Đường đến xã Bản Phố được trải nhựa phẳng lì; dọc hai bên đường hoa mơ, hoa mận đã bắt đầu chớm nở. Mới chớm đông, cả cao nguyên đã chìm trong giá lạnh, với làn sương trắng xoá. Ngôi nhà gỗ độc đáo của anh Dũng nằm ở đầu thôn Bản Phố 2 trở thành điểm đến hấp dẫn khách du lịch. 

Chàng trai người Mông đã biết thay đổi nếp nghĩ, cách làm, thay vì vất vả với nghề "bới đất, lật cỏ", anh đã khai thác thế mạnh văn hóa bản địa để làm du lịch cộng đồng.

Nhà Seo Dũng ở ngay đầu thôn Bản Phố 2. Khu nhà gỗ đẹp long lanh, thơm lừng gỗ sa mộc (loại gỗ của thuộc họ nhà pơ mu) hiện lên giữa bốn bề mây núi. Seo Dũng – chàng trai người Mông – ông chủ của homestay đang dọn dẹp, quét lá cây bên sân nhà. Dũng có thân hình thấp, đậm, tác phong nhanh nhẹn.

Vẫn cái giọng lơ lớ của chàng trai vùng cao, Dũng vồn vã mời chúng tôi vào nhà: "Chào mừng quý khách đến với cao nguyên Bắc Hà". Chưa kịp ấm chỗ, Dũng đã mang ra đủ thứ trà tam thất, trà sâm, trà quế mật ong rồi những đặc sản của cao nguyên Bắc Hà mời khách.

Khu nghỉ dưỡng nằm bên núi, xung quanh trồng nhiều các loài cây, hoa bản địa. Phòng ốc được làm hoàn toàn bằng gỗ tự nhiên. Từ lối đi đến hành lang hay trong phòng đều sạch sẽ, ngăn nắp.

Dũng dẫn chúng tôi đi thăm khu nghỉ dưỡng mà không giấu được niềm tự hào: "Công trình này là cố gắng suốt chặng đường dài lập nghiệp của em. Mọi thứ em học được trong những năm qua đều được em ứng dụng nó vào khu nghỉ dưỡng này. Hiện em đã làm được 17 phòng nghỉ". Hôm chúng tôi đến thăm homestay cũng có một đoàn khách Tây đến nghỉ.

Thay vì phải dùng phiên dịch, Dũng nói tiếng Anh như gió. Du khách được gặp ông chủ và được đón tiếp thịnh tình, họ rất hài lòng. Sắp xếp cho mấy vị khách chỗ nghỉ ổn định, Dũng nhanh chóng chỉ đạo các nhân viên chuẩn bị món ăn, chương trình văn nghệ đón khách.

Mới chớm đông, trời miền sơn cước bóng tối đã sầm sập đổ xuống. Dũng thì đi lại như con thoi, kiểm tra từng món ăn rồi đến sân khấu chuẩn bị nhạc cụ cho đêm văn nghệ. Sẩm tối, mâm cơm đón khách tươm tất đã được đưa lên. 

Hầu hết các món ăn đãi khách đều lấy tại chỗ: Từ rau rừng, lợn cắp nách, gà chạy bộ, măng rừng được xếp gọn gàng trong chiếc mẹt tre. Mọi thứ bày biện mang đậm chất văn hóa của người Mông.

Bữa cơm mang đậm bản sắc của người Mông vùng cao trôi nhanh cũng là lúc ánh đèn sân khấu được bật lên. Seo Dũng trong bộ trang phục thổ cẩm của người Mông, tay cầm sáo đi lên sân khấu. Trái với vẻ hoạt bát khi đón khách, ở trên sân khấu anh đã biến mình thành nghệ sĩ thu hút mọi ánh nhìn.

Anh thổi kèn lá, rồi chơi khèn đều vô cùng thành thạo. Tiếng nhạc du dương như đưa du khách đến với miền cổ tích tràn ngập niềm vui. Rồi tiếp đó là các cô gái Mông bước lên sân khấu nhảy múa theo nhịp khèn. Trong đêm văn nghệ, du khách đã được trải nghiệm nhiều tiết mục mang đậm bản sắc của bà con người Mông.

Từ khi đến thăm khu nghỉ dưỡng đến khi đêm về, mọi hoạt động do Seo Dũng sắp đặt khiến du khách được đắm chìm trong nền văn hóa bản địa. Giữa chủ và khách không còn khoảng cách xa lạ. Ai cũng cảm nhận được tấm lòng thịnh tình của gia chủ.

