Sơn La: Tưng bừng Lễ hội Tết Xíp xí cổ truyền dân tộc Thái

Lễ hội Tết Xíp xí cổ truyền dân tộc Thái huyện Phù Yên - Sơn La

Tết xíp xí là một truyền thống văn hóa tốt đẹp của dân tộc Thái huyện Phù Yên (Sơn La) được đồng bào dân tộc Thái trân trọng giữ gìn và lưu truyền từ đời này sang đời khác. Ngày nay, Tết xíp xí còn là một trong những Lễ hội cầu mùa, kết hợp với lễ gác cày bừa và tổng kết gia đình sau những ngày lao động sản xuất vất vả của bà con dân tộc Thái. Hiện nay, Tết xíp xí của đồng bào dân tộc Thái đã trở thành dịp chung vui, gắn kết của cộng đồng các dân tộc trên mảnh đất Phù Hoa.

Vào dịp ngày 14 tháng 7 âm lịch hàng năm, Tết xíp xí cổ truyền của đồng bào dân tộc Thái huyện Phù Yên nói riêng và tỉnh Sơn La nói chung được diễn ra. Những năm gần đây, để bảo tồn, phát huy những giá trị và nét đẹp văn hóa truyền thống đậm đà bản sắc đó và là dịp để giới thiệu về phong tục, tập quán tốt đẹp của dân tộc Thái, quảng bá tiềm năng du lịch, thu hút khách trong và ngoài tỉnh đến với huyện Phù Yên, góp phần đẩy mạnh phát triển kinh tế-xã hội của huyện. Được sự quan tâm, chỉ đạo của UBND huyện Phù Yên, hàng năm, UBND xã Quang Huy đã tổ chức Lễ hội Tết xíp xí cổ truyền dân tộc Thái Phù Yên tại Đình Chu, đây cũng là bước đệm để chuẩn bị cho việc lập hồ sơ công nhận là một di sản văn hóa phi vật thể cấp Quốc gia đối với ngày hội Tết xíp xí của huyện Phù Yên.

Trao đổi với phóng viên Báo NTNN/Dân Việt/Trang Trại Việt, ông Sa Đức Toàn, Bí Đảng ủy xã Quang Huy (Phù Yên, Sơn La) cho biết: "Tết Xíp xí của đồng bào thái Trắng xã Quang Huy được Đảng ủy – HĐND - UBND xã coi là một trong những nét văn hóa đặc sắc cần được bảo tồn, phát huy. Trong thời gian tới, UBND xã Quang Huy sẽ tiếp tục xây dựng kế hoạch phát huy các giá trị văn hóa vật thể và phi vật thể ở địa phương như: Tết xíp xí, lễ hội Đình Chu, khắp Thái, nhà sàn truyền thống, gắn văn hóa với phát triển du lịch, xây dựng nông thôn mới".

Lễ hội Tết xíp xí năm nay được tổ chức gồm 02 phần, phần Lễ và phần Hội được diễn ra tại khu di tích lịch sử văn hóa Đình Chu, xã Quang Huy (Phù Yên, Sơn La). Tại Đình Chu các đồng chí lãnh đạo huyện Phù Yên, xã Quang Huy đã dâng hương và cúng tổ tiên nhằm nhớ công ơn người khai phá tạo mường, lập bản và cầu xin cho bà con nhiều sức khỏe, hạnh phúc, mưa thuận gió hòa, mùa màng bội thu....

Cũng tại Lễ hội Tết Xíp xí cổ truyền dân tộc Thái huyện Phù Yên (Sơn La), ở phần Hội là các hoạt động văn hóa, thể thao sôi nổi, lành mạnh. Các tiết mục ca, múa, nhạc với chủ đề: ca ngợi Đảng, Bác Hồ, ca ngợi quê hương đất nước, con người Sơn La trong sự nghiệp đổi mới, gắn với thực hiện học tập và làm theo tấm gương đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh, góp phần xây dựng quê hương Phù Yên.

