Cú hích từ chính sách, đổi thay từ tư duy

Ra đời vào tháng 8/2021, Đề án số 01-ĐA/TU của Ban Thường vụ Tỉnh ủy Hòa Bình về "Tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với Hội Nông dân các cấp..." đã thổi một luồng sinh khí mới vào nông nghiệp, nông dân, nông thôn. Điểm đột phá lớn nhất mà Đề án mang lại không nằm ở những con số, mà ở sự thay đổi căn bản trong nếp nghĩ, cách làm của người nông dân.

Tư duy sản xuất nông nghiệp đơn thuần, chỉ biết cắm cúi trên mảnh ruộng, đã dần được thay thế bằng tư duy kinh tế nông nghiệp. Người nông dân giờ đây không chỉ quan tâm đến năng suất, mà còn tính toán đến thị trường, chủ động xây dựng thương hiệu, truy xuất nguồn gốc và liên kết để tạo ra sức mạnh.

Những con số biết nói đã minh chứng cho sự chuyển mình này. Đến giữa năm 2024, toàn tỉnh có 677 mô hình sản xuất nông nghiệp hiệu quả, cao gấp 2 đến 4 lần so với chỉ tiêu ban đầu. 158 sản phẩm OCOP được chứng nhận, phần lớn đã có mã QR, sẵn sàng chinh phục các thị trường khó tính.

Câu chuyện về quả bưởi đỏ Tân Lạc là một ví dụ điển hình. Thay vì bán cho thương lái với giá bấp bênh, các hợp tác xã đã liên kết, áp dụng quy trình VietGAP, xây dựng mã số vùng trồng. Nhờ đó, bưởi đỏ Tân Lạc đã đường hoàng tiến vào các hệ thống siêu thị lớn và bắt đầu hành trình xuất khẩu.

Ông Dương Đức Tính, thành viên HTX sản xuất, chế biến và tiêu thụ bưởi đỏ Tân Lạc, chia sẻ: "HTX được Hội Nông dân đồng hành từ việc tiếp cận vốn, cung ứng vật tư đến cung cấp thông tin thị trường. Điều đó giúp chúng tôi sản xuất theo đúng nhu cầu, tránh được rủi ro".

Khi Hội Nông dân là "bà đỡ" mát tay

Để tạo ra lực đẩy mạnh mẽ đó, tỉnh Hòa Bình đã huy động nguồn lực "khủng" với hơn 8.700 tỷ đồng. Trong đó, nguồn ngân sách Trung ương hỗ trợ từ Chương trình mục tiêu quốc gia, nguồn Quỹ Hỗ trợ nông dân, nguồn từ các chương trình phối hợp là 921,559 tỷ đồng (đạt 562% so với chỉ tiêu Đề án); ngân sách địa phương 134,642 tỷ đồng (đạt 105% so với chỉ tiêu đề án); trên 6.700 tỷ đồng là vốn tín dụng ưu đãi. Quỹ Hỗ trợ nông dân tăng gần gấp đôi, đạt trên 45 tỷ đồng, hỗ trợ điểm tựa tài chính vững chắc cho hàng nghìn lượt hội viên nông dân mở rộng mô hình sản xuất.

Trong bức tranh chung đó, Hội Nông dân các cấp đã thể hiện xuất sắc vai trò nòng cốt, là cầu nối, là "bà đỡ" cho nông dân. Hơn 1.000 lớp tập huấn, 77 cuộc xúc tiến thương mại, hàng chục hội chợ lớn nhỏ và 15 cửa hàng nông sản an toàn được hình thành... Những hoạt động này không chỉ giúp tiêu thụ sản phẩm mà còn trang bị cho nông dân kỹ năng bán hàng, quảng bá thương hiệu - điều mà trước đây họ chưa từng nghĩ tới.

Ông Bùi Đức Biên - Phó Chủ tịch phụ trách Hội Nông dân tỉnh Hòa Bình, nhấn mạnh: "Chúng tôi xác định muốn đi đường dài phải thay đổi từ tư duy. Khi nông dân coi sản phẩm là tài sản, họ sẽ chủ động liên kết, đảm bảo chất lượng. Hội chỉ là người đồng hành, kiến tạo môi trường và hỗ trợ đúng lúc".

Bài toán cho giai đoạn mới: Từ lượng sang chất

Thành công là không thể phủ nhận, nhưng con đường phía trước vẫn còn nhiều thách thức. Tình trạng sản xuất nhỏ lẻ vẫn còn, năng lực quản trị của nhiều HTX còn hạn chế. Đặc biệt, quá trình chuyển đổi số mới ở bước khởi đầu.

Bà Vũ Thị Lệ Thủy, Giám đốc HTX 3T nông sản Cao Phong, thẳng thắn nhìn nhận: "Khó khăn lớn nhất của nhiều HTX là thiếu người có kỹ năng quản lý và hiểu về thị trường. Chuyển đổi số mới dừng ở ghi chép nhật ký điện tử, còn bán hàng trên sàn thương mại điện tử thì nông dân còn khá lúng túng".

"Do đó, một trong những mong muốn lớn nhất với nhiều hợp tác xã, nhóm sản xuất là được các cấp Hội Nông dân đồng hành, kết nối, tạo điều kiện để họ được đào tạo sâu hơn về kỹ năng thương mại và có cán bộ chuyên môn hỗ trợ hợp tác xã sát thực tế. Qua đó góp phần đưa nông nghiệp tỉnh Hòa Bình tiếp tục phát triển cả về quy mô và trình độ sản xuất.

Đây cũng là trăn trở của ông Nguyễn Phùng Chinh, Chủ tịch Hội Nông dân huyện Lương Sơn, khi ông cho rằng giai đoạn tới cần "tập trung sâu vào nâng cao chất lượng nông sản gắn với chuỗi giá trị và thị trường tiêu thụ bền vững".

Những thách thức này đòi hỏi một lời giải đồng bộ. Đó là tiếp tục nâng cao năng lực cho cán bộ HTX, đẩy mạnh đào tạo kỹ năng số, kỹ năng thị trường cho nông dân. Cần những cán bộ Hội Nông dân không chỉ giỏi về nông nghiệp mà còn phải am hiểu về thương mại, marketing và quản trị chuỗi giá trị.

Đánh giá về Đề án, ông Bùi Đức Hinh, Phó Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch UBND tỉnh, khẳng định, đề án đã đặt nền móng căn bản cho sự chuyển dịch từ sản xuất sang kinh tế nông nghiệp... khơi dậy tinh thần chủ động và khát vọng vươn lên của người nông dân.

Đề án không chỉ tạo ra thay đổi trên ruộng vườn, mà quan trọng hơn đã khơi dậy tinh thần chủ động, tư duy làm kinh tế và khát vọng vươn lên của người nông dân. Đây chính là nền tảng để Hòa Bình tiếp tục phát triển nông nghiệp hiện đại, xây dựng nông thôn mới nâng cao, nông thôn mới kiểu mẫu và nâng cao đời sống nông dân trong những năm tiếp theo.

Giai đoạn tới, Hòa Bình xác định sẽ không chạy theo số lượng mà tập trung vào chiều sâu: Hoàn thiện chuỗi sản xuất - chế biến - tiêu thụ, thúc đẩy số hóa một cách thực chất và tăng cường liên kết công - tư. Giờ là lúc biến động lực ban đầu thành một nền tảng vững chắc để nông nghiệp Hòa Bình cất cánh, đưa người nông dân trở thành những doanh nhân thực thụ trên chính mảnh đất quê hương mình.