Công dụng và bài thuốc từ lá lốt

Theo Đông y, lá lốt có tác dụng điều trị các chứng phong hàn, thấp khớp, đau nhức tay chân, rối loạn tiêu hóa, đầy hơi, đau răng, đổ mồ hôi nhiều, mụn nhọt và viêm xoang. Trong dân gian, lá lốt thường được dùng đơn lẻ hoặc kết hợp với các vị thuốc khác như cỏ xước, xương sông, rễ bưởi bung để sắc uống hoặc ngâm rửa.

Dưới đây là một số bài thuốc thông dụng từ cây lá lốt:

Giảm đau bụng: Dùng 20g lá lốt tươi, nấu với 300ml nước, sắc còn 100ml, chia làm hai lần uống trong ngày.

Chữa bệnh tổ đỉa: Giã nát 30g lá lốt, vắt lấy nước uống; phần bã đun sôi với nước để ngâm rửa vùng da tổn thương và đắp lên vết thương, ngày 2 lần, liên tục trong 1 tuần.

Trị đau nhức xương khớp: Nấu 30g lá lốt tươi với 2 bát nước, sắc còn nửa bát, uống sau bữa tối. Duy trì khoảng 10 ngày để giảm đau rõ rệt.

Giảm sưng đau đầu gối: Giã nát 20g lá lốt và 20g ngải cứu, chưng với giấm rồi đắp lên vùng sưng đau, thực hiện trong 10 ngày.

Giảm mồ hôi tay, chân: Sao vàng 30g lá lốt, sắc với 3 bát nước còn 1 bát, chia uống 2 lần trong ngày. Dùng liên tục 1 tuần, nghỉ 4 ngày rồi lặp lại.

Trị mụn nhọt: Giã nhỏ 15g lá lốt, 15g lá tía tô, 15g lá ráy, 15g lá chanh và cây chanh (bỏ vỏ, phơi khô, giã nhỏ), đắp lên vùng da bị mụn nhọt mỗi ngày 1 lần, sau 3 ngày sẽ cải thiện rõ.

Hỗ trợ điều trị viêm nhiễm phụ khoa: Đun 50g lá lốt, 20g phèn chua và 40g nghệ với nước, dùng xông hơi và rửa vùng kín khi nước còn ấm.

Hỗ trợ điều trị viêm tinh hoàn: Sắc các vị thuốc: 12g lá lốt, 10g trần bì, 21g sinh khương, 5g hoàng kỳ, 6g sơn thù, 12g lệ chi, 12g bạch truật, 10g bạch linh và 4g cam thảo với 600ml nước, còn 200ml, chia uống trong ngày.

Giúp giảm phù thũng do suy thận: Nấu 20g lá lốt cùng mã đề, cà gai leo, rễ tầm gai, lá đa long và rễ mỏ qua (mỗi loại 10g) với 500ml nước, còn 150ml, uống hết trong ngày, liên tục 3–5 ngày.

Hỗ trợ điều trị viêm xoang: Vò nát lá lốt tươi, nhét nhẹ vào mũi để tinh dầu thấm vào các xoang, giúp giảm nghẹt và sổ mũi.

Giải cảm: Nấu cháo cùng 20 lá lốt, 2g gừng, nửa củ hành tây, hành hương, tỏi và gạo; ăn nóng để toát mồ hôi, giúp hạ cảm hiệu quả.

Trường hợp khẩn cấp: rắn cắn, say nấm: Giã nát 50g lá lốt, 50g lá đậu ván trắng và 50g lá khế, cho thêm ít nước, vắt lấy nước uống tạm thời trước khi đưa người bệnh đến cơ sở y tế.

Lưu ý khi sử dụng lá lốt

Lá lốt có tính nóng, do đó cần sử dụng vừa phải. Dùng quá nhiều (trên 100g/ngày) có thể gây đầy bụng, khó tiêu, ợ nóng. Người bị nóng gan, nhiệt miệng, đau dạ dày hoặc phụ nữ đang cho con bú nên hạn chế vì có thể làm giảm lượng sữa hoặc khiến bệnh nặng hơn.

Liều lượng phù hợp là 50-100g/ngày, dùng theo hướng dẫn của thầy thuốc hoặc các bài thuốc dân gian uy tín.

Cây lá lốt không chỉ là nguyên liệu ẩm thực quen thuộc mà còn là vị thuốc quý trong y học cổ truyền, có khả năng hỗ trợ điều trị nhiều bệnh lý thường gặp. Tuy nhiên, để đạt hiệu quả và đảm bảo an toàn, người dùng cần sử dụng đúng cách, đúng liều lượng và tham khảo ý kiến chuyên gia trước khi áp dụng.