Ông Khoàng Sỳ Chừ - Chủ tịch UBND xã Ka Lăng (huyện Mường Tè) cho biết: Ka Lăng là một trong những xã có diện tích sả cao nhất huyện Mường Tè. Cây sả cũng mới được người dân trong xã đưa vào trồng trong mấy năm trở lại đây. Người dân trong xã trồng sả chủ yếu là để chiết xuất tinh dầu, bán sang Trung Quốc qua đường tiểu ngạch. Một trong những nguyên nhân khiến nhiều hộ dân tự phát chuyển diện tích nương của gia đình sang trồng sả là vì tinh dầu sả bán được giá. Thời điểm tinh dầu sả được giá, người trồng sả có thể thu nhập khoảng 100 triệu đồng/ha/năm.
Người trồng sả ở huyện Mường Tè lao đao vì giá tinh dầu sụt giảm. (Ảnh: Thanh Ngân)
"Thời gian qua, do ảnh hưởng của dịch Covid-19, giá tinh dầu sả giảm sâu, ảnh hưởng lớn đến thu nhập và đời sống của người trồng sả trên địa bàn xã. Tuy không khuyến khích người dân trong xã trồng sả, song xã cũng rất quan tâm đến việc tìm kiếm đầu ra cho sản phẩm tinh dầu sả của người dân. Hiện toàn xã Ka Lăng có khoảng 300ha sả" – Chủ tịch UBND xã Ka Lăng thông tin.
Dưới cái nắng chang chang nơi biên ải, chị Lỳ Gió Nu, dân bản Mé Gióng (xã Ka Lăng, huyện Mường Tè) đang cùng người thân tất tả thu hoạch sả. Ngừng tay cắt sả, gạt vội những giọt mồ hôi chảy đầy trên khuôn mặt sạm đen vì nắng nóng, chị Nu thở dài nói: Cách đây 6 năm về trước, thấy giá bán tinh dầu sả cao, gia đình tôi lập tức bỏ ngô, chuyển sang trồng sả, với diện tích hơn 1ha. Trồng sả tuy vất vả song bù lại cho thu nhập cao hơn trồng ngô, sắn. Thời điểm chưa xảy ra dịch Covid-19, vấn đề tiêu thụ tinh dầu sả khá thuận lợi và giá bán cũng khá cao, có thời điểm lên đến hơn 600.000 đồng/lít tinh dầu sả. Từ ngày dịch Covid-19 diễn biến phức tạp, việc thông thương với nước bạn Trung Quốc gặp khó khăn, dầu sả xuống giá, giờ 1 lít chỉ trên 200 nghìn đồng mà còn khó tiêu thụ".
Toàn huyện Mường Tè hiện có hơn 1000ha sả. (Ảnh: Thanh Ngân)
Giống như gia đình chị Nu, nhiều hộ dân khác ở huyện Mường Tè cũng đang gặp khó khăn trong việc tiêu thụ tinh dầu sả. Giá tinh dầu sụt giảm, thu nhập của người trồng sả giảm mạnh khiến cuộc sống trở nên khó khăn hơn.
Mường Tè hiện có khoảng 1.000ha cây sả, tập trung tại 2 xã: Ka Lăng, Thu Lũm và rải rác ở các xã: Bum Tở, Tá Bạ, Mường Tè, Kan Hồ... Tuy nhiên, việc trồng và chiết xuất dầu sả của người dân Mường Tè đang là hoạt động tự phát. Trồng sả và thu hoạch sả chưa được bà con thực hiện theo quy trình kỹ thuật để thu được lượng dầu sả tốt nhất.
Ông Tống Văn Thi - Trưởng Phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn huyện Mường Tè, cho hay: Mặc dù cây sả không được xác định là cây trồng thế mạnh của huyện, song huyện Mường Tè vẫn rất quan tâm đến việc hỗ trợ người dân trồng sả. Huyện Mường Tè không khuyến khích người dân mở rộng diện tích trồng sả, mà tập trung chỉ đạo quản lý, khai thác có hiệu quả diện tích sả hiện có. Theo phân tích, đánh giá của một số nhà khoa học, cây sả trồng trên địa bàn huyện Mường Tè cho chất lượng tinh dầu khá cao.
Người dân huyện Mường Tè trồng sả để chiết xuất tinh dầu, bán ra thị trường. (Ảnh: Thanh Ngân)
"UBND huyện cũng đã mời một số doanh nghiệp lên các xã có sản lượng lớn để tổ chức liên kết trồng, sản xuất dầu sả, xây dựng sản phẩm dầu sả Mường Tè thành sản phẩm OCOP và tìm đầu ra bền vững. Đến nay, trên địa bàn xã Thu Lũm đã có HTX liên kết với người dân tổ chức trồng, sản xuất tinh dầu và xây dựng sản phẩm OCOP được công nhận đạt tiêu chuẩn 3 sao. Cùng với đó, ngành Nông nghiệp huyện đã triển khai hiệu quả Đề án phát triển cây mắc-ca, triển khai trồng xen với diện tích cây sả trên địa bàn để từng bước chuyển đổi cơ cấu cây trồng và nâng cao hiệu quả sử dụng đất cho người dân" – ông Thi nhấn mạnh.
