Những năm trở lại đây, nhiều cây nông sản như cà phê, hồ tiêu… của tỉnh Gia Lai liên tục rớt giá. Chính vì thế, nhiều hộ dân đang loay hoay tìm những cây trồng xen canh nhằm tăng hiệu quả kinh tế. Nông dân cũng đang mạnh dạn thử nghiệm nhiều cây trồng mới như mắc ca, dổi.
Những ngày đầu tháng 8, chúng tôi tìm về các xã vùng cao Sơ Pai, Sơn Lang… thuộc huyện Kbang, nơi đây được xem là vùng trồng dổi lớn nhất của tỉnh Gia Lai. Nông dân ở vùng này cũng đang mang tâm trạng hy vọng về một mùa dổi đầu tiên bội thu và được giá cao như mong muốn.
Ông Nguyễn Văn Thẩm cùng các hộ dân khác đang hy vọng về một vụ dổi đầu tiên bội thu.
Theo chỉ dẫn của người dân, chúng tôi gặp anh Nguyễn Hữu Thảnh (Trưởng thôn 1, xã Sơ Pai, huyện Kbang). Gia đình anh hiện đang trồng hơn 80 cây dổi xanh với chiều cao khoảng 4-5 m.
Theo anh, những cánh rừng ở huyện Kbang có rất nhiều cây dổi tự nhiên, thân cây to vài người ôm không xuể, người dân thường vào nhặt trái dổi chín rụng dưới gốc về làm muối chấm. Những năm trở lại đây, người dân nhặt hạt dổi về bán cho thương lái với giá từ 800-1,2 triệu đồng/kg đối với quả khô.
Nhận thấy giá trị kinh tế cao của hạt dổi, anh Nguyễn Hữu Thảnh và một số hộ đã nhổ cây non hoặc ghép cành từ cây rừng để đưa về nhà trồng. Cây dổi phát triển bình thường nhưng hơn 5 năm nay chưa thấy ra quả.
Bên cạnh đó, được nhiều người chia sẻ về giống dổi ở phía Bắc trồng khoảng 2 năm là có quả nên anh đã mạnh dạn đầu tư, mua 80 cây về trồng xen canh trong vườn.
Những hạt dổi chín bói được người dân thu hoạch và phơi khô.
"Chúng tôi cũng hy vọng cây dổi mới trồng sẽ cho năng suất cao. Qua nhiều năm trồng, tôi thấy loại cây này dễ trồng, ít công chăm sóc, ít cần đến phân bón, hóa chất. Nếu thấy hiệu quả kinh tế cao thì tôi sẽ mở rộng diện tích trồng dổi xanh", anh Nguyễn Hữu Thảnh bộc bạch.
Tương tự, ông Nguyễn Văn Thẩm (thôn 1, xã Sơ Pai) cũng đang bén duyên với nghề trồng dổi. Nhà ông đang có mảnh vườn với diện tích gần 6 ha trước đây để trồng hồ tiêu nhưng thất bại. Để gỡ gạc, ông chuyển sang trồng cà phê và xen thêm chanh dây, mắc ca.
Năm 2019, nghe chuyện cây dổi xanh cho thu nhập cao, ông cùng một số hộ dân đã mua giống từ Đắk Lắk, Hòa Bình về trồng.
Nhà nước cũng đang hỗ trợ nhiều chính sách giúp hộ nghèo, bà con đồng bào khó khăn được vay vốn để trồng cây dổi.
"Tôi nhận thấy mảnh đất này cũng phù hợp với dổi nên mạnh dạn qua Đắk Lắk mua 200 cây dổi giống về trồng thử nghiệm. Tôi trồng dổi xen với cà phê, chanh dây và mắc ca. Năm nay vào vụ chính, cây sai trĩu quả, chúng tôi đang hy vọng bội thu, vì mức giá mua đang khoảng 1-1,5 triệu đồng/kg quả khô", ông Nguyễn Văn Thẩm phấn khởi bộc bạch.
Dạo một vòng quanh xã Sơ Pai, chúng tôi nghe bà con hỏi nhau nhiều về vụ dổi năm nay. Tại một cửa hàng thu mua nông sản thuộc ngã ba đường Trường Sơn Đông, bà chủ cửa hàng tươi cười nói: "Thường chúng tôi ở đây gom dổi của người dân đi rừng nhặt về bán. Hiện nay, dổi có giá khoảng 1,5 triệu đồng/kg đối với trái đẹp, khô và 800-1 triệu đồng/kg đối với loại thường".
Các công ty lâm nghiệp cũng đang trồng dổi nhằm tăng độ che phủ cho diện tích đất lâm nghiệp và tạo điều kiện cho người dân thu hái lâm sản phụ.
Ông Nguyễn Thế Cường - Chủ tịch Hội Nông dân xã Sơ Pai cho biết: "Hạt dổi khô rất thơm, dùng để nấu với thức ăn ngon hơn hạt tươi. Cây dổi dễ trồng, ra quả quanh năm".
Theo ông Nguyễn Thế Cường, xã Sơ Pai có tổng diện tích trồng dổi khoảng 65 ha. Đa phần do bà con mới trồng nên chưa thể khẳng định được hiệu quả kinh tế mang lại như thế nào. Tuy nhiên, với giá trị mà các thương lái đang mua, hy vọng đây sẽ là một hướng làm giàu cho bà con.
Mùa dổi đầu tiên trên vùng cao của Gia Lai.
Theo ông Mã Văn Tình - Trưởng phòng Nông nghiệp và PTNT huyện Kbang, từ năm 2018 đến nay, UBND huyện đã trích ngân sách hỗ trợ người dân mua cây dổi xanh về trồng để thay thế cho một số giống cây trồng không hiệu quả.
Huyện Kbang cũng khuyến khích người dân trồng xen dổi với loại cây khác để tăng hiệu quả sử dụng đất.
Ngoài việc hỗ trợ kỹ thuật, huyện còn hỗ trợ kinh phí đối với các hộ tự mua giống về trồng. Cụ thể, với hộ nghèo sẽ hỗ trợ 50% tiền mua giống cây; 30% đối với hộ cận nghèo và hộ người dân tộc Bahnar.