Người dân vùng nguy cơ sạt lở ở huyện Mường Tè mong sớm được di chuyển đến nơi ở mới
Đến bản Khoang Thèn (Pa Vệ Sủ, Mường Tè, Lai Châu) chúng tôi không khỏi rùng mình khi "mục sở thị" những căn nhà gỗ cũ kĩ, nằm chon von trên sườn đồi. Không những vậy, nhiều căn nhà bị nứt nền, móng, có nhà thì nằm ngay mép đồi, cột chống trên mấy hòn đá đơn sơ, nguy cơ sập đổ, sạt lở là rất cao.
Tiếp xúc với nhiều hộ dân nơi đây, chúng tôi cảm nhận được nỗi lo lòng, bất an hiện rõ trên khuôn mặt lam lũ của họ. Không lo sao được khi mà những căn nhà mà họ đang sinh sống, phải "đối mặt" với nguy cơ sạt lở cao. Vào mùa mưa lũ, nhiều hộ dân ở bản Khoang Thèn, không dám ở lại nhà, mà di chuyển lên sống tạm ở lán nương hay ở nhờ nhà bà con họ hàng.
Được biết, bản Khoang Thèn có hơn 100 hộ đồng bào La Hủ sinh sống. Thu nhập của người dân chủ yếu dựa vào sản xuất nông nghiệp. Cụm dân cư trung tâm bản Khoang Thèn có hơn 60 hộ dân nằm trong vùng có nguy cơ sạt lở cao. Các hộ dân đều mong muốn sớm được di chuyển đến nơi ở mới.
Trò chuyện với phóng viên Báo NTNN/Dân Việt/Trang Trại Việt điện tử, anh Phùng Ha Cà – Bí thư chi bộ bản Khoang Thèn, cho biết: Cụm dân cư trung tâm bản Khoang Thèn nằm trong vùng có nguy cơ sạt lở cao. Nhà ở của các hộ dân đều nằm chon von trên sườn đồi, độ dốc cao. Trước tình trạng nhà ở bị nứt nền, móng, không biết sạt lở, đổ sập lúc nào, nên người dân trong bản ai cũng lo lắng, đêm ngủ không yên, nhất là vào mùa mưa. Vào mùa mưa, có hộ cả tháng trời không dám về nhà mà sống ở trên lán nương. Có hộ thì chuyển đến ở nhờ nhà bà con.
Theo bí thư chi bộ bản Khoang Thèn, không chỉ nằm trong vùng có nguy cơ sạt lở cao, các hộ dân ở cụm trung tâm bản còn phải "đối mặt" với tình trạng đá lăn từ trên đỉnh núi xuống, nhất là vào mùa mưa. Tình trạng này gây nguy hiểm đến tính mạng và tài sản của người dân.
Clip: Mường Tè cần nguồn lực để bố trí di dân ra khỏi vùng có nguy cơ sạt lở cao
Thời gian gần đây, gia đình anh Vàng Khừ Giá, ở cụm dân cư trung tâm bản Khoang Thèn thấp thỏm sống trong nỗi lo sợ sạt lở. Căn nhà gỗ mà gia đình anh đang sinh sống, nằm ngay mép sườn đồi sâu thăm thẳm. Hơn nữa, phần diện tích hè phía trước căn nhà gỗ của gia đình ngày càng hẹp dần bởi thường xuyên bị sạt lở. Nền nhà của gia đình anh cũng đã bị nứt từ mấy năm nay.
Anh Giá nói giọng buồn rầu: "Nhà tôi bị nứt nền từ mấy năm nay rồi. Phần hiên nhà thì ngày càng bị thu hẹp do sạt lở, giờ rộng chưa đầy 1m. Trước hiện trạng căn nhà bị nứt nền, móng như vậy, mùa mưa vừa qua, gia đình tôi không dám sinh sống ở đó, mà ở tạm trên lán nương. Có ở lại thì cũng chẳng thể ngủ yên giấc vì không biết nhà bị sạt lở lúc nào nữa. Gia đình tôi cũng như các hộ dân ở cụm dân cư này mong sớm được Nhà nước bố trí mặt bằng để di chuyển đến cho ổn định".
Sớm bố trí nguồn lực để sắp xếp dân cư vùng thiên tai ở Mường Tè
Tương tự như cụm dân cư trung tâm bản Khoang Thèn, hơn 40 hộ dân ở bản Phí Chi A (Pa Vệ Sủ) cũng đang phải sống trong cảnh bất an, lo lắng. Ngọn đồi cao chót vót phía sau bản cũng thường xuyên bị sạt lở và có đá lăn xuống, gây nguy hiểm đến tính mạng, tài sản của các hộ dân đang sinh sống phía dưới.
Chị Lò Mỳ Mó – Trưởng bản Phí Chi A, thông tin: Tháng 8 vừa qua, quả đồi phía sau bản bị sạt lở vào lúc nửa đêm. Hơn 40 hộ gia đình ở bản Phí Chi A phải di dời khẩn cấp, đến nhà bà con họ hàng ở tạm. Ở khu vực này, đá từ trên núi thường xuyên lăn xuống, nhất là vào mùa mưa. Có lần cả tảng đá to lăn từ trên núi xuống gần khu vực điểm trường mầm non của bản, khiến cho cô trò điểm trường và người dân một phen hú vía.
Chỉ vào những tảng đá to nằm ngay bên rìa đường nội bản, chị Mó thông tin: Những tảng đá này đều lăn từ trên núi xuống đấy. Có hôm, cả bản đang ngủ trưa, thì bị đánh thức bởi tiếng đá lăn ầm ầm từ trên núi xuống. Sống ở khu vực này, các hộ dân nơi đây đều tỏ ra khá lo lắng. Bà con đều có mong muốn, đó là sớm được Nhà nước bố trí mặt bằng để di chuyển đến sinh sống cho ổn đinh. Có nơi ở ổn đinh, an toàn thì người dân mới yên tâm sinh sống và sản xuất.
Trao đổi với phóng viên, ông Lê Thanh Tâm - Giám đốc Ban Quản lý công trình dự án phát triển kinh tế - xã hội huyện Mường Tè cho biết: Giai đoạn 2021-2025, toàn huyện Mường Tè có 9 dự án bố trí dân cư, trong đó có 6 dự án bố trí dân cư vùng thiên tai, với quy mô bố trí cho 469 hộ. Các dự án được triển khai thực hiện đồng bộ, tạo điều kiện cho người dân ổn định đời sống lâu dài. Các dự án được bố trí trên cơ sở khai thác tiềm năng về tài nguyên, sức lao động, từng bước thay đổi cơ cấu kinh tế, ổn định phát triển sản xuất, nâng cao thu nhập vật chất và tinh thần cho người dân.
Theo ông Tâm, qua khảo sát thực tế, trên địa bàn huyện Mường Tè hiện có nhiều bản nằm trong vùng nguy cơ sạt lở cao, với số hộ dân phải di chuyển là rất lớn. Tuy nhiên, do nguồn lực có hạn nên huyện Mường Tè khó có thể triển khai các dự án bố trí dân cư ra khỏi vùng nguy cơ sạt lở được.
Để đảm bảo việc bố trí sắp xếp dân cư ra khỏi vùng nguy cơ sạt lở cao, góp phần đảm bảo an toàn tính mạng và tài sản cũng như ổn định cuộc sống cho người dân, huyện Mường Tè rất cần được xem xét, bố trí đủ, kịp thời nguồn vốn, để sớm triển khai các dự án và sớm di chuyển người dân đến nơi ở ổn định, an toàn.