Ở nông thôn có nhiều sông suối, hải sản phong phú không thua kém biển. Trẻ em nông thông Trung Quốc có một thú vui là thích đi bắt cá ở sông, đây vừa là trò chơi của trẻ vừa có thể cải thiện bữa ăn cho nhiều gia đình.
Một trong những loài cá quen thuộc ở vùng nông thôn chính là cá chạch gai. Dấu hiệu dễ nhận biết nhất của loại cá này là có hàng gai cứng trong suốt trên lưng. Những chiếc gai lởm chởm, mỏng nhưng rất sắc, có thể đâm vào tay, đau còn hơn cả ong đốt nếu không cẩn thận.
Cá chạch gai, có nơi còn gọi là cá chạch răng cưa, cá chạch dao, cá nón đá, cá đuôi tóc. Nó có cái đầu nhọn, thân phẳng và thon như con cạch, vây lưng hình răng cưa, hơi nhầy nhụa. Mặc dù có hình dáng gần giống với cá chạch thông thường nhưng thịt không mềm bằng.
Loài cá này sống ở môi trường có chất lượng nước cao, chỉ có thể bắt nó ở những nơi có ao hồ sông suối không bị ô nhiễm.
Cá chạch gai là loài cá sống ở tầng đáy, thích sống ở vùng nước nông có nhiều thực vật thủy sinh. Nó thường ẩn mình trong đám rong rêu hoặc các kẽ đá, săn côn trùng, cá nhỏ dưới nước.
Đầu miệng của nó như hình nón, vây lưng và vây đuôi nối với nhau, giúp nó bơi nhanh nhờ sự trợ giúp của dòng nước như mái chèo. Khi đi săn, nó thường cuộn tròn trước, khi con mồi đến gần, đuôi của nó đột nhiên bật ra và vồ lấy con mồi.
Cá chạch không những có hình dáng không đẹp mắt, chất lượng thịt cũng không bằng cá chạch thông thường, tuy nhiên dù là om hay chiên giòn thì thịt cá chạch lại được đánh giá là rất ngon.
Thịt cá chạch gai chứa nhiều dinh dưỡng, giàu protein, axit amin, canxi, sắt, kẽm và các khoáng chất vi lượng khác, có tác dụng bồi bổ tốt cho người yếu đuối. Nó không thua kém gì cá chạch và cá diếc.
Cá chạch gai có yêu cầu cao về chất lượng nước, khó sinh sản nhân tạo, cộng với việc đánh bắt cá chạch gai quy mô lớn, số lượng cá chạch gai hoang dã giảm dần.
