Triển khai các nhiệm vụ trọng tâm chống khai thác IUU trong năm 2023

Hội nghị có sự tham dự của đại diện 28 tỉnh, thành phố có tiếp giáp biển trong cả nước.

Tại hội nghị, Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Phùng Đức Tiến cho biết, sau 5 năm bị cảnh báo thẻ vàng khai thác thủy sản của EU (năm 2017), Việt Nam vẫn chưa khắc phục được những tồn tại theo khuyến nghị của EC. Tính đến hiện tại, Việt Nam vẫn còn nhiều hạn chế trong thực hiện khắc phục thẻ vàng EC như vẫn còn tàu không lắp thiết bị hành trình; tàu vào/ra không khai báo, không kiểm soát hết được 100% dẫn đến không truy xuất được nguồn gốc hải sản…

Thứ trưởng Phùng Đức Tiến phát biểu tại Hội nghị

Tổng cục Thủy sản Việt Nam thông tin về kết quả làm việc với đoàn thanh tra EC lần thứ 3; một số nhiệm vụ trọng tâm để gỡ thẻ vàng của EC; chia sẻ kinh nghiệm của Khánh Hòa - địa phương mà thanh tra EC vừa kiểm tra trực tiếp trong tháng 10-2022. Qua kiểm tra, EC ghi nhận những nỗ lực của Việt Nam trong thời gian qua cũng như tinh thần sẵn sàng tiếp tục cải thiện đối với các khuyến nghị của EC. Tuy nhiên, sự khác biệt giữa các tỉnh khiến hệ thống kiểm soát vẫn chưa đủ đến ngăn chặn hiệu quả thủy sản có nguồn gốc từ IUU. EC đã nêu ra vấn đề được xác định liên quan đến việc truy xuất nguồn gốc và kiểm soát thủy sản nhập khẩu dưới dạng container. Đặc biệt, việc đáng lo ngại nhất là vẫn còn tồn tại số lượng tàu các Việt Nam bị bắt giữ ở vùng biển các nước láng giềng.

Theo Tổng cục Thủy sản, qua kiểm tra, đến hết năm 2022 đã có 96,35% tàu cá lắp đặt thiết bị giám sát hành trình (VMS); 86,7% tàu cá được cấp phép; có 157 lượt tàu thân dài từ 24m bị mất kết nối; chỉ trong tháng 1-2023 đã có tới 6 tàu bị Malaysia bắt giữ. 

Trong thời gian tới, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn cũng đã đưa ra một số nhiệm vụ trọng tâm nhằm tiếp tục thực hiện gỡ thẻ vàng của EC.

Cụ thể: Trình ban hành Nghị định 26 và Nghị định 42 sửa đổi trong quý 1/2023.

Về quản lý đội tàu: Thống kê, phân loại toàn bộ tàu cá hiện có; hoàn thành đăng ký, đánh dấu, cấp phép, lắp VMS 100% tàu cá, giám sát 24/7 toàn bộ tàu cá khi hoạt động trên biển; giám sát chặt chẽ tàu cá nguy cơ cao vi phạm IUU; kiểm tra, kiểm soát 100% tàu cá xuất, nhập tại đồn biên phòng; xây dựng cơ chế kiểm soát tàu cá di chuyển ngoài tỉnh; cập nhật đầy đủ, thường xuyên dữ liệu trên hệ thống.

Về thực thi pháp luật: Ngăn chặn hiệu quả, chấm dứt tàu cá vi phạm khai thác IUU ở nước ngoài; phối hợp các lực lượng thực hiện các đợt cao điểm tuần tra, kiểm tra, xử lý nghiêm 100% tàu cá vi phạm; Xác minh, xử lý 100% tàu cá không duy trì kết nối VMS; điều tra, xử lý 100% tàu cá nước ngoài bắt giữ; xử lý 100% trường hợp vi phạm khai thác IUU ở vùng biển nước ngoài và đưa thông tin trên phương tiện thông tin đại chúng; cập nhật 100% kết quả xử lý vi phạm hành chính trên hệ thống phần mềm.

Về truy xuất nguồn gốc: Thực hiện xác nhận, chứng nhận nguồn gốc thủy sản khai thác đúng quy định; 100% lô hàng xuất khẩu đi EU và khác cần truy xuất nguồn gốc có hồ sơ theo quy định; giám sát 100% sản lượng thủy sản khai thác bốc dỡ tại địa phương; 100% tàu cá từ 15m trở lên phải vào cảng chỉ định bốc dỡ sản phẩm; thuyền trưởng phải báo trước 1 giờ và nộp nhật ký khai thác.

Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Phùng Đức Tiến đề nghị các địa phương cần nắm rõ và triển khai: Nắm rõ các quy định, văn bản, pháp luật của cả hệ thống, các kết luận, văn bản chỉ đạo của Ban Bí thư, chương trình hành động... Tập trung nguồn lực bảo đảm ngăn chặn chấm dứt tàu cá ngư dân vi phạm các vùng biển nước ngoài, quản lý đội tàu, kiểm soát đội tàu;

Khẩn trương rà soát thống kê toàn bộ lượng tàu cá của địa phương, hoàn thành 100% đăng ký, đăng kiểm, và đánh dấu tàu cá, cấp giấy phép khai thác thủy sản, lắp đặt thiết bị giám sát hành trình, theo quy định.

Cập nhật 100% dữ liệu tàu cá vào cơ sở dữ liệu nghề cá quốc gia VNFishbase; kiểm tra, kiểm soát 100% tàu cá xuất, nhập bến. Thực hiện xác nhận chứng nhận truy xuất nguồn gốc thủy sản; khẩn trương rà soát các điểm tàu cá bốc, xếp khai thác, bảo đảm 100% tàu cá chiều dài 15m trở lên cập cảng đúng quy định.

Mở rộng các đợt tuần tra, kiểm tra kiểm soát về xử lý vi phạm IUU, xác minh xử lý 100% tàu cá không duy trì kết nối giám sát hành trình; điều tra xử lý 100% vụ việc tàu cá Việt Nam vi phạm nước ngoài và cập nhật đầy đủ kết quả xử lý;

Bố trí nguồn lực thực hiện và thường xuyên thanh tra, kiểm tra, giám sát của các cơ quan lực lượng chức năng, các tổ chức, cá nhân liên quan trong thực hiện nhiệm vụ chống khai thác IUU; Đầu tư xây dựng cảng cá; Đẩy mạnh hình thức thông tin truyền thông sát thực tiễn đến với bà con ngư dân, đưa lại được hiệu quả.