Vững đà phát triển trước cơ hội sáp nhập Lào Cai, Yên Bái

Với lợi thế về hệ thống sông, suối, hồ đập và diện tích mặt nước dồi dào, huyện Bảo Thắng có điều kiện tự nhiên lý tưởng cho nuôi trồng thủy sản. Nghề cá đã gắn bó với người dân nơi đây qua nhiều thế hệ. Tuy nhiên, phương thức nuôi truyền thống, chủ yếu dựa vào kinh nghiệm và phục vụ thị trường địa phương, với các giống cá phổ thông như chép, trắm, mè... đã bộc lộ nhiều hạn chế về hiệu quả kinh tế và rủi ro do dịch bệnh, biến động giá.

Trước yêu cầu tái cơ cấu nông nghiệp theo hướng nâng cao giá trị gia tăng theo Nghị quyết 10, Bảo Thắng đã mạnh dạn thay đổi chiến lược. Trọng tâm không còn là tăng sản lượng bằng mọi giá, mà là nâng cao chất lượng, đa dạng hóa sản phẩm và xây dựng thương hiệu cho thủy sản địa phương. Huyện tập trung ứng dụng khoa học công nghệ, khuyến khích nuôi theo quy trình an toàn sinh học (VietGAP, GlobalGAP...) để tạo sản phẩm sạch, an toàn. Quan trọng hơn, là chiến lược chuyển đổi cơ cấu giống sang các loài cá đặc sản có giá trị kinh tế cao và thị trường tiềm năng lớn.

Sự chuyển mình này đã được minh chứng bằng những con số ấn tượng. Huyện Bảo Thắng hiện có 860 ha mặt nước nuôi trồng thủy sản, tăng hơn 100 ha so với năm 2020. Việc mở rộng diện tích kết hợp với áp dụng nuôi thâm canh đã giúp sản lượng đạt trung bình hơn 5.000 tấn mỗi năm, đem lại nguồn thu đáng kể lên tới trên 200 tỷ đồng cho người dân. Đây là nguồn lực quan trọng giúp cải thiện đời sống và tái đầu tư sản xuất.

Điểm nhấn cốt lõi trong chiến lược là chuyển đổi sang nuôi các loài cá đặc sản. Đây là những loài cá có chất lượng thịt thơm ngon, được thị trường ưa chuộng và có giá bán cao hơn cá thông thường nhiều lần, mang lại lợi nhuận vượt trội. Các loại cá đặc sản chủ lực tại Bảo Thắng hiện nay bao gồm cá chiên, cá quả, chép giòn, chép lai và đặc biệt là cá bỗng – một loài cá đặc sản quý hiếm của Việt Nam.

Câu chuyện của anh Nguyễn Văn Dũng ở thôn Phú Hải 3, xã Phú Nhuận, là minh chứng rõ nét cho hiệu quả của sự chuyển đổi này. Mạnh dạn từ bỏ nuôi cá truyền thống, gia đình anh đầu tư nuôi cá bỗng thương phẩm. Anh Dũng chia sẻ: "Trước đây, năng suất có, nhưng giá bán không cao, thị trường đôi khi bấp bênh. Sau khi được tư vấn, tôi thấy cá bỗng rất tiềm năng. Môi trường ở đây thích hợp, đặc biệt nguồn thức ăn chủ động được. Cá bỗng thích ăn cỏ, rau xanh, nhà trồng được, lấy về cho ăn thôi, vừa tiết kiệm chi phí, vừa đảm bảo chất lượng thịt cá tự nhiên".

Anh Dũng thừa nhận nuôi cá bỗng lâu hơn (thường trên một năm để đạt trọng lượng thương phẩm), nhưng giá trị kinh tế mang lại rất cao. "Dù nuôi lâu hơn, nhưng giá cá bỗng bán ra thị trường rất tốt, trung bình từ 250-300 nghìn đồng/kg, cá to, chất lượng cao có giá hơn. Giá này cao gấp nhiều lần cá truyền thống", anh Dũng nói.

Nhờ vậy, gia đình anh Dũng có thu nhập ổn định, tích lũy cho các kế hoạch đầu tư khác. Cá bỗng của anh Dũng và các hộ khác được tiêu thụ chủ yếu qua các nhà hàng, quán ăn đặc sản và bán trực tiếp cho người tiêu dùng có nhu cầu cao.

Thị trấn Nông trường Phong Hải là "thủ phủ" thủy sản của huyện Bảo Thắng, đóng góp lớn vào thành tích chung với sản lượng hơn 1.000 tấn/năm và doanh thu trên 50 tỷ đồng. Sự phát triển tại đây dựa trên kinh nghiệm thâm canh của bà con và vai trò dẫn dắt của các mô hình tổ chức sản xuất như Hợp tác xã Thủy sản Phong Hải.

