Không gian văn hóa dân tộc Thái

Ngày 14/9, sân Bảo tàng tỉnh Sơn La đã trở nên rộn ràng, náo nhiệt. Gần 100 nghệ nhân, hạt nhân văn nghệ quần chúng đến từ các câu lạc bộ, đội văn nghệ phường Chiềng Cơi, các câu lạc bộ năng khiếu của Trung tâm Hoạt động thanh thiếu nhi tỉnh, cùng thầy trò Trường THCS Hua La hội tụ, mang theo những điệu múa, lời ca và sắc màu văn hóa đặc trưng của dân tộc Thái. Đây là những hoạt động nằm trong chương trình giáo dục trải nghiệm văn hóa dân tộc Thái, Bảo tàng và Thư viện tỉnh Sơn La đã tổ chức.

Trên nền nhạc rộn rã, những điệu xòe Thái uyển chuyển vang lên, đưa khán giả bước vào thế giới của sự gắn kết, đoàn kết và niềm vui chung. Các tiết mục múa dân gian, những màn kết hợp truyền thống và hiện đại vừa sôi động, vừa đậm đà bản sắc khiến người xem không ngừng vỗ tay tán thưởng. Mỗi động tác, mỗi giai điệu như lời nhắn nhủ về sự trường tồn của văn hóa dân tộc giữa dòng chảy hiện đại.

Bà Lò Thị Mai Cương, Câu lạc bộ văn hóa Thái bản Chậu Cọ, phường Chiềng Cơi, xúc động chia sẻ: Câu lạc bộ của chúng tôi hiện có hơn 60 hội viên, đều là những nghệ nhân, diễn viên quần chúng đang sinh sống, lao động trên địa bàn. Chúng tôi đến với chương trình hôm nay không chỉ để biểu diễn mà còn để gửi gắm mong muốn quảng bá, phát huy giá trị văn hóa Thái. Quan trọng hơn cả, chúng tôi muốn truyền dạy cho thế hệ trẻ tình yêu và niềm tự hào về bản sắc dân tộc mình.

Trong lời nói của bà, có sự tự hào xen lẫn trăn trở, tự hào vì nét đẹp văn hóa đang được trân trọng và lan tỏa, nhưng cũng lo lắng nếu lớp trẻ không đủ quan tâm, những giá trị ấy có thể phai nhạt theo thời gian.

Bảo tồn và phát huy văn hóa dân tộc thái

Chương trình không dừng lại ở phần biểu diễn mà còn mở ra nhiều hoạt động tương tác hấp dẫn: hướng dẫn múa xòe, nhảy sạp, múa vũ điệu kết đoàn; trải nghiệm trò chơi dân gian như đi cà kheo, tó mák lẹ; tham quan không gian văn hóa Thái với nhà sàn, thổ cẩm, khăn piêu, đồ thủ công truyền thống.

Em Ngọc Oanh, học sinh Trường THCS xã Hua La (Chiềng Cơi, Sơn La), chia sẻ trong niềm phấn khởi: Hôm nay em rất vui khi được tham gia chương trình. Em được tìm hiểu phong tục tập quán, các điệu múa, làn điệu dân ca đều có ý nghĩa riêng. Đặc biệt, khi tham gia trò chơi dân gian như đi cà kheo, tó mák lẹ, em thấy hiểu hơn về nét đẹp văn hóa của dân tộc mình. Qua đây, em thêm yêu quý và tự hào về quê hương.

Câu nói mộc mạc của em học sinh nhỏ tuổi đã nói lên giá trị lớn lao của chương trình: nuôi dưỡng tình yêu văn hóa ngay từ khi còn ngồi trên ghế nhà trường.

Chỉ trong một buổi sáng, chương trình đã thu hút hơn 700 người dân và du khách đến tham gia, cổ vũ và trực tiếp trải nghiệm. Không khí sôi nổi, chan hòa đã biến khuôn viên Bảo tàng và Thư viện tỉnh thành một “ngôi làng Thái thu nhỏ”, nơi mọi người có thể cùng nhau múa xòe, thử đi cà kheo, hay đơn giản là ngồi lắng nghe tiếng khèn, tiếng trống vọng về từ núi rừng.

Đây không chỉ là hoạt động văn hóa mà còn là dịp để du khách trong và ngoài tỉnh hiểu hơn về đất và người Sơn La – nơi giàu bản sắc, hiếu khách và luôn biết cách giữ gìn truyền thống trong nhịp sống hiện đại.

Bà Ngô Thị Hải Yến, Giám đốc Bảo tàng và Thư viện tỉnh Sơn La, thông tin: Chúng tôi tổ chức chương trình với nhiều mục tiêu: giới thiệu, quảng bá văn hóa truyền thống các dân tộc Sơn La đến đông đảo công chúng; tạo không gian giao lưu, trải nghiệm sinh động; đồng thời cung cấp kiến thức văn hóa, lịch sử cho thế hệ trẻ.

Qua đó, các em không chỉ học trong sách vở mà còn được ‘sống’ trong không khí văn hóa, rèn luyện kỹ năng thuyết trình, làm việc nhóm và tình yêu với lịch sử quê hương.

Theo bà Yến, đây là hoạt động nằm trong kế hoạch truyền thông – giáo dục năm 2025 của Bảo tàng và Thư viện tỉnh. Xa hơn, những chương trình như thế sẽ góp phần đa dạng hóa hoạt động của bảo tàng, quảng bá thương hiệu văn hóa Sơn La, gắn kết phát triển văn hóa với kinh tế du lịch, đồng thời khẳng định vai trò của văn hóa trong sự phát triển bền vững.

Trong nhịp sống hiện đại, khi văn hóa truyền thống đứng trước nhiều thách thức, những hoạt động giáo dục trải nghiệm như thế này thực sự cần thiết. Nó không chỉ là dịp để người dân, đặc biệt là thế hệ trẻ, hiểu và yêu hơn những giá trị dân tộc, mà còn là thông điệp mạnh mẽ về trách nhiệm bảo tồn, phát huy bản sắc trong mỗi con người.

Chương trình đã khép lại nhưng dư âm của những điệu xòe, tiếng trống, tiếng cười của các em nhỏ vẫn còn vang vọng. Đó chính là minh chứng cho sức sống mãnh liệt của văn hóa dân tộc Thái – sức sống được tiếp nối qua từng thế hệ, để hôm nay và mai sau, bản sắc ấy vẫn sáng ngời giữa núi rừng Tây Bắc. Chương trình cũng đã góp phần thực hiện có hiệu quả Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi.