Loài rau dại giàu dinh dưỡng nhắc đến ở đây là rau diếp dại còn được gọi là rau diếp trời, rau bao và là loài rau mọc hoang trên các bờ bãi, ven đường. Cây có tên khoa học là Sonchus arvensis, thuộc họ Cúc (Asteraceae). Ở Trung Quốc, cây được gọi là cự mãi thái, rất được ưa thích.
Thoạt nhìn loài rau này có đặc điểm gần giống với lá rau diếp. Lá có tai ở phần gốc và ôm lấy thân (thân cây thường cao không quá 1 m và là loại thân đứng). Dù thân cây rất thô ráp nhưng chúng lại nở những bông hoa màu vàng xinh xắn, yểu điệu.
Rau diếp dại có màu xanh và hơi đỏ tía.
- Giàu chất dinh dưỡng: Loại rau này chứa đầy "kho báu", giàu protein, vitamin A, vitamin B1, vitamin B2, chất xơ, carotene, niacin và canxi, sắt, kẽm, đồng và các khoáng chất quý hiếm khác, có tác dụng nâng cao khả năng miễn dịch của con người... Đây là loại rau rất thích hợp để ăn sống, xào hay nấu canh với thịt băm...
- Giải nhiệt, giảm cân: Rau diếp thơm rất thích hợp để ăn vào mùa hè. Hơn nữa, lượng calo của diếp thơm rất thấp, mỗi 100 gr rau chỉ có 15 calo, còn thấp hơn cà chua. 1kg rau cũng chỉ có 75 calo, vì vậy nó rất tốt cho quá trình giảm cân.
- Bổ mắt: Lượng lớn chất zeaxanthin trong rau diếp thơm rất tốt cho việc cải thiện thị lực do bị thoái hóa ở điểm vàng võng mạc. Nó có tác dụng rất tốt trong việc ngăn ngừa bệnh đục thủy tinh thể. Ngoài ra, chất flavonoid có trong rau diếp còn giúp ngăn ngừa ung thư phổi và miệng.
- Tăng khả năng sinh sản: Trong rau diếp tươi có chứa folate và lượng vitamin C cao. Folate có tác dụng duy trì sức khỏe của thai nhi trong quá trình mang thai bằng cách giảm các nguy cơ biến chứng. Còn vitamin C có trong rau diếp giúp cải thiện hệ thống miễn dịch và giúp chống lại bệnh nhiễm trùng.
- Chắc xương khớp: Trong thành phần dinh dưỡng của loại rau này có chứa hàm lượng vitamin K trong rau diếp thơm có khả năng tích lũy canxi giúp tối đa hóa sự chắc khỏe của xương, từ đó giúp hệ xương sẽ chắc khỏe hơn và giúp phòng ngừa bệnh loãng xương.
Tuy là loài rau này mọc dại nhưng ngày nay một số nông dân các tỉnh miền núi phía Bắc trồng bán tăng thêm thu nhập. Đáng chú ý bà con đồng bào nhổ đem bán với lời giới thiệu là rau rừng rất tốt cho sức khỏe với giá từ 15 nghìn đồng - 20 nghìn đồng 1 bó. Tuy nhiên, loại rau này được bán ở các cửa hàng sản vật núi rừng với giá 80 - 100 nghìn đồng/1 kg. Với loại rau diếp đỏ tự nhiên thì nguồn cung khan hiếm, không phải lúc nào cũng có.
Gợi ý một số món từ rau diếp dại thơm ngon bổ dưỡng
Bước 1: Rau diếp dại đào trước tiên nhặt và rửa sạch, loại bỏ những lá úa vàng, thối rồi rửa sạch. Rễ của rau đắng sẽ khó làm sạch hơn. Bạn có thể dùng bàn chải chà thật kỹ để tránh bụi bẩn ảnh hưởng đến mùi vị.
Bước 2: Sau khi ngâm diệt trùng, bạn vớt rau ra, để ráo nước, sau đó thái thành từng miếng nhỏ cho vào tô lớn để dùng dần. Rễ cây đắng có vị đắng hơn một chút. Nếu không chịu được vị đắng, bạn có thể để riêng nó và xào riêng cho ai thích ăn đắng. Nhưng nếu bạn thích mùi vị của chúng có thể xào chung với lá.
Bước 3: Lấy 2 quả trứng gà đập vào tô, dùng đũa đập vỡ hoàn toàn. Lấy 1 cái bát khác, cho 1 nửa bát nước, hòa chút tinh bột khuấy đều.
Bước 4: Đun sôi 1 ít nước, sau ki nước sôi cho thêm 1 thìa muối, 1 chút đường và một lượng hạt tiêu thích hợp cho vừa ăn. Khuấy cho tan, sau đó từ từ đổ tinh bột nước vào, khuấy đều cho khi súp đặc lại. Vặn nhỏ lửa rồi đổ nước trứng đã đánh tan vào. Đổ nước trứng vào khi điều chỉnh ở mức lửa nhỏ để trứng có vân đẹp hơn.
Bước 5: Sau khi trứng đông lại thành một khối đồng nhất và đẹp mắt, vặn lửa lớn và tiếp tục đun sôi. Sau đó tắt bếp, đổ nước súp sôi vào rau diếp dại đã thái nhỏ, khuấy đều rồi thêm vài giọt dầu mè.
Một số bài thuốc thanh nhiệt, giải độc
* Diếp dại 20 gam, sài đất 20 gam, kim ngân hoa 10-15 gam, cam thảo 5 gam, rau má 15 gam sắc uống mỗi ngày một thang chữa huyết nhiệt, viêm cơ, mụn nhọt và lở ngứa.
* Diếp dại dùng tươi liều lượng tùy theo vết thương tổn có thể giã nhỏ với một ít muối đắp ngoài da chữa mụn nhọt, viêm cơ, sưng tấy.
* Có thể dùng diếp dại giã như trên đắp vào tuyến vú khi bị sưng, có thể làm giảm đau, nóng, sưng.
* Diếp dại, cây cỏ xước, rau má, bông mã đề lượng bằng nhau chữa viêm đường tiết niệu.
* Hoặc có thể dùng diếp dại, thổ phục linh, tỳ giải, cỏ xước, dây đau xương lượng bằng nhau chữa sưng khớp (thấp nhiệt).