khẩu quốc tế đường bộ số II Kim Thành, tăng 20.000 tấn so với năm 2024. Tuy nhiên, giá xuất khẩu quả vải năm nay lại thấp hơn nhưng do sản lượng tăng lên nên việc giảm là không đáng kể.

Những con số này minh chứng cho sự nỗ lực rất lớn của bà con nông dân, các doanh nghiệp, và sự phối hợp hiệu quả trong công tác xúc tiến, hỗ trợ tiêu thụ các mặt hàng nông sản giữa các địa phương, đặc biệt là giữa tỉnh Bắc Giang – "thủ phủ vải thiều" và Lào Cai – cửa ngõ giao thương quan trọng.

Để chuẩn bị xuất khẩu đối với vụ vải thiều năm 2025 được thông quan thuận lợi, tỉnh Lào Cai đã và đang chủ động triển khai nhiều giải pháp đồng bộ nhằm tạo điều kiện thuận lợi nhất cho hoạt động xuất khẩu vải tươi nói riêng và nông sản nói chung.

Tỉnh Lào Cai cũng chỉ đạo các cơ quan, đơn vị, các lực lượng tại cửa khẩu triển khai các nhiệm vụ cụ thể, tạo mọi điều kiện thuận lợi nhất hỗ trợ hoạt động thông quan quả vải tươi xuất khẩu qua cửa khẩu quốc tế đường bộ số II Kim Thành. Ban Quản lý Khu kinh tế triển khai một số nhiệm vụ sau:

Chỉ đạo các lực lượng chức năng tại cửa khẩu như Hải quan, Biên phòng, Kiểm dịch thực vật, Kiểm dịch y tế quốc tế bố trí đủ nhân lực, ưu tiên thực hiện nhanh chóng, thuận lợi các thủ tục liên quan cho mặt hàng quả vải tươi có mặt trước giờ mở cửa khẩu 45-60 phút.

Tổ chức phân luồng ưu tiên riêng cho mặt hàng quả vải tươi và các loại trái cây khác; chuẩn bị tốt các điều kiện kho bãi phục vụ tập kết phương tiện và hàng hóa.

Tổ chức điều tiết phương tiện vào, ra khu vực cửa khẩu đảm bảo thông thoáng, tránh ùn tắc, hướng dẫn xe chở vải đi theo luồng riêng. Tăng cường trao đổi với phía Hà Khẩu, nắm bắt năng lực thông quan của phía Trung Quốc để điều tiết hàng hóa hiệu quả.

Phối hợp chặt chẽ với phía Trung Quốc để triển khai hiệu quả "luồng ưu tiên" thông quan nhanh cho nông sản, bao gồm quả vải tươi, tại cặp cửa khẩu Kim Thành - Bắc Sơn...

Tỉnh Lào Cai có vị trí địa lý chiến lược, là "cầu nối" trên tuyến hành lang kinh tế Côn Minh – Lào Cai – Hà Nội – Hải Phòng – Quảng Ninh, đóng vai trò là cửa ngõ giao thương quan trọng, đặc biệt với thị trường Tây Nam Trung Quốc.

Trong những năm qua, hoạt động xuất nhập khẩu qua các cửa khẩu tỉnh Lào Cai đã có những đóng góp tích cực vào sự phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh và cả nước. Các mặt hàng nông sản, trái cây tươi luôn chiếm tỷ trọng lớn và giữ vai trò quan trọng trong cơ cấu hàng hóa xuất khẩu qua địa bàn. Năm 2024, xuất khẩu nông sản qua cửa khẩu của tỉnh Lào Cai đạt gần 1,3 tỷ USD, gấp hơn 3 lần kim ngạch xuất khẩu nông sản năm 2023.

Đối với quả vải tươi xuất khẩu qua cửa khẩu Lào Cai, năm 2022 do ảnh hưởng của đại dịch Covid, xuất khẩu vải chỉ đạt 0,37 nghìn tấn, với giá trị 1,17 triệu USD, sang năm 2023 xuất khẩu vải tươi đã tăng lên 47,86 nghìn tấn, đạt giá trị 23,31 triệu USD.

Đây là một năm bứt phá ngoạn mục, cho thấy tiềm năng to lớn của quả vải thiều Việt Nam xuất khẩu qua tỉnh Lào Cai. Tới năm 2024, mặc dù sản lượng thu hoạch không cao nhưng lượng vải tươi xuất khẩu vẫn duy trì ở mức 19,1 nghìn tấn, giá trị đạt 11,97 triệu USD.