Nông dân thu hoạch lúa trên cánh đồng ở tỉnh Nakhon Pathom, Thái Lan. Ảnh: AFP/ TTXVN
Phát biểu sau cuộc họp của ban công tác về chiến lược lúa gạo, Bộ trưởng Thương mại Thái Lan Jurin Laksanawisit cho biết chi tiêu cao hơn cho nghiên cứu và phát triển đối với hạt giống và giống lúa là rất cần thiết để nâng sản lượng lúa lên 600 kg/mẫu Thái. Hiện Thái Lan chỉ phân bổ 200 triệu baht (khoảng 6,4 triệu USD)/năm cho nghiên cứu và phát triển giống lúa, thấp hơn đáng kể so với Việt Nam, quốc gia chi tới 100 triệu USD cho việc phát triển hạt giống và giống lúa.
Trong khi đó, Hiệp hội các nhà xuất khẩu gạo Thái Lan (TREA) cho biết thế giới ước tính sản xuất tổng cộng 500 triệu tấn gạo trong niên vụ 2020-2021, tăng so với 497 triệu tấn trong niên vụ 2018-2019, với năng suất bình quân 736 kg/mẫu Thái, so với mức 730 kg của mùa trước.
Thái Lan dự kiến sản xuất 20 triệu tấn gạo trong niên vụ 2020-2021, với năng suất trung bình chỉ 450kg/mẫu Thái. Năng suất của Thái Lan thấp hơn nhiều so với các nước sản xuất lúa gạo khác như Việt Nam (934kg/mẫu Thái), Indonesia (765kg/mẫu Thái), Ấn Độ (643kg/mẫu Thái), Trung Quốc (1.128kg/mẫu Thái) và Mỹ (1.363kg/mẫu Thái). Năng suất của Thái Lan thậm chí còn thấp hơn các nước láng giềng Myanmar (461kg/mẫu Thái), Lào (518kg/mẫu Thái), Campuchia (462kg/mẫu Thái) và Malaysia (642kg/mẫu Thái).
Truyền thông sở tại ngày 28/8 dẫn lời ông Jurin cho biết kế hoạch chiến lược lúa gạo của Thái Lan trong giai đoạn 2020-2024 nên tập trung vào 7 loại gạo: Gạo Hom Mali; gạo thơm Thái Lan; gạo trắng hạt mềm; gạo trắng hạt cứng; gạo đồ; gạo nếp; và gạo đặc sản. Thị trường gạo cũng nên được chia thành 3 loại: gạo Hom Mali và gạo thơm dành cho thị trường cao cấp; gạo trắng hạt mềm, gạo trắng hạt cứng và gạo đồ dành cho thị trường đại chúng; và gạo nếp, gạo đặc sản cho thị trường đặc biệt.
Theo ông Jurin, kế hoạch chiến lược nên nâng cấp tính hiệu quả trong lĩnh vực logistic của đất nước để giảm chi phí xuất khẩu và tăng tính cạnh tranh trên thị trường thế giới. Về mặt nội địa, chiến lược cần cân bằng giữa tiêu dùng và sản xuất trong nước cũng như phát triển nguồn cung cấp nước.
Bộ Thương mại đang muốn hợp tác với Bộ Nông nghiệp và Hợp tác xã để tư vấn cho nông dân cách trồng lúa phù hợp với nhu cầu thị trường và tạo mối liên kết với những người mua tiềm năng để đảm bảo ổn định giá.
Chủ tịch TREA Charoen Laothammatascho cho rằng chính phủ cần đầu tư nhiều hơn vào phát triển hệ thống thủy lợi và những cải thiện sau thu hoạch. Ngoài ra, việc sản xuất và canh tác lúa hàng năm cần phải được quản lý một cách chặt chẽ để ngăn chặn tình trạng dư thừa. Ông Charoen nhấn mạnh việc Thái Lan có trở thành nước xuất khẩu hàng đầu thế giới hay không không quan trọng. Điều quan trọng là làm thế nào để thúc đẩy nhu cầu đối với gạo Thái Lan trên thị trường thế giới và duy trì sự ổn định giá cả trong nước.
Tháng trước, TREA dự báo xuất khẩu gạo của Thái Lan trong năm 2020 có thể giảm xuống mức thấp nhất trong vòng một thập kỷ qua là 6,5 triệu tấn, so với mức dự báo trước đây là 7,5 triệu tấn, do có nhiều nhân tố tiêu cực như khủng hoảng COVID-19 làm suy yếu nhu cầu toàn cầu, đồng baht mạnh làm giá gạo Thái đắt hơn, hoặc hạn hán tiếp diễn làm giảm sản lượng.
Trong năm 2019 Thái Lan đã xuất khẩu 7,58 triệu tấn gạo với tổng giá trị 131 tỷ baht, giảm 32% về số lượng và 25% về giá trị so với năm trước đó. Trong thời gian từ tháng 1-5/2020, Thái Lan xuất khẩu tổng cộng 2,57 triệu tấn gạo, giảm 31,9% so với cùng kỳ năm trước, với giá trị 54,16 tỷ baht, giảm 13,2%.