Bên cạnh đó, ở phần Hội diễn ra nhiều nội dung thi hấp dẫn và thú vị như: thi ẩm thực, nội dung này các đội chuẩn bị mâm cỗ gồm nhiều món ăn mới và món ăn truyền thống được chế biến từ những sản vật địa phương kết hợp với các loại gia vị đặc trưng, tạo nên những món ăn đậm đà mang hương vị riêng của người Thái. Đặc biệt, trong các mâm cỗ không thể thiếu món thịt vịt và bánh ít uây, đây là hai món ăn đặc trưng trong ngày Tết xíp xí; phần thi trang phục dân tộc truyền thống, những cô gái đã trình diễn những bộ trang phục truyền thống của dân tộc Thái một cách uyển chuyển, duyên dáng, tinh tế. Bộ trang phục đã tôn lên nét đẹp của người phụ nữ Thái và còn thể hiện sự sáng tạo trong việc phát triển, bảo tồn những nét đẹp của trang phục truyền thống này. Ngoài ra Ban tổ chức còn đưa vào nội dung hoạt động là những trò chơi dân gian: nhảy sạp, ném còn... điều này đã tạo không khí sôi nổi, vui tươi và hấp dẫn cho người dân địa phương và du khách khi tham gia Lễ hội.

Ông Lò Văn Thành, thành phố Sơn La cho biết: "tôi thấy trong Lễ hội này mang rất nhiều ý nghĩa cho bà con nơi đây. Tôi cảm nhận được là sự đoàn kết nhất trí của bà con nhân dân xã Quang Huy và nhân dân các dân tộc trong huyện Phù Yên. Trong năm tới này, nếu có điều kiện tôi cũng sẽ phải tranh thủ năm nào cũng về Lễ hội Tết xíp xí vì nó mang nhiều ý nghĩa".

Với tâm trạng hồ hởi, phấn khởi, ông Trương Đình Thông, thành phố Hà Nội cho biết: "lần này lần thứ hai tôi cảm nhận được người dân Phú Yên nói riêng và tỉnh Sơn La nói chung rất thân thiện với du khách. Được tham gia Lễ hội truyền thống này anh em tôi thấy rất vui, hạnh phúc... và phải nói là cảm ơn các vị chính quyền tại địa phương đã tạo dựng một sân chơi lễ hội thật tuyệt vời, tôi sẽ lưu giữ mãi mãi khi đến với lễ hội truyền thống này".

Trao đổi với phóng viên báo NTNN/Dân việt/Trang Trại Việt, ông Phan Quý Dương, Phó Chủ tịch UBND huyện Phù Yên (Sơn La) cho biết: "Lễ hội Tết xíp xí hằng năm thì UBND huyện cũng đã chỉ đạo tổ chức ngày hội Tết xíp xí vào cái dịp tháng 7 âm lịch, ngay từ đầu năm 2023, huyện Phù Yên cũng đã có kế hoạch và gần đây nhất thì huyện Phù Yên cũng đã chỉ đạo xã Quang Huy chuẩn bị cho kế hoạch tổ chức Tết xíp xí năm 2023 chu đáo và chuẩn bị cho việc lập hồ sơ công nhận là một di sản văn hóa phi vật thể cấp Quốc gia đối với ngày hội Tết xíp xí của huyện Phù Yên". 

Lễ hội Tết Xíp xí cổ truyền dân tộc Thái Phù Yên (Sơn La) là một nét văn hóa truyền thống, mang đậm tính nhân văn được cộng đồng người Thái Trắng coi trọng và gìn giữ từ đời này sang đời khác. Đây là dịp để tỏ lòng thành kính và nhớ công ơn tổ tiên và đồng thời giáo dục các thế hệ con cháu biết quý trọng sức lao động, giúp đỡ gia đình, đoàn kết bản làng, dòng họ, anh em, con cháu trong gia đình.