Phía sau những con số khô khan trên các bản báo cáo của BHXH cơ sở Phong Thổ là mồ hôi, là niềm tin và là sự kiên trì vô cùng lớn của những con người xem công cuộc "phủ sóng" an sinh là sứ mệnh.

Khó khăn và thách thức

Vùng đất Phong Thổ (cũ), nay là các xã Phong Thổ, Khổng Lào, Dào San, Sì Lở Lầu, Sin Suối Hồ và xã Pa Tần, nơi đây là địa bàn biên giới của tỉnh Lai Châu, nơi địa hình được định nghĩa bằng những con dốc, những đỉnh núi cao, dân cư thưa thớt, rải rác. Đây cũng là khu vực có tỷ lệ đồng bào dân tộc thiểu số lớn, đời sống kinh tế còn nhiều khó khăn và bấp bênh.

Với những người làm công tác BHXH, đây không chỉ là nơi để thực hiện nhiệm vụ, mà là một "công trường đặc biệt”, nơi mọi chỉ tiêu đều phải trả giá bằng mồ hôi cùng với một quyết tâm sâu sắc.

Đến hết tháng 10, BHXH cơ sở Phong Thổ cho thấy rõ sự nỗ lực khi đạt tỷ lệ người tham gia BHXH bắt buộc là 95,5% và BHYT là 91,1% so với kế hoạch giao. Thế nhưng, đằng sau sự tiệm cận mục tiêu ấy là những trăn trở lớn.

Trao đổi với chúng tôi, ông Nguyễn Đức Thiện, Giám đốc BHXH cơ sở Phong Thổ, không giấu được sự trăn trở khi nhắc đến nhiệm vụ: Thực hiện chỉ tiêu là một chuyện, nhưng khó khăn để tạo được sự đồng thuận còn lớn hơn. Thách thức là thế, xong chúng tôi đang cố gắng hết sức để thực hiện mục tiêu bao phủ an sinh cho toàn dân.

Cái khó của bà con là thu nhập còn thấp, trong khi tư duy tích lũy cho tương lai thông qua BHXH tự nguyện chưa thực sự ăn sâu vào đời sống. Chúng tôi phải đối mặt với hai rào cản lớn, đó là rào cản địa lý và rào cản về nhận thức.

Bên cạnh đó, việc mở rộng đối tượng tham gia BHXH tự nguyện và giữ chân người đã tham gia là bài toán nan giải. Theo ông Thiện, đó là một “bài toán khó” đòi hỏi đơn vị phải tiếp tục kiên trì bám bản, bám dân để tìm lời giải.

Chị Nguyễn Thị Chi, chuyên viên BHXH cơ sở Phong Thổ, người trực tiếp bám sát địa bàn, kể về những chuyến đi xuống xã: Chúng tôi phải mang theo máy tính, máy in, thiết bị di động, vượt suối, vượt dốc để đến tận nơi hướng dẫn bà con. Nhưng cái khó nhất không phải là đường đi, mà là làm sao để bà con dân tộc tin và hiểu được giá trị bảo vệ của tấm thẻ BHYT, của cuốn sổ BHXH.

Tâm lý nhiều người chỉ muốn thanh toán BHXH 1 lần vì lo sợ chính sách thay đổi. Chúng tôi phải giải thích cặn kẽ, rằng BHXH, BHYT chính là “ngọn đèn hải đăng” bảo vệ họ khi ốm đau, là khoản lương hưu khi về già. Mỗi bước chân xuống bản là một lần gieo thêm niềm tin.

Chị Chi cho biết thêm, việc vận động người hưởng lương hưu và trợ cấp BHXH hằng tháng chuyển sang nhận qua phương thức thanh toán không dùng tiền mặt cũng gặp nhiều trở ngại do thói quen, tâm lý và điều kiện cơ sở hạ tầng ngân hàng ở các bản làng chưa đầy đủ.

Từ chuyển đổi số đến chính sách an sinh xã hội

Mặc dù còn gặp nhiều khó khăn, nhưng BHXH cơ sở Phong Thổ đã đạt được những kết quả rất đáng mừng, minh chứng cho sự nỗ lực của cả tập thể trong bối cảnh nhiều biến động. Thành tích đó là việc mở rộng đối tượng tham gia BHYT, so với cùng kỳ 2024 (hết tháng 10) số tượng tham gia BHYT tăng 6.621 người.

“Chúng tôi đã tập trung mạnh vào BHYT vì nó là quyền lợi sát sườn nhất, dễ thấy nhất với bà con. Để đạt được kết quả đó, chúng tôi đã tổ chức hàng trăm buổi tuyên truyền, phối hợp chặt chẽ với các trưởng bản, người có uy tín”. Ông Nguyễn Đức Thiện cho hay.

Được biết, không chỉ dừng lại ở việc tăng độ bao phủ, BHXH cơ sở Phong Thổ còn là ngọn cờ đầu trong việc hiện đại hóa quy trình làm việc, một yếu tố then chốt để phục vụ người dân tốt hơn. Đơn vị đã thực hiện thủ tục hành chính theo tiêu chuẩn TCVN ISO 9001:2015, đảm bảo nhanh gọn, đúng quy trình. Đặc biệt, việc đẩy mạnh chuyển đổi số và sử dụng ứng dụng VssID – BHXH số đã mang lại hiệu quả rõ rệt.

Chia sẻ thêm với chúng tôi, ông Thiện cho biết: Trước đây, bà con lên làm thủ tục rất mất thời gian chờ đợi và đi lại. Bây giờ, chúng tôi tăng cường giao dịch điện tử trong thực hiện TTHC. Việc hướng dẫn người dân cài đặt và sử dụng VssID đã giúp họ chủ động theo dõi quá trình tham gia, thụ hưởng.

Nhìn thấy bà con người Mông, người Thái tự tin mở điện thoại lên, tra cứu thông tin BHXH, BHYT của mình, chúng tôi thấy công sức mình bỏ ra là hoàn toàn xứng đáng.

Qua cuộc trò chuyện với, ông Nguyễn Đức Thiện, chúng tôi có chung một cảm nhận rằng: Công cuộc an sinh xã hội không chấp nhận vùng trắng. Khó khăn là có thật, nhưng ý chí của người làm BHXH luôn vững vàng và kiên định.

Để tiếp tục mang những chính sách ưu đãi của Đảng, Nhà nước đến với bà con, BHXH cơ sở Phong Thổ xác định tiếp tục nâng cao kỷ luật, kỷ cương hành chính, đẩy mạnh hậu kiểm để bảo đảm quỹ KCB sử dụng an toàn, hiệu quả, và quan trọng nhất là đưa 100% người dân Phong Thổ được thụ hưởng chính sách.

Những thành quả của BHXH cơ sở Phong Thổ không chỉ là những con số trên báo cáo, mà là minh chứng sống động cho tinh thần “đoàn kết, trách nhiệm, đổi mới” của những người làm công tác an sinh xã hội, thắp lên ánh sáng hy vọng và niềm tin vững chắc cho đồng bào vùng biên giới ở khu vực Phong Thổ (cũ) nói riêng và tỉnh Lai Châu nói chung.