Ưu tiên hộ nghèo và đồng bào dân tộc thiểu số

Từ nguồn hỗ trợ của Nhà nước, nhiều hộ nghèo, cận nghèo và đồng bào dân tộc thiểu số trên địa bàn xã Tủa Chùa có điều kiện tiếp cận giống cây trồng chất lượng, phân bón, vật tư nông nghiệp và kỹ thuật canh tác bài bản. Nhờ vậy, sinh kế của các hộ dân ở các thôn, bản vùng sâu, vùng xa được cải thiện, góp phần đưa công tác giảm nghèo của xã đi đúng hướng.

Theo kế hoạch triển khai chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững giai đoạn 2021 – 2025, xã Tủa Chùa được phân bổ nhiều nguồn vốn khác nhau. Trong đó, năm 2025 dự án đa dạng hóa sinh kế và phát triển mô hình giảm nghèo, UBND xã Tủa Chùa được phân bổ 2,2 tỷ đồng. Số tiền này UBND xã đã lập kế hoạch để hỗ trợ phân bón cho cây ngô tại các thôn: Háng Trở, Từ Ngài 1, Nà Áng, Phiêng Bung, Háng Tơ Mang và Pú Ôn.

Đây là các khu vực có tỷ lệ hộ nghèo và cận nghèo cao, thu nhập phụ thuộc chủ yếu vào sản xuất nông nghiệp truyền thống. Việc hỗ trợ phân bón và hướng dẫn kỹ thuật bón theo quy trình giúp người dân tăng năng suất, đồng thời hạn chế tình trạng mua phải phân bón kém chất lượng hoặc bón phân sai cách như trước đây.

Anh Chống A Pá, người dân thôn Háng Trở, kể lại: “Ngày trước mình toàn bón phân một lần rồi kệ cây lúa, cây ngô tự lớn. Cán bộ trên xã xuống hướng dân phải bón phân chia làm từng giai đoạn, cây mới khỏe. Năm nay làm theo, ngô lên đều, bắp chắc hơn. Bán cũng được thêm ít tiền để mua gạo, mua quần áo cho con”.

Nhờ được tiếp cận đúng kỹ thuật, các hộ dân không chỉ tăng thu hoạch mà còn biết cách lựa chọn vật tư phù hợp cho vụ sau. Một số hộ đã tự cân đối nguồn tài chính của gia đình để tái đầu tư sản xuất khi hết thời gian hỗ trợ.

Song song đó, xã Tủa Chùa còn triển khai dự án hỗ trợ phát triển sản xuất gắn với cải thiện dinh dưỡng, với tổng kinh phí 988 triệu đồng. Nguồn vốn này được dùng để hỗ trợ giống khoai sọ tím, phân bón và thuốc bảo vệ thực vật cho các thôn: Súng Ún, Kể Cải, Pú Ôn, Huổi Lếc và Háng Sáng.

Khoai sọ tím là loại cây phù hợp với khí hậu vùng núi, chịu rét tốt, năng suất ổn định và dễ tiêu thụ. Tuy nhiên, do giá giống cao nên nhiều hộ nghèo không có điều kiện thử nghiệm.

Chị Mào Thị Dế, thôn Huổi Lếc, chia sẻ: “Nhà mình nghèo, trước muốn trồng mà không có tiền mua giống. Năm nay được hỗ trợ giống, phân bón. Do được chăm sóc tốt, khoai lên rất tốt, củ to. Đang vào vụ chính của khoai sọ, với giá bán tại chợ khoảng 15 nghìn đồng/kg, vụ khoai sọ này mình thu được gần 30 triệu”.

Cán bộ phòng Kinh tế, Trung tâm Dịch vụ Tổng hợp xã theo sát mô hình để hướng dẫn bà con cách chăm sóc, cách phòng sâu bệnh và thu hoạch đúng thời điểm nhằm đạt chất lượng củ tốt nhất. Đây được xem là bước quan trọng giúp người dân tiếp cận dần với sản xuất hàng hóa nhỏ lẻ nhưng có định hướng rõ ràng.

