"Phép thử" trên những nương chè, luống rau

Tại tỉnh Tuyên Quang, cây chè hay những luống rau màu từ lâu đã trở thành nguồn sinh kế chính của nhiều hộ gia đình. Thế nhưng, việc canh tác theo lối cũ, lạm dụng phân bón hóa học không chỉ làm bạc màu đất mà còn khiến đầu ra nông sản gặp khó. Trăn trở tìm hướng đi mới, nhiều nông dân đã bắt đầu hành trình chuyển đổi sang sản xuất an toàn. Và trên hành trình đó, họ đã tìm thấy một người bạn đồng hành đáng tin cậy.

Ông Lê Văn Khánh, một người trồng chè ở thôn Lĩnh, xã Thái Hòa, không giấu được sự phấn khởi khi kể về "phép thử" của mình. Với 1,5 ha chè là nguồn thu nhập chính, mang về hơn 100 triệu đồng mỗi năm, ông Khánh hiểu rằng chất lượng sản phẩm là yếu tố sống còn. Sau khi được giới thiệu, ông quyết định phun thử nghiệm dịch trùn quế và dịch đạm cá của HTX Nông nghiệp sạch BIO IN LG7 trên một phần diện tích chè của gia đình.

"Chỉ sau 5 ngày, sự khác biệt đã rõ ràng hơn", ông Khánh chia sẻ. "Luống chè được phun thử nghiệm có màu xanh đậm, bóng khỏe, độ vươn của búp chè nhanh hơn hẳn so với luống đối chứng không sử dụng. Hiệu quả đến nhanh hơn rất nhiều so với các loại phân bón khác mà tôi từng dùng".

Hiện đang sản xuất theo quy trình VietGAP, ông Khánh và nhiều nông dân khác rất mong mỏi có những chính sách ưu đãi để có thể tiếp cận rộng rãi dòng phân hữu cơ chất lượng cao này, từ đó tự tin cung cấp sản phẩm sạch cho người tiêu dùng.

Câu chuyện tương tự cũng diễn ra tại Tổ hợp tác trồng và chế biến chè thôn Đức Uy (xã Trung Sơn). Bà Phạm Thị Bích Hợp, Tổ trưởng của 31 thành viên phụ nữ, cho biết một số chị em đã dùng thử sản phẩm của BIO IN LG7.

"Kết quả bước đầu thay đổi rõ rệt. Chỉ 4-5 ngày sau khi phun, cây chè chuyển sang màu xanh đậm, búp chè đâm chồi, nảy lộc non tơ và khỏe mạnh hơn hẳn. Chúng tôi tin rằng nếu sử dụng lâu dài, năng suất chắc chắn sẽ tăng cao", bà Hợp khẳng định.

Không chỉ trên cây chè, các sản phẩm từ trùn quế còn chứng minh hiệu quả vượt trội trên rau màu. Ông Tống Xuân An, Phó Giám đốc HTX rau củ quả an toàn Ninh Thái, xã Thái Hòa - người có nhiều năm tâm huyết với việc chuyển đổi sản xuất sang tiêu chuẩn VietGAP, đã phối hợp với HTX Nông nghiệp sạch BIO IN LG7 để thử nghiệm.

Dẫn chúng tôi ra thăm những luống rau xanh mướt, ông An chỉ tay so sánh: "Luống rau được phun dịch trùn quế, dịch đạm cá có lá dày, cây chắc khỏe, màu xanh đậm và ít sâu bệnh hơn hẳn. Với cây mướp đắng, giàn được phun thì cây vươn dài, phát triển mạnh mẽ hơn rõ rệt so với giàn không phun".

Đối với một HTX đã quyết tâm "nói không" với thuốc trừ cỏ và hóa chất độc hại, việc tìm ra giải pháp dinh dưỡng sinh học hiệu quả như một chiếc chìa khóa mở ra hướng đi mới cho sản xuất nông nghiệp theo hướng hữu cơ.

