Cây thoát nghèo trên vùng cao Bắc Yên

Cây thoát nghèo giúp người dân có thu nhập ổn định

Những ngày tháng 9, chúng tôi có dịp về Tây Bắc, đến các các xã vùng cao của Bắc Yên (Sơn La) như: Háng Đồng, Hang Chú, Xím Vàng, Tà Xùa, Làng Chếu…Thời điểm này cũng là lúc bà con đồng bào dân tộc nơi đây bước vào mùa thu hoạch táo sơn tra.

Cây táo sơn tra ở đây mọc thành rừng, phủ kín trên những ngọn núi. Những năm gần đây, các sản phẩm từ táo sơn tra đã giúp nhân dân Bắc Yên vươn lên xóa đói, giảm nghèo. Ít ai biết chính xác cây sơn tra gắn bó với người dân Bắc Yên từ khi nào, chỉ biết là có nhiều thế hệ đồng bào dân tộc Mông nơi đây đã trồng, chăm sóc loại cây này. Trước đây, người dân địa phương thường lấy quả sơn tra giã lấy nước uống, ngâm rượu, làm thuốc và làm thức ăn cho trâu, bò. Bây giờ, thị trường tiêu thụ đang mở rộng nên giá trị kinh tế của cây sơn tra cũng được nâng lên.

Là một trong những hộ có diện tích trồng sơn tra lớn ở bản Cáo A, xã Làng Chếu, huyện Bắc Yên (Sơn La), ông Sồng A Mang chia sẻ: Trước đây, gia đình ông Mang nghèo và đông con, dù bươn chải làm thuê, cuốc mướn khắp nơi, song vẫn không thoát khỏi cảnh túng thiếu, có những năm thiếu đói suốt 2 tháng ròng.

Đến năm 2000, được cán bộ khuyến nông huyện Bắc Yên (Sơn La) lên bản vận động bà con chuyển đổi cây trồng, hướng dẫn cách ươm giống và trồng táo sơn tra. Khi ấy, gia đinh ông đã tiên phong chuyển đổi diện tích trồng ngô sang trồng cây sơn tra với hy vọng thoát nghèo. Sau 4 năm chăm bón, gần 2 ha sơn tra cho thu hoạch lứa quả đầu tiên, đem lại thu nhập hơn 30 triệu đồng. Có thu nhập, gia đình anh Mang dần nâng diện tích trồng lên, đến nay, đã mở rộng gần 6 ha cây sơn tra, sản lượng bình quân hơn 25 tấn quả/năm.

"Những năm gần đây, quả sơn tra và các sản phẩm chế biến từ quả sơn tra được thị trường ưa chuộng cũng như đem lại giá trị kinh tế. Ở huyện Bắc Yên, cây sơn tra được trồng tập trung chủ yếu tại 5 xã vùng cao Tà Xùa, Làng Chếu, Xím Vàng, Hang Chú, Háng Đồng. So với vùng khác, sơn tra ở Làng Chếu quả nhỏ, khi chín có màu vàng, 2 má hồng, chua nhẹ, ít chát, thơm, ngon, cây càng lâu năm quả cho thu hoạch càng nhiều, quả sơn tra cho thu hoạch từ tháng 8 đến" ông Mang nói.

Vùng cao  Bắc Yên phát triển cây thoát nghèo bền vững

Thực hiện chủ trương phát triển cây Sơn tra, huyện Bắc Yên đã triển khai nhiều giải pháp nhằm phát triển cây Sơn Tra theo hướng hiệu quả, bền vững, phù hợp với điều kiện đất đai, khí hậu. Đồng thời, phối hợp với cơ quan chuyên môn cải tạo, lai ghép giống cây sơn tra, để đầu tư phát triển sản xuất, xây dựng thành vùng nguyên liệu tập trung. Đẩy mạnh tuyên truyền, vận động, hướng dẫn người dân kỹ thuật đốn tỉa, thu hái, phòng trừ sâu bệnh và các phương pháp kéo dài thời gian lưu quả để nâng cao chất lượng sản phẩm Sơn Tra nguyên liệu.

Ông Lê Gia Linh, Phó Giám đốc Trung tâm Dịch vụ Nông nghiệp huyện Bắc Yên (Sơn La) cho biết: Là cơ quan chuyên môn,Trung tâm Dịch vụ Nông nghiệp huyện tiến hành đã rà soát, tuyển chọn, khai thác cây giống tốt để áp dụng công nghệ cao trong việc ghép, cải tạo hơn 18 ha cây sơn tra; trồng mới 200 ha cây sơn tra ghép, tập trung chủ yếu tại 5 xã vùng cao.

"Đồng thời, tuyên truyền, vận động, hướng dẫn người dân kỹ thuật đốn tỉa, thu hái, phòng trừ sâu bệnh và các phương pháp bảo quản kéo dài thời gian lưu quả để nâng cao chất lượng sản phẩm sơn tra nguyên liệu" ông Linh nói.

Trao đổi với phóng viên, bà Dương Thị Lan Hương, Trưởng Phòng NN&PTNT huyện Bắc Yên, Sơn La cho biết:  Từ năm 2015 đến nay, toàn huyện đã trồng mới 500 ha sơn tra, nâng tổng số diện tích sơn tra hiện có gần 2.600 ha. Trong đó, 1.530 ha cho thu hoạch, sản lượng ước đạt khoảng 1.900 tấn/năm, tập trung chủ yếu tại các xã: Háng Đồng, Làng Chếu, Xím Vàng và Hang Chú. Quả Sơn Tra được các HTX và các doanh nghiệp trên địa bàn thu mua để chế biến thành rượu vang Sơn Tra và chế biến khô để đem đi tiêu thụ tại các tỉnh, mang lại nguồn thu nhập, góp phần giảm nghèo cho người dân các xã vùng cao.

Có thể thấy, cây sơn tra đã dần khẳng định giá trị kinh tế; góp phần mang lại nguồn thu ổn định cho người dân Bắc Yên. Trong thời gian tới huyện Bắc Yên (Sơn La) hoàn thiện quy hoạch các vùng chuyên canh; đẩy mạnh việc hướng dẫn, hỗ trợ kỹ thuật cho người trồng sơn tra; tăng cường các hoạt động xúc tiến thương mại, mở rộng thị trường tiêu thụ gắn với việc tạo điều kiện thuận lợi để các doanh nghiệp nghiên cứu, xây dựng dây chuyền bảo quản, chế biến sơn tra ngay tại địa phương.

Một mùa thu hoạch quả sơn tra nữa lại về với đồng bào các dân tộc huyện vùng cao Bắc Yên (Sơn La). Với sự quan tâm chỉ đạo của huyện Bắc Yên và sự nỗ lực của người dân, cây sơn tra sẽ tiếp tục giữ vai trò cây trồng chủ lực giúp đồng bào các dân tộc vùng cao nơi đây vươn lên thoát nghèo, ổn định cuộc sống và góp phần nâng độ che phủ của rừng trên địa bàn.