Họ hòa mình với nhịp sống của bà con người Mông, những ngày ở lại khu nghỉ dưỡng của Seo Dũng, du khách còn được trải nghiệm nhiều hoạt động như kéo dài bất tận. 

Từ việc nấu rượu ngô, đi thăm thú bản làng, rồi tô sáp ong trên giấy dó... Mỗi một hoạt động đều được Seo Dũng lên kế hoạch tỉ mỉ.

"Để du khách hài lòng, điều quan trọng nhất là mình tổ chức chương trình, sắp xếp làm sao cho du khách sống ở bản như là một người của bản là mình thành công", Seo Dũng chia sẻ về phương châm đón khách của mình.

Ở homestay của Seo Dũng, mọi lo lắng buồn phiên như bỗng tan biến. Chàng trai người Mông giỏi giao tiếp và sắp xếp, biết cách làm hài lòng du khách đã tạo nên dấu ấn riêng cho du khách khi đến với cao nguyên Bắc Hà. Chẳng thế mà suốt nhiều năm buôn ba khắp nơi, Seo Dũng cũng kịp thời tích lũy được những kinh nghiệm vô cùng quý báu khi làm du lịch.

Hơn chục năm làm du lịch, Seo Dũng đã tích lũy cho mình được những kinh nghiệm quý báu. Từ việc đón tiếp khách, mở tour đón khách, hướng dẫn khách có được những trải nghiệm thú vị khi đến với cao nguyên Bắc Hà. Mô hình du lịch hình thành, Seo Dũng bắt đầu gặt hái trái ngọt. 

Nói như Seo Dũng: "Mình đã gieo cây du lịch suốt nhiều năm trời, giờ thứ cây đó mới đơm trái ngọt. Mình cứ kiên trì, chịu khó tìm tòi và quyết tâm thực hiện cho được ước mơ, Giàng (trời) đã không phụ mình".

Homestay của Seo Dũng đã trở thành nơi trải nghiệm thú vị cho nhiều du khách, đặc biệt là khách nước ngoài. Có được thành quả như ngày hôm nay, Seo Dũng cũng trải qua bao biến cố. Chặng đường vươn lên làm du lịch cũng gặp không ít gian nan.

Dũng sinh ra và lớn lên tại bản Mông – nơi có thừa đá, nhưng thiếu cơm ăn. Gia đình Dũng giống như bao gia đình người Mông khác quanh năm vất vả, lam lũ và thiếu thốn đủ đường. Dũng lớn lên trong cảnh cơ hàn. Cái ước mơ ngày có đủ 3 bữa no của gia đình Dũng mãi chưa thành hiện thực.

Do gia cảnh khó khăn, nhiều gia đình cho con em nghỉ học sớm. Riêng gia đình Dũng lại luôn động viên Dũng đi học lấy cái chữ. Có cái chữ mới tìm được hướng thoát nghèo bền vững cho mình. 

Tốt nghiệp cấp III, Dũng đã có may mắn được về học nấu ăn tại trường Hoa Sữa (Hà Nội). Khi đó Dũng chỉ mong rằng mình sẽ học được cái nghề để thoát cái cảnh sáng leo núi, tối lại xuống núi về nhà.

Vừa ra trường, Dũng đã có may mắn được làm việc tại Bảo tàng dân tộc Hà Nội. Ở nơi đô hội Dũng đã có may mắn rèn nghề và kiếm được khoản thu nhập nho nhỏ. "Lương vài triệu đồng một tháng, nhưng so với việc trồng ngô ở thôn, bản thì số tiền này lớn gấp nhiều lần", anh Dũng nhớ lại.

Làm việc ở Hà Nội được 3 năm, Dũng có may mắn được trở về Sa Pa làm bếp cho khách sạn 5 sao hạng sang chủ yếu là du khách vip và du khách nước ngoài lưu trú... Đây là cơ hội đã mở ra cánh cửa làm du lịch của Dũng. Suốt những ngày làm việc ở đây, Dũng có dịp tiếp xúc nhiều với du khách nước ngoài. 

