Chia sẻ với phóng viên, ông Hà Cẩm Hồng, Chủ tịch UBND huyện Tuần Giáo cho biết: “Hiện nay nông nghiệp vẫn là trụ cột quan trọng trong phát triển kinh tế của huyện Tuần Giáo. Với đặc thù là một huyện miền núi còn nhiều khó khăn, việc nâng cao giá trị nông sản gắn với giảm nghèo bền vững luôn được Đảng bộ, chính quyền và nhân dân huyện đặc biệt quan tâm. Chúng tôi xác định rằng muốn nông dân thoát nghèo bền vững thì không thể chỉ dừng lại ở việc tăng sản lượng, mà quan trọng hơn là phải nâng cao chất lượng, giá trị và khả năng cạnh tranh của nông sản. Để làm được điều đó, huyện đã và đang tập trung vào một số giải pháp then chốt”.

Các giải pháp mà ông Hà Cẩm Hồng, Chủ tịch UBND huyện đưa ra chính là huyện đã đẩy mạnh chuyển đổi cơ cấu cây trồng, vật nuôi theo hướng phù hợp với điều kiện khí hậu, thổ nhưỡng của từng địa phương.

Nhiều mô hình canh tác hiệu quả đã được triển khai như trồng mắc ca, cà phê, dứa, gừng, chăn nuôi bò sinh sản... Những mô hình này không chỉ phù hợp với đặc điểm vùng cao mà còn cho giá trị kinh tế cao hơn gấp nhiều lần so với các loại cây trồng, vật nuôi truyền thống.

Huyện tập trung hỗ trợ nông dân ứng dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật vào sản xuất. Phối hợp với các cơ quan chuyên môn, doanh nghiệp để tổ chức tập huấn, chuyển giao kỹ thuật canh tác sạch, hữu cơ, sử dụng giống chất lượng cao và đặc biệt là hướng tới sản xuất theo chuỗi giá trị từ sản xuất, chế biến đến tiêu thụ sản phẩm.

Một trong những điểm nhấn là việc xây dựng thương hiệu cho nông sản địa phương. Năm 2024, sản phẩm mắc ca và cà phê Tuần Giáo đã được công nhận đạt chuẩn OCOP 3 sao, mở ra cơ hội tiếp cận thị trường rộng lớn hơn cho bà con nông dân. Đây là tín hiệu tích cực cho thấy hướng đi nâng cao giá trị nông sản đang từng bước mang lại hiệu quả rõ rệt.

Bên cạnh đó, huyện cũng khuyến khích phát triển các hợp tác xã, tổ hợp tác nông nghiệp để nông dân liên kết sản xuất, nâng cao sức cạnh tranh, giảm thiểu rủi ro. Đồng thời, chính quyền huyện cũng tạo điều kiện thuận lợi về đất đai, thủ tục hành chính và tiếp cận vốn vay để bà con mạnh dạn đầu tư phát triển sản xuất.

Chúng tôi đã đến những địa phương mà ông Hà Cẩm Hồng, Chủ tịch UBND huyện Tuần Giáo giới thiệu là người dân có thay đổi về nhận thức, áp dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật vào sản xuất. Có mặt tại gia đình chị Quàng Thị Thoa, bản Minh Thắng, xã Quài Nưa, mục sở thị quy trình sấy, tách kẽ, đóng gói, dán nhãn mác cho sản phẩm hạt mắc ca, chúng tôi đã thấy được việc ứng dụng khoa học kỹ thuật, máy móc trong chế biến nông sản của nông dân nơi đây.

Bắt đầu từ năm 2017, với mong muốn nâng cao giá trị sản phẩm nông sản của địa phương, làm giàu trên mảnh đất quê hương, chị Thoa đã bắt tay vào nghiên cứu quy trình chế biến hạt mắc ca. Nhờ ứng dụng khoa học kỹ thuật, máy móc trong quá trình chế biến nên sản phẩm mắc ca sấy tách kẽ của gia đình chị Thoa có hương vị tự nhiên độc đáo, giữ được độ dinh dưỡng cao.

