Trong khi đó ở thành thị, trái điều tươi mọng nước, vàng óng, có vị ngọt chát ngay khi cắn vào đầu lưỡi… là ký ức tuổi thơ của nhiều người. Nhu cầu mặt hàng trái điều tươi ngày càng tăng.

Tìm trái điều tươi ăn cho đỡ thèm

Chị Nguyễn Thị Hoàng Oanh, ở phường Bình Chiểu (TP.Thủ Đức, TP.HCM) kể, chị dò hỏi khắp các khu chợ quanh chỗ ở, tìm mua trái điều tươi nhằm đổi vị sau các món bánh trái, cỗ thịt.

Chị Oanh sinh ra và lớn lên ở Quảng Nam – một tỉnh miền Trung được xếp vào top nghèo nhất nước. Thời đó, tuổi thơ cơ cực không có nhiều món quà vặt.

Những loại trái cây dại quanh vườn luôn được chị và các em háo hức chờ đợi. Cây điều hay còn gọi cây đào lộn hột, loại cây xóa đói giảm nghèo là một trong số đó.

Chị Oanh kể, những năm 1990, gia đình chị có trồng một số cây điều trong vườn. Tới kỳ thu hoạch, hạt điều được thu hái để bán cho thương lái. Còn trái điều, chị Oanh lượm về ăn tươi hoặc làm mắm, làm gỏi ăn với cơm.

Trái điều chín mọng vàng ươm, có mùi thơm rất quyến rũ. Trái điều không ngọt lịm đầu lưỡi mà vị ngọt xen lẫn vị chát, cắt lát ra chấm với muối ớt thì ...ngon thôi rồi!

"Nhưng nếu ăn nhiều có khi còn bị ngứa cổ họng, sưng hết cả miệng. Thế mà giờ lại thèm!", chị Oanh kể.

Chị Nguyễn Thanh An, chuyên bán trái cây độc lạ trong các nhóm bán hàng chung cư ở phường Bình Chiểu, TP.Thủ Đức (TP.HCM) kể, từ sau Tết tới nay, nhiều khách hàng hỏi mua trái điều tươi nên chị lấy hàng sớm hơn mọi năm.

Khách hàng của chị An thường là các chị em văn phòng, nội trợ. Họ mua ăn để tìm lại hương vị tuổi thơ, hoặc đổi món sau những ngày Tết với thức ăn nhiều dầu mỡ.

Mỗi tuần, chị An bán lai rai tầm 10-30kg trái điều tươi, với giá từ 35.000-50.000 đồng/kg, tùy thời điểm và chất lượng.

"Trái điều tươi phải to, mọng nước, không bị dập nát và phải còn nguyên phần hạt điều tươi gắn với quả. Khách hàng sẽ ăn được cả phần trái lẫn phần hạt", chị An chia sẻ.

Anh Nhân, bán hàng rong tại cổng KCN Sóng Thần (TP.Dĩ An, Bình Dương) cũng chia sẻ, bên cạnh các loại trái cây vườn nhà như ổi sẻ, mận đá, gần đây, anh Nhân còn bán thêm trái điều tươi.

Giá anh Nhân bán từ 50.000-60.000 đồng/kg. Phần lớn số trái điều này anh nhập từ các mối ở Bình Phước.

Theo anh Nhân, trái điều Bình Phước to, có màu vàng đẹp, vỏ bóng mượt. Sau này còn có trái điều màu đỏ từ giống mới, nhìn rất hấp dẫn. Trái điều tươi bỏ vào tủ lạnh cho mát ăn sẽ ngon hơn.

"Chị em thường mua ăn chơi hoặc về để giới thiệu với con nít. Vì bây giờ nhiều người ăn hạt điều nhưng ít biết biết trái điều ra sao", anh Nhân chia sẻ.

Nông dân thu lời cao từ việc bán trái điều tươi

Cứ vào mùa thu hoạch, nông dân trồng điều ở Bình Phước chỉ chú trọng đến thu hoạch hạt điều. Còn trái điều tươi thì hầu như bị vứt bỏ tại vườn, rất là lãng phí. Thế nhưng, đó là chuyện của những năm về trước.

Từ 2 năm nay, HTX Nông nghiệp sạch Hòa Phú ở xã Bù Nho (huyện Phú Riềng, Bình Phước) thu hoạch trái điều tươi, bán ngay tại vườn hoặc giao cho các đầu mối. Cách làm này mang lại hiệu quả kinh tế cao cho người trồng điều.

Ông Hà Thanh Thuẫn - Chủ tịch HĐQT HTX Nông nghiệp sạch Hòa Phú cho biết, HTX bán trái điều tươi từ mùa vụ năm trước. Đến vụ này, thương lái và đầu mối đặt hàng nhiều hơn. Từ Tết đến nay, cả HTX 45 thành viên đã bán gần 30 tấn trái điều tươi.

Trái điều tươi để bán thường được thu hoạch từ giống điều ghép. Vì cây điều trồng thực sinh bằng hạt cao lớn, khó thu hoạch. Trái điều từ giống điều ghép khi chín, quả vẫn tươi, cứng nên thuận lợi cho việc đóng gói, bảo quản và vận chuyển.

Các thương lái vào tận để hái trái điều thì giá từ 6.000-7.000 đồng/kg. HTX hái để giao các đầu mối thì giá 15.000-17.000 đồng/kg.

Ông Nguyễn Thái Lâm, thành viên HTX Nông nghiệp sạch Hòa Phú có 4ha trồng điều. Ông Lâm kể, đến mùa, chủ vườn điều phải thuê mướn nhân công đi thu hoạch. Hơn nữa, sau khi tách khỏi hạt, tất cả trái điều tươi đều bị bỏ đi, rất lãng phí.

Từ khi tìm kiếm được thương lái đến tận vườn thu hái, tiêu thụ cả quả và hạt, người trồng điều được hưởng lợi nhiều thứ. Nhân công trong gia đình tham gia hái điều nên đỡ tốn chi phí công lao động lại có thêm tiền tiêu. 

"Quan trọng là trái điều được trồng theo tiêu chuẩn sạch, đảm bảo an toàn thực phẩm. Khách ăn lầu đầu, thấy ngon sẽ tìm mua lần sau", ông Lâm nói.

Chị Hà Thu Huyền, một thương lái ở địa phương cho biết, chị đang mua trái điều tươi tại vườn giá 6.000 đồng/kg; mỗi kg khoảng từ 7-8 trái. Chị giao lại cho các mối sỉ với giá 18.000-20.000 đồng/kg sau khi cộng hết các chi phí.

Chị Huyền thường gửi hàng xuống các tỉnh miền Tây, hoặc Bình Dương, TP.HCM chứ không gửi ra Bắc. Bởi vì đi đường xa, bảo quản không tốt, trái điều dễ bị hư.

Ông Ninh Quốc Hòa - Chủ Tịch Hội Nông dân xã Bù Nho (huyện Phú Riềng) cho biết, hiện tại, giá hạt điều thô dao động từ 26.000-27.000 đồng/kg. Thu nhập từ trái điều tươi cao gấp 4-5 lần so với bán điều hạt.

Việc bán được trái điều tươi giúp người trồng điều gia tăng lợi nhuận trên cùng đơn vị diện tích; có thêm kinh phí trang trải cho sinh hoạt hàng ngày khi mùa vụ đến.

Theo ông Hòa, việc bán trái điều tươi không chỉ giải quyết được bài toán lãng phí khi vứt bỏ trái điều sau khi thu hoạch mà còn mở ra hướng đi mới để tăng thu nhập cho người trồng điều.