Mô hình "kinh tế tuần hoàn" của HTX Nông nghiệp sạch BIO IN LG7

Đứng sau những thành công ban đầu đầy thuyết phục này là một mô hình kinh tế tuần hoàn được tổ chức bài bản, khoa học của HTX Nông nghiệp sạch BIO IN LG7, do ông Nguyễn Ngọc Thạch làm Giám đốc.

Nhận thấy tiềm năng to lớn của con trùn quế trong việc xử lý chất thải chăn nuôi và tạo ra nguồn phân hữu cơ chất lượng cao, HTX đã mạnh dạn đi theo con đường nông nghiệp tuần hoàn – một xu thế tất yếu của nông nghiệp hiện đại.

"Phân trùn quế không chỉ cung cấp dinh dưỡng thiết yếu cho cây trồng mà còn là 'thần dược' cải tạo đất, tăng cường vi sinh vật có lợi, giúp đất tơi xốp, màu mỡ hơn", ông Thạch giải thích. "Đây là một sản phẩm hoàn toàn tự nhiên, an toàn cho sức khỏe con người và hệ sinh thái."

Mô hình của HTX vận hành theo một chu trình khép kín độc đáo. Đầu tiên, HTX liên kết với khoảng 20 hộ dân trên địa bàn, đầu tư 100% con giống trùn quế cho các hộ chăn nuôi. Các hộ nông dân này sẽ tận dụng nguồn phân chuồng từ trâu, bò, lợn – vốn là một vấn đề gây ô nhiễm – để nuôi trùn.

Sau đó, HTX đứng ra bao tiêu toàn bộ đầu ra, thu mua cả giun thương phẩm và phân trùn thô. Nguồn nguyên liệu này được vận chuyển về nhà máy gia công tại Thái Nguyên để xử lý, chế biến thành các sản phẩm đa dạng như phân trùn quế dạng bột, dạng viên nén và dịch trùn quế. Cuối cùng, các sản phẩm hoàn thiện này lại được cung cấp ngược lại cho bà con nông dân để phục vụ trồng trọt.

"Chìa khóa của chúng tôi là chính sách ưu đãi", ông Thạch nhấn mạnh. "Bà con không phải bỏ một đồng vốn nào cho con giống ban đầu. Chi phí đầu tư sẽ được HTX khấu trừ dần vào sản phẩm đầu ra. Cách làm này giúp nông dân dễ dàng tiếp cận mô hình, giảm thiểu rủi ro và tạo ra một sự gắn kết chặt chẽ, đôi bên cùng có lợi".

Hướng đi bền vững cho nông sản

Mô hình của HTX BIO IN LG7 là một minh chứng sống động cho thấy hướng đi của nông nghiệp tuần hoàn không chỉ là lý thuyết mà hoàn toàn có thể áp dụng hiệu quả vào thực tiễn, mang lại lợi ích "ba trong một".

Thứ nhất, nó giải quyết được bài toán môi trường trong chăn nuôi, biến chất thải thành tài nguyên quý giá.

Thứ hai, nó tạo ra một chuỗi giá trị kinh tế cho người nông dân: vừa có thêm thu nhập từ việc bán phân trùn, vừa có được nguồn phân bón hữu cơ chất lượng cao để nâng cao giá trị nông sản chính.

Thứ ba, nó góp phần phục hồi "sức khỏe" của đất đai, hướng tới một nền nông nghiệp bền vững, giảm phụ thuộc vào hóa chất.

Sự khác biệt rõ rệt trên những nương chè, luống rau ở xã Thái Hòa hay xã Trung Sơn không chỉ là câu chuyện về một loại phân bón tốt. Nó là tín hiệu cho thấy một sự thay đổi trong tư duy sản xuất, một sự chuyển mình mạnh mẽ của người nông dân Tuyên Quang. Họ đang ngày càng ý thức được rằng, sản xuất an toàn, sản xuất nông nghiệp theo hướng hữu cơ không còn là lựa chọn, mà là con đường tất yếu để nông sản của họ có thể vươn xa.

Với vai trò là "bà đỡ", là người bạn đồng hành, HTX Nông nghiệp sạch BIO IN LG7 đang góp phần quan trọng để hành trình chuyển đổi đó của người nông dân trở nên dễ dàng và hiệu quả hơn.