Từ những quả mắc ca tươi ngon, đều đặn được người dân hái, chuyển về địa điểm sản xuất. Sau khi được tách bỏ lớp vỏ ngoài, vệ sinh sạch sẽ, hạt mắc ca được mang đi sấy bằng máy sấy công nghiệp, đảm bảo an toàn cho người sử dụng. Sau đó, được đóng gói có nhãn mác, mã QR code truy xuất nguồn gốc rõ ràng, dễ dàng sử dụng vào bảo quản. Từ sản phẩm chỉ phục vụ nhu cầu của khách hàng trong huyện, tỉnh, đến nay sản phẩm mắc ca sấy tác kẽ của gia đình chị Thoa đã được đông đảo khách hàng đón nhận và có mặt tại các siêu thị, thị trường lớn trong nước như: Hà Nội, TP. Hồ Chí Minh… Hiện nay, cùng với dòng sản phẩm mắc ca sấy tách kẽ vừa đạt tiêu chuẩn sản phẩm OCOP 3 sao gia đình chị Thoa, đang có các dòng sản phẩm từ mắc ca như: muối vừng mắc ca, rượu mắc ca, nhân mắc ca, tinh dầu mắc ca…

Chị Quàng Thị Thoa, chủ hộ kinh doanh hạt mắc ca sấy tách kẽ Thoa Quang, bản Minh Thắng, xã Quài Nưa, cho biết: “Hiện nay, với diện tích gần 100m2 nhà xưởng, 2 máy sấy, 1 máy tách kẽ, 1 máy hút chân không, 1 máy đóng gói sản phẩm, trung bình mỗi năm gia đình thu mua, tiêu thụ từ 15 – 20 tấn quả mắc ca tươi cho người dân trên địa bàn. Với giá bán gia động từ 280.000 đồng đến 300.000 đồng/kg hạt mắc ca sấy tách kẽ, sau khi trừ chi phí gia đình thu lãi trên 40 triệu đồng/năm”.

Không chỉ góp phần nâng cao giá trị của sản phẩm, tạo nguồn thu nhập ổn định cho gia đình mà chị Thoa đã tạo việc làm thời vụ cho từ 5 – 10 lao động trên địa bàn với mức thu nhập trung bình 3 – 5 triệu đồng/tháng. Hiện gia đình chị Thoa đã ký cam kết thu mua bao tiêu quả mắc ca tươi cho nhiều hộ dân trên địa bàn huyện Tuần Giáo.

Tương tự, để nâng cao giá trị sản phẩm trong sản xuất nông nghiệp, gia đình ông Đỗ Trung Hiền, bản Ly Xôm, xã Chiềng Sinh ngoài việc đưa giống ong ngoại (ong Ý) về chăn nuôi cho sản lượn mật cao, ông Hiền còn áp dụng khoa học kỹ thuật trong chăn nuôi, chế biến, bảo quản sản phẩm mật ong. Ông Hiền đã sử dụng máy thách thủy phần mật ong nhằm đưa lượng nước về mức 17 – 18%, giúp mật ong thơm ngon, nguyên chất hơn, không bi lên men, qua đó giúp bảo quản được lâu hơn. Hiện nay, mật ong Chiềng Sinh đã đạt tiêu chuẩn sản phẩm OCOP 3 sao với giá bán trung bình trên thị trường từ 180.000 – 200.000 đồng/lít (mật ong tách thủy phần) tạo nguồn thu ổn định cho gia đình ông Hiền trên 50 triệu đồng/năm.

Hiện nay, huyện Tuần Giáo đã hình thành các vùng chuyên canh trong sản xuất nông nghiệp như: cà phê, mắc ca, cây ăn quả... Toàn huyện hiện có gần 6.000ha cây mắc ca đang sinh trưởng và phát triển tốt; trên 1.500ha cà phê; 1.292 ha cao su; trên 700ha cây ăn quả các loại (xoài, dứa, lê, bưởi, nhãn). Qua đó, xuất hiện nhiều triệu người dân tộc thiểu số cho thu nhập từ 200 đến 500 triệu đồng/năm nhờ trồng cà phê, mắc ca, cây ăn quả tại các xã vùng cao như: Tỏa Tình, Pú Nhung, Quài Nưa…

Có thể thấy, việc đầu tư ứng dụng máy móc, thiết bị trong sản xuất, chế biến nông sản tại Tuần Giáo không những mang lại hệu quả kinh tế cao mà còn mở ra hướng đi mới trong chuyển đổi từ sản xuất nông nghiệp thuần túy sang sản xuất hàng hóa, nâng cao sức cạnh tranh của sản phẩm trên thị trường, giảm nhân công lao động, giảm chi phí sản xuất. Qua đó, góp phần phát triển công nghiệp hóa nông thôn, giải quyết việc làm, nâng cao thu nhập cho người dân trên địa bàn.

“Tôi tin rằng, với sự đồng hành của chính quyền và sự chủ động, sáng tạo của người dân, nông nghiệp Tuần Giáo sẽ ngày càng khởi sắc. Hành trình giảm nghèo bền vững không thể thực hiện trong ngày một ngày hai, nhưng với nền tảng là tinh thần nỗ lực vươn lên của người nông dân, chúng tôi hoàn toàn có cơ sở để kỳ vọng vào một tương lai tốt đẹp hơn cho vùng đất này”, ông Hà Cẩm Hồng chia sẻ thêm khi chia tay chúng tôi.