Nếu như những loài cá tuyệt phẩm với hương vị thơm ngon chỉ xuất hiện phổ biến tại Đồng bằng Sông Cửu Long như chúng ta vẫn thường nghĩ. Thì nếu có dịp bạn hãy thử ghé thăm Gia Lai để được thưởng thức một trong những đặc sản ngon tuyệt tại nơi đây, đó chính là cá bống tượng.
Cá bống tượng là đặc sản nổi tiếng của huyện Kông Chro, tỉnh Gia Lai, chuyên sinh sống dọc dòng sông Pơ Kơ (Ba Cơ). Đây là con sông thuộc nhánh phụ lưu nằm ở bên bờ trái của sông Ba, bắt đầu từ các con suối ở xã Vĩnh An, Tây Sơn, Bình Định cho tới xã Ya Hội, Đak Pơ, Gia Lai.
Sông Pơ Kơ là nơi cung cấp nguồn nước sinh hoạt cho hàng ngàn hộ dân của huyện Kông Chro, giúp họ an cư lạc nghiệp và sinh sống suốt bao đời nay. Rất nhiều đặc sản thiên nhiên đã từng tồn tại trên con sông này, và cá bống tượng là đặc sản hiện vẫn còn tồn tại và được khai thác mỗi ngày.
Đây là loài cá thuộc họ cá bống, chuyên sinh sống ở vùng nước ngọt trên lưu vực của những con sông lớn. Cá bống tượng gần như có kích thước to lớn nhất trong số những con cá khác cũng thuộc họ cá bống. Trọng lượng của chúng lên tới vài kg là điều hết sức bình thường.
Cá bống tượng rất dễ để nhận biết với thân hình giống như cá bống nhưng khổng lồ hơn, toàn thân có màu đen hoặc nâu với nhiều vằn vện trên cơ thể. Phần đầu của chúng to lớn so với thân, hàm răng sắc nhọn giúp chúng săn mồi và tấn công hiệu quả. Phần thân khá nhiều nhớt, làn da bóng nhẫy, trong khi đó phần đuôi lại chẻ đôi thành hình chữ V.
Ngoài việc sinh sống ở những vùng nước ngọt, cá bống tượng cũng có thể vùi mình sâu xuống những lớp bùn dày để kiếm ăn cũng như lẩn trốn kẻ thù. Ngoài Việt Nam, một số quốc gia Đông Nam Á khác như Lào, Campuchia, Thái Lan cũng bắt gặp loài cá này.
Thực tế cá bống tượng mới chỉ được nuôi ở một số tỉnh thành miền Trung như Gia Lai, Quảng Nam,... trong nhiều năm trở lại đây. Còn về nguồn gốc thì chúng vốn phân bố chủ yếu tại Đồng bằng Sông Cửu Long, đặc biệt là tại Cà Mau.
Tuy nhiên khi sinh sống tại Gia Lai, cá bống tượng có trọng lượng và kích thước to hơn nhiều so với khi sinh sống tại miền Tây Nam Bộ. Người dân có thể đánh bắt được những con cá nặng từ 1-5kg là điều hết sức bình thường. Nhờ đó mà loài cá này trở thành đặc sản và luôn được các tỉnh, thành phố lớn săn đón.
Cá bống tượng được nhiều người đánh giá là có vị thơm ngon khó cưỡng, độ dai và ngọt thịt không khác gì thịt gà, rất thích hợp để ăn lẩu, làm món canh, món kho,... Hiện nay khắp các khu chợ hải sản ở nhiều thành phố lớn bày bán rộng rãi loại cá này, với mức giá lên đến hơn 500.000 đồng/kg.
Sở dĩ cá bống tượng lại có mức giá cao đến như vậy, bởi hương vị của nó gần như đứng đầu các loài cá nước ngọt không chỉ ở Gia Lai mà còn ở cả Đồng bằng Sông Cửu Long. Bên cạnh đó loài cá này được nhiều quốc gia như Trung Quốc, Đài Loan săn lùng ráo riết nên đã khiến giá của chúng tăng cao phi mã.
Ngoài ra theo như Đông y, cá bống tượng có tính bình, vị ngọt, có công dụng bổ khí huyết, nâng cao sức khỏe, cường kiện gân cốt cho nên được đánh giá là nên ăn và có lợi cho cơ thể.