Đặc sản tiến vua làng Chí Phéo ế ẩm vì Covid-19, đại gia "đỏ mắt" tìm "thượng đế" mùa Tết

Cá kho tiến vua ếm ẩm vì Covid-19

Về làng Vũ Đại vào những ngày này, chúng tôi thấy không khí vắng lặng lạ thường so với mọi năm. Các cơ sở làm nghề cá kho tiến vua cũng vắng khách, nhiều nhà phải đóng cửa chờ "thượng đế" gọi đặt hàng mới làm cá kho bán.

Vào thăm "đại gia" nổi tiếng làng cá kho Bá Kiến Trần Luận, nghe ông kể chuyện làm nghề chúng tôi không khỏi xót xa cho thương hiệu đặc sản cá kho trứ danh này. "So với mọi năm, thời điểm này ngày nào gia đình tôi cũng có hàng chục người làm cá kho để phục vụ khách hàng cả nước, nhưng năm nay chán quá, đơn hàng nhỏ giọt, thê thảm lắm!", chủ cơ sở cá kho Trần Luận than thở.

Ông Luận chia sẻ, tính ra cả năm nay gia đình tôi mất hơn 60% đơn hàng, thiệt hại hàng tỷ đồng, chưa kể việc kinh doanh dịch vụ "ăn theo" như dịch vụ ăn uống, du lịch trải nghiệm... cũng ế ẩm, thua lỗ nặng nề.

Là người có kinh nghiệm làm nghề cá kho lâu năm ở Hòa Hậu, cùng với công việc sản xuất cá kho đặc sản cung cấp cho hàng nghìn khách hàng trong cả nước và ngoài nước, các năm trước mỗi năm gia đình ông còn đón cả nghìn khách Việt, quốc tế đến tham quan, hưởng dịch vụ làng nghề truyền thống tại gia. 

Tuy nhiên, năm nay cả năm gia đình ông mới đón vài đoàn khách nhỏ lẻ đến ăn uống trong ngày.

"Năm 2019, có ngày chúng tôi đón vài trăm khách học sinh, sinh viên, khách du lịch đến ăn uống, trải nghiệm làm nghề cá kho vui lắm. Nhưng bước sang năm nay, xảy ra đại dịch nên kinh tế bị ảnh hưởng, mọi hoạt động bị đảo lộn, người dân làm nghề truyền thống buồn thảm quá", ông Luận nói.

Hôm chúng tôi đến nhà, ông Luận vừa "ra lò" mẻ cá kho chưa đến 20 niêu cho khách mới đặt. Vửa nhấc vung kiểm tra các niêu cá kho còn nóng nức hương thơm, anh Luận vừa lắc đầu: "Cá kho ngon nhất Việt Nam mà ế ẩm quá, giờ chỉ mong sao đại dịch qua đi làng nghề mới hồi sinh được".

Ông Luận kể, riêng năm 2019, cơ sở của ông nhận đơn hàng với gần 10.000 niêu cá đủ loại với giá từ 400.000 đồng/niêu; 600.000 đồng/niêu; 1.200.000 đồng/niêu... Nhất là vào dịp tháng 12 âm lịch, đơn hàng về liên tục, lên đến hơn 5.000 niêu nhưng sang cả năm nay gia đình ông chưa bán được 3.000 niêu. 

Cùng trong tình cảnh ế ấm với cơ sở cá kho Trần Luận, trong thời gian vừa qua, cơ sở cá kho của gia đình ông Trần Duy Thế (hơn 70 tuổi) ở làng Nhân Hậu cũng hoạt động rất cầm chừng.

Dù ông Thế nhờ con, cháu hỗ trợ quảng bá sản phẩm lên các trang mạng xã hội nhưng đơn hàng khách đặt cũng rất nhỏ giọt. "Vài ngày chúng tôi mới nhận được một cuộc điện thoại khách đặt hàng vài ba niêu, nhiều cũng chỉ trên dưới 10 niêu nhưng vì yêu nghề, giữ khách nên chúng tôi vẫn cố gắng làm ngon, đảm bảo chất lượng gửi cho khách thôi chứ lời lãi không được là bao", ông Thế nói.

Ông Thế cho biết, giờ bà con làng nghề Nhân Hậu đang rất mong ngóng khách đặt hàng Tết để cứu vãn lại đợt ế ẩm trong năm vừa qua.

"Công suất kho cá của gia đình tôi mỗi lần cũng cả trăm nồi nên rất mong có khách đặt hàng ăn, biếu Tết để mọi người làm kiếm thêm thu nhập trang trại cuộc sống và tiêu Tết", ông Thế chia sẻ.

Để tìm hiểu thông tin về cá kho đặc sản, ngày cuối tháng 12/2020, PV Dân Việt tìm đến cơ sở cá kho Phong Thực, chủ cơ sở là ông Trần Xuân Thực - Chủ tịch Hiệp hội cá kho Nhân Hậu (xã Hòa Hậu) đang đi ăn cỗ ở làng bên. Tâm sự thật với chúng tôi, ông Thực bảo: "Năm nay có đại dịch, đơn hàng giảm nhiều. Riêng, gia đình tôi phải có đơn hàng mới dám kho cá bán".

Dù các đơn hàng đặc sản giảm nhiều trong năm nhưng theo Chủ tịch Hiệp hội cá kho Nhân Hậu, thông thường phải vào tháng 12 âm lịch mới chính "vụ" cá kho nên bà con làm nghề yên tâm và chia sẻ với thị trường, khách hàng.

Đặc sản trứ danh

Nói thêm về đặc sản quê hương mình, ông Thực khẳng định: Sở dĩ cá kho làng Vũ Đại được người dân ưa chuộng vào mỗi dịp Tết là vì sử dụng niêu đất để kho và chỉ dùng cá trắm đen có trọng lượng từ 3kg trở lên, thịt săn chắc và thớ cá đẹp. Cá được kho bằng củi trong thời gian 12-15 tiếng đồng hồ.

Là một món ăn đặc sản nhưng lại không sử dụng chất bảo quản nên cá kho Nhân Hậu không thể sản xuất tràn lan, chủ yếu sản xuất theo đơn đặt hàng. Thời kỳ tiêu thụ cao điểm nhất đối với sản phẩm cá kho Nhân Hậu bắt đầu từ mùng 1 tháng Chạp cho đến hết tháng Giêng. Có hộ kho nhiều lên tới vài trăm nồi một ngày. Kho cá đã thực sự trở thành một nghề phụ cho thu nhập cao ở Nhân Hậu.

Không chỉ chú trọng vào chất lượng, các cơ sở kho cá tại địa phương cũng khá nhanh nhạy trong việc đăng ký thương hiệu cũng như nắm bắt được ưu thế vượt trội của công nghệ thông tin trong việc quảng bá sản phẩm và bán hàng trực tuyến trên mạng. Nhiều cơ sở sản xuất đã đầu tư mở website giới thiệu quảng bá sản phẩm cá kho Đại Hoàng, Nhân Hậu, bên cạnh đó còn giới thiệu cả trên facebook cá nhân. Nhờ đó mà lượng khách hàng biết đến món cá kho nơi đây ngày một nhanh hơn, nhiều hơn.

Cũng theo ông Thực, nghề kho cá Nhân Hậu thực ra mới phát triển mạnh khoảng chục năm lại đây, khi các sản phẩm từ thịt tràn ngập trên thị trường, trong mỗi gian bếp, trong mỗi bữa ăn của các gia đình, nhất là vào những ngày Tết thì món cá kho Nhân Hậu thực sự là một món ăn hấp dẫn, một món quà ý nghĩa được nhiều người lựa chọn.