Họ đến Sa Pa để mong được trải nghiệm văn hóa bản địa. Vừa làm bếp, Dũng vừa học tiếng Anh để việc tiếp xúc với người nước ngoài dễ dàng hơn. Khi đó Dũng cũng nung nấu quyết tâm, rồi một ngày nào đó, anh trở về quê hương, xây khách sạn, đón tiếp khách du lịch. Bởi lẽ ở cao nguyên Bắc Hà cũng có cảnh đẹp và khí hậu như Sa Pa. Suốt mấy năm trời vừa học, vừa làm, vốn tiếng Anh của Dũng cũng được nâng lên rõ rệt.

Suốt nhiều năm bôn ba xứ người, đến năm 2008, anh trở về cao nguyên Bắc Hà làm đầu bếp cho một nhà hàng. Khi đó Dũng nung nấu quyết tâm, gom góp tiền để về quê làm du lịch. Sau cả chục năm lăn lộn và kiếm tiền, khi có lưng vốn, Dũng đã xin thôi việc về quê mở homestay đón khách.

Năm 2010, khắp cao nguyên Bắc Hà chưa có gia đình nào mở homestay cả. Cái tin Dũng ôm tiền về dựng nhà gỗ, tạo lập cảnh quan để đón khách du lịch khiến nhiều người bất ngờ. Các gia đình trong bản khi đó cũng chỉ mong ngày nổi lửa ba lần đã là hạnh phúc lắm rồi.

Cái thôn Bản Giàng Phố này ở tít xó núi, xó rừng, ai thèm đến. Không một ai tin kế hoạch làm du lịch của Dũng thành công. Bỏ mặc lời khuyên can, Dũng dùng hết tiền mình kiếm được rồi vay anh em họ hàng, dựng nhà gỗ sạch sẽ để đón khách. 

Mấy năm đầu, lượng khách đến chỉ có lẻ tẻ vài người. Họ đến Bắc Hà du lịch, khi đi qua bản, họ thấy một khu nghỉ dưỡng do chính người địa phương xây dựng nên họ đã đến với sự tò mò không nhỏ.

Khi tiếp xúc với ông chủ, du khách nước ngoài đặc biệt ấn tượng với cách nói chuyện và cách xây dựng khu nghỉ dưỡng của Dũng. Ông chủ nói tiếng Anh trôi chảy và những câu chuyện về văn hóa bản địa mà Dũng kể đã rất được lòng du khách.

Ai đến ở khu nghỉ dưỡng rời đi, họ đều có ấn tượng tốt đẹp. Từ một chấm nhỏ trên bản đồ du lịch, dần dần homestay của Seo Dũng được khách nước ngoài tìm đến ngày một đông. Sẵn có kinh nghiệm bao năm làm đầu bếp và dẫn tour khi làm việc ở Sa Pa, Dũng đã thiết kế được chương trình trải nghiệm văn hóa bản địa hấp dẫn cho du khách.

Mùa nối mùa trôi qua, đường xá lên cao nguyên Bắc Hà ngày được một cải thiện. Nhu cầu đi du lịch trải nghiệm đã lan ra cả với các du khách trong nước. Họ lên Bắc Hà và tìm đến với khu nghỉ của Seo Dũng. 

Không chỉ giỏi giao tiếp, Seo Dũng cũng biết thổi sáo, thổi kèn lá và hát những bài dân ca Mông. Lợi thế từ con người đến vùng đất đều được Seo Dũng gửi vào các tuor du lịch. Cách làm của Seo Dũng đã tạo dấu ấn quan trọng trong lòng du khách khi khám phá cao nguyên Bắc Hà.

Khi lượng khách du lịch kéo đến Bản Phố ngày một đông, bà con người Mông đã nhận ra cách làm đầy sáng tạo của Seo Dũng. Dũng làm thật, chứ không làm chơi và Dũng đã kéo được du khách đến với bản. Không chỉ thu được tiền đón khách, Dũng còn tiêu thu rất lớn các đặc sản của địa phương, như gà, lợn, rau và các loại hoa quả đặc trưng của cao nguyên Bắc Hà.

Một đoàn khách đến ở là bao hộ dân khác bán được sản phẩm nông nghiệp. Mấy năm trở lại đây, nhiều hộ dân khác có nhu cầu mở homestay Dũng cũng hỗ trợ và hướng dẫn tỉ mỉ. Đến nay, xã Giàng Phố đã có 5 homestay được mở ra. Đây cũng là địa phương đi đầu trong việc làm du lịch của huyện Bắc Hà.