Gừng là gia vị quen thuộc trong gian bếp của mọi gia đình, không chỉ giúp tăng hương vị món ăn mà còn là vị thuốc quý trong Đông y. Tuy nhiên, việc nên giữ hay gọt bỏ vỏ gừng khi sử dụng vẫn còn là đề tài gây tranh cãi.

Theo Lương y Bùi Đắc Sáng, Hội Đông y Hà Nội, gừng chứa các thành phần có lợi cho sức khỏe như tinh dầu (2-3%), chất cay như Zingeron, Zingerol, tinh bột, và nhựa dầu. Gừng tươi vị cay, tính ấm, giúp làm ấm cơ thể, trị cảm lạnh, ho, đầy hơi, buồn nôn và các bệnh về đường tiêu hóa.

Phần vỏ gừng (khương bì) thường bị gọt bỏ vì có vị đắng và bám nhiều đất cát. Tuy nhiên, theo y học cổ truyền, vỏ gừng lại có tác dụng lợi tiểu, tiêu sưng, giảm phù nề và giảm hôi miệng.

Lương y Sáng khuyến nghị nếu sử dụng gừng để sắc thuốc, ngâm chân hoặc chườm nóng, có thể giữ nguyên vỏ sau khi đã rửa sạch kỹ.

Trong các trường hợp như đau nhức xương khớp do lạnh, có thể rang gừng (cả vỏ) với muối hột để chườm nóng lên vùng bị đau. Ngâm tay chân bằng nước gừng tươi cũng là cách giúp cải thiện tuần hoàn máu, giảm đau hiệu quả.

Một số bài thuốc dân gian từ gừng

• Chữa cảm lạnh, cảm gió: Sắc 7 lát gừng tươi, 7 củ hành với một bát nước, uống nóng, đắp chăn cho ra mồ hôi.
• Trị ho, khó thở: Gừng tươi, trà tàu, chanh, rượu mạnh, mật ong sắc uống.
• Đau bụng, trướng bụng: Gừng nướng kỹ, gọt vỏ, ngậm hoặc sắc uống.
• Phòng trúng gió độc: Nhai ngậm một miếng gừng trước khi ra ngoài buổi sáng sớm.

Ai không nên dùng gừng?

Dù mang lại nhiều lợi ích, gừng không phù hợp với một số nhóm người: Người sắp mổ hoặc vừa mổ xong; người đang chảy máu cam, băng huyết, ho ra máu; người bị cảm nắng, đổ mồ hôi nhiều; phụ nữ mang thai, đặc biệt trong 3 tháng đầu, do nguy cơ co bóp tử cung; người có cơ địa nóng, hay bị táo bón, lở miệng.

Gừng là vị thuốc dân gian hữu ích, nhưng cách dùng – đặc biệt là có nên gọt vỏ hay không phụ thuộc vào mục đích sử dụng. Giữ lại phần vỏ sau khi rửa sạch không chỉ giữ trọn dược tính mà còn hỗ trợ hiệu quả trong một số bài thuốc cổ truyền.