Ông Lò A Chứ, thôn Háng Sáng, nói bằng chất giọng chậm rãi quen thuộc của người vùng cao: “Cán bộ chỉ cho mình cách làm đất, bón phân từng đợt. Trước mình cứ làm theo thói quen thôi. Giờ biết làm đúng, cây lớn nhanh hơn. Nếu bán được, sang năm mình tự mua giống để trồng".

Động lực mới cho công tác giảm nghèo

Theo ông Phạm Quốc Đạt, Chủ tịch UBND xã Tủa Chùa đánh giá, các dự án đã mang lại nhiều kết quả cụ thể: Năng suất và chất lượng nông sản tăng lên, giúp người dân có thêm thu nhập. Người dân biết sử dụng đúng và đủ lượng phân bón, hạn chế tình trạng lạm dụng hoặc mua phải phân kém chất lượng. Đồng thời tạo động lực để bà con áp dụng khoa học kỹ thuật, thay đổi tập quán sản xuất lạc hậu. Việc cung cấp vật tư nông nghiệp và hướng dẫn kỹ thuật không chỉ giúp người dân vượt qua khó khăn trước mắt mà còn tạo nền tảng để họ chủ động duy trì sản xuất sau khi kết thúc hỗ trợ.

Để người dân hiểu và chủ động tham gia, xã Tủa Chùa tăng cường tuyên truyền qua nhiều hình thức: họp thôn, phát thanh, niêm yết thông tin công khai tại nhà văn hóa, đồng thời cử cán bộ xuống tận nơi hướng dẫn.

Nhờ đó, nhiều hộ dân trước đây còn e ngại khi tham gia mô hình nay đã mạnh dạn đăng ký, tích cực học kỹ thuật mới. Chính quyền xã cũng chú trọng tính công khai, bảo đảm các hộ nghèo, cận nghèo và hộ dân tộc thiểu số được tiếp cận đúng, đủ và kịp thời.

Ông Phạm Quốc Đạt, Chủ tịch UBND xã Tủa Chùa, cho biết: “Từ năm 2022 đến nay, trên địa bàn xã, trước đây bao gồm cả xã Mường Báng và Na Tòng, thị trấn Tủa Chùa được chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững hỗ trợ tổng cộng hơn 10 tỷ đồng. Chúng tôi ưu tiên cho những dự án hỗ trợ trực tiếp đến đời sống và sản xuất của người dân. Tỷ lệ hộ nghèo của xã cao, nên việc đầu tư vào sinh kế là rất cần thiết”.

Ông Đạt nhấn mạnh rằng, các dự án chỉ phát huy hiệu quả khi người dân thực sự tham gia: “Trước đây, tại xã Mường Báng, bà con muốn trồng lạc nhưng thiếu vốn và vật tư. Khi được Nhà nước hỗ trợ, nhiều hộ mới dám làm. Kết quả rất tích cực: sau khi dự án kết thúc, bà con tiếp tục tự trồng và có thu nhập khá. Điều quan trọng là dự án giúp người dân thấy rằng mình có thể thay đổi nếu có điều kiện ban đầu".

Ông Đạt cũng cho biết thêm, xã đang tiếp tục rà soát, đánh giá để duy trì những mô hình hiệu quả, đồng thời nhân rộng ở các thôn khác nếu phù hợp điều kiện thổ nhưỡng.

Công tác giảm nghèo tại xã Tủa Chùa đang chuyển biến theo hướng người dân “tự chủ” nhiều hơn, thay vì trông chờ hoàn toàn vào hỗ trợ. Nhờ có nguồn hỗ trợ ban đầu, bà con có điều kiện thử nghiệm mô hình mới, tiếp cận kỹ thuật hiện đại và thay đổi tập quán canh tác.

Cán bộ xã khẳng định rằng, mục tiêu lâu dài không chỉ là giúp người dân thoát nghèo trong một vụ mùa, mà là hình thành thói quen sản xuất, biết tính toán, đầu tư và duy trì mô hình phù hợp với điều kiện của gia đình.

Sự đồng thuận giữa chính quyền và người dân, cùng với nguồn lực từ chương trình mục tiêu quốc gia, tạo nên nền tảng quan trọng để xã Tủa Chùa giảm nghèo hiệu quả và ổn định.