Vì sao Thái Lan bán được nhiều nông sản sang Trung Quốc hơn Việt Nam?

Tại buổi thông tin báo chí mới đây, Bộ trưởng Bộ NN&PTNT Lê Minh Hoan đề nghị Cục Bảo vệ thực vật (Bộ NN&PTNT) trả lời câu hỏi của phóng viên về lý do tại sao nông sản Thái Lan phải đi qua cửa khẩu của Việt Nam để xuất khẩu sang thị trường Trung Quốc nhưng họ xuất được nhiều hơn, tần suất kiểm tra với nông sản Thái Lan "nhẹ nhàng", "nhanh" hơn nông sản Việt Nam.

Trả lời, ông Hoàng Trung, Cục trưởng Cục Bảo vệ thực vật cho biết, số lượng các loại trái cây của Thái Lan xuất khẩu sang Trung Quốc theo diện chính ngạch và có ký kết nghị định thư nhiều hơn chúng ta vì Thái Lan đã tiến hành đàm phán với Trung Quốc trước Việt Nam cả một thời gian dài.

“Phải đến tận năm 2000, sau khi Việt Nam chính thức tham gia vào WTO thì mới bắt đầu tiến hành đàm phán cho các sản phẩm", ông Trung thông tin.

Cục trưởng Cục Bảo vệ thực vật dẫn chứng như mặt hàng sầu riêng, số lượng mã số vùng trồng, cơ sở đóng gói của của Thái Lan cao hơn rất nhiều so với Việt Nam.

Cụ thể, sau một năm ký nghị định thư xuất khẩu sầu riêng với Trung Quốc, đến nay Việt Nam có gần 300 mã số vùng trồng và cơ sở đóng gói được phía Trung Quốc chấp thuận. Gần 400 hồ sơ khác đang được phía Trung Quốc lên kế hoạch kiểm tra vào thời gian tới. Trong khi đó, Thái Lan đã có đến hàng chục nghìn mã cho riêng mặt hàng này.

Tuy nhiên, Cục trưởng Cục Bảo vệ thực vật đánh giá, nếu so sánh trong 5 năm gần đây về tốc độ đàm phán để ký nghị định thư với Trung Quốc thì Việt Nam ngang bằng, thậm chí còn nhanh hơn so với Thái Lan.

Liên quan tới câu hỏi nông sản Thái Lan ít chịu kiểm tra hơn hàng Việt Nam, Cục trưởng Cục Bảo vệ thực vật cho biết, theo quy định, mỗi lô hàng nhập khẩu vào nước Trung Quốc thì cán bộ kiểm dịch, hải quan sẽ lấy mẫu theo tỷ lệ 2% số hàng. Qua một năm mà không thấy vi phạm hoặc không phải đưa vào cảnh báo thì họ sẽ giảm tỷ lệ lấy mẫu xuống 1%. Nếu hàng hóa được làm tốt hơn nữa thì thậm chí họ chỉ cần kiểm tra bên ngoài, không cần phải lấy mẫu.

"Nếu chúng ta càng làm tốt, càng kiểm soát tốt, không có vi phạm thì tần suất kiểm tra và lấy mẫu sẽ giảm dần”, ông Trung nhấn mạnh.

Theo Cục Xuất nhập khẩu (Bộ Công Thương), với tốc độ tăng trưởng 17,6% trong 4 tháng đầu năm 2023, hàng rau quả trở thành điểm sáng trong hoạt động xuất khẩu của cả nước. Trong đó, xuất khẩu hàng rau quả sang thị trường Trung Quốc tăng mạnh đã thúc đẩy ngành hàng rau quả tăng trưởng khả quan. Tiềm năng xuất khẩu hàng rau quả sang Trung Quốc rất lớn bởi nhu cầu thị trường cao.

Tuy nhiên, Trung Quốc không còn là thị trường dễ tính như nhiều năm trước đây, xu hướng tiêu dùng đã hướng tới chất lượng, mẫu mã sản phẩm và có sự cạnh tranh với trái cây các nước như Thái Lan, Malaysia, Indonesia...

Do vậy, các doanh nghiệp hàng rau quả của Việt Nam phải tiếp tục nâng cao chất lượng trong việc thu mua, kiểm tra tồn dư hóa chất, thuốc bảo vệ thực vật, chế biến và bảo quản sản phẩm, đáp ứng đúng yêu cầu của đối tác.