Miền Tây sông nước luôn tồn tại rất nhiều loại thực vật kỳ thú và hữu ích đối với cuộc sống của con người. Trong đó có một loại rau đã trở thành một phần trong đời sống sinh hoạt của người dân nơi đây, đó chính là rau dừa nước.
Rau dừa nước có tên khoa học là Jussiaea repens oenotheracene, người dân còn gọi nó với một số tên gọi khác như du long thái, thủy long hay sen cạn,... Bởi loại rau này thường sinh trưởng trong điều kiện ao hồ hoặc ruộng ngập nước. Chúng ưa thích môi trường ẩm ướt, cứ vào trời mưa là chúng sẽ phát triển nhanh chóng.
Rau dừa nước là loại cây thân thảo, thân hình trụ có nhiều đốt, thường mọc bò ra những khu vực có nước để hút dinh dưỡng và sinh trưởng chứ không mọc thẳng đứng. Thân cây có nhiều nhánh nhỏ đâm ra, mỗi nhánh mọc ra nhiều lá có dạng hình trứng dài, bên trên có gân sọc trắng và mọc so le nhau.
Loại rau này thực tế có mặt ở cả 3 miền của nước ta, tuy nhiên phổ biến và số lượng nhiều nhất thì chỉ có ở Tây Nam Bộ do đặc thù môi trường, thổ nhưỡng và khí hậu rất phù hợp cho sự phát triển của cây. Ngoài Việt Nam, một số quốc gia châu Á khác như Trung Quốc, Ấn Độ cũng có loại rau này.
Trước đây rau dừa nước mọc tràn lan đến nỗi người dân coi chúng là rau dại, không khác gì bèo để hái về đem cho gia súc ăn. Tuy nhiên trong nhiều năm trở lại đây, loại rau này bỗng trở thành đặc sản hút khách và được tìm mua rộng rãi với mức giá cao.
Cụ thể, người dân địa phương sẽ hái rau dừa nước về để rửa sạch và nhặt bỏ rễ. Sau đó chúng sẽ được cho vào trong hộp hoặc túi nilon để bán cho người có nhu cầu mua với mức giá từ 120.000 đến 150.000 đồng/kg. Mặc dù có mức giá cao tới vậy, thế nhưng người mua có khi còn không mua được mà phải đặt hàng trước thì mới có.
Sở dĩ rau dừa nước lại còn đắt hơn cả thịt, một phần do nhu cầu tìm mua loại rau này quá lớn khiến cho cung không đủ cầu, kéo theo giá rau tăng mạnh. Một lý do khác nữa khiến người dân săn lùng loại rau này là bởi nó có hương vị thơm ngon và rất bổ dưỡng cho sức khỏe.
Thật vậy, rau dừa nước theo như Đông y nghiên cứu thì nó có vị ngọt, tính hàn, có khả năng thanh nhiệt, giải độc, hỗ trợ trị phù thũng, làm lợi tiểu, chữa mụn nhọt, trị ho khan, phát ban,... Còn theo y học hiện đại, rau dừa nước chứa các hoạt chất chống oxy hóa mạnh như flavonoid, tannin,... cùng với các khoáng chất có lợi cho sức khỏe như kali, sắt, natri,...
Nhờ vào các dưỡng chất có lợi này khiến cho rau dừa nước khi chế biến cùng với các loại thức ăn khác sẽ tạo thành những món ăn ngon miệng và rất tốt đối với sức khỏe. Loại rau này có thể đem xào thịt bò, làm rau ăn lẩu, món luộc hoặc ngon miệng nhất là chấm với mắm kho của bà con miền Tây. Vị ngon ngọt và dai giòn của rau cùng với mắm kho đậm đà sẽ khiến bạn không thể nào quên.