Ông Nguyễn Văn Hợp, Giám đốc Hơp tác xã Thủy sản Phong Hải, cho biết Hơp tác xã định hướng phát triển "chiều sâu hơn", nâng cao hiệu suất và giá trị sản phẩm. "Chúng tôi khuyến khích bà con nuôi các loại cá da trơn đặc sản như cá lăng đuôi đỏ, lăng chấm. Thứ hai là chuyển đổi diện tích nuôi chép giòn", ông Hợp chia sẻ. Nuôi chép giòn đòi hỏi kỹ thuật và thức ăn chuyên dụng, nhưng mang lại hiệu quả kinh tế vượt trội. Hơp tác xã đóng vai trò cầu nối kỹ thuật, cung ứng vật tư và quan trọng nhất là tìm kiếm, đàm phán các hợp đồng tiêu thụ số lượng lớn, giúp bà con yên tâm đầu tư vào giống cá mới giá trị cao.

Để hỗ trợ người dân, chính quyền huyện Bảo Thắng, thông qua Phòng Nông nghiệp và Môi trường, đã triển khai nhiều giải pháp đồng bộ, hiệu quả. Ông Vũ Kiều Hưng, Phó Trưởng Phòng nhấn mạnh tầm quan trọng của liên kết chuỗi giá trị: "Chúng tôi xác định hỗ trợ người dân phải bao trùm toàn bộ chuỗi, từ cung ứng con giống chất lượng, thức ăn phù hợp, hướng dẫn kỹ thuật nuôi an toàn sinh học, đến liên kết tiêu thụ sản phẩm".

Việc nuôi an toàn sinh học giúp giảm rủi ro dịch bệnh, nâng cao chất lượng, đảm bảo an toàn thực phẩm, đáp ứng tiêu chuẩn thị trường khó tính. Yếu tố then chốt là đầu ra ổn định. Ông Hưng cho biết huyện đặc biệt chú trọng liên kết với các đơn vị kinh doanh lớn. "Sản phẩm cá Bảo Thắng không chỉ tiêu thụ mạnh trong tỉnh mà còn mở rộng ra nhiều tỉnh, thành phố khác". Một kênh tiêu thụ quan trọng là liên kết với các thương lái, doanh nghiệp từ Hải Dương. Hải Dương có nhu cầu lớn về cá giống chất lượng cao, nhất là cá chép lai, để mua về nuôi tiếp thành cá chép giòn thương phẩm", ông Hưng chia sẻ. Kênh này không chỉ đảm bảo đầu ra ổn định cho người dân mà còn khẳng định chất lượng cá giống Bảo Thắng, phù hợp cho nuôi thương phẩm giá trị cao.

Cơ hội và thách thức sau sáp nhập Lào Cai, Yên Bái

Nhận định về thị trường sau khi sáp nhập Lào Cai và Yên Bái, ông Nguyễn Văn Hợp, Giám đốc Hợp tác xã Thủy sản Phong Hải (huyện Bảo Thắng, Lào Cai) bày tỏ: Đây là một cơ hội lớn, sáp nhập sẽ tạo ra một thị trường nội tỉnh lớn hơn đáng kể, với nhu cầu tiêu thụ từ dân số và dịch vụ của cả hai tỉnh. Các kênh phân phối, hệ thống bán lẻ của Yên Bái có thể trở thành kênh tiêu thụ tiềm năng mới. Sự kết hợp nguồn lực và kinh nghiệm từ hai tỉnh có thể tạo sức mạnh tổng hợp trong nghiên cứu, chuyển giao công nghệ, xúc tiến thương mại chung, nâng tầm thương hiệu thủy sản của huyện Bảo Thắng nói riêng và tỉnh mới trên thị trường.

Sáp nhập Lào Cai và Yên Bái là cơ hội lớn để người chăn nuôi thủy sản ở huyện Bảo Thắng, Lào Cai mở rộng thị trường, tuy nhiên, thách thức cũng song hành. Dự đoán về những thách thức trong thời gian tới, anh Nguyễn Văn Dũng ở thôn Phú Hải 3 (xã Phú Nhuận, huyện Bảo Thắng, Lào Cai) bày tỏ: Có thể gia tăng cạnh tranh từ các vùng nuôi trồng hiện có của Yên Bái; Việc điều chỉnh, hài hòa các chính sách hỗ trợ nông nghiệp, thủy sản cần thời gian và có thể ảnh hưởng đến các chương trình hiện tại. Các vấn đề về quy hoạch, quản lý chất lượng, kiểm soát dịch bệnh trên phạm vi rộng hơn cũng đòi hỏi sự phối hợp chặt chẽ và có thể phát sinh phức tạp ban đầu.

Nhìn về tương lai, sau khi sáp nhập Lào Cai và Yên Bái, ngành thủy sản của huyện Bảo Thắng có cơ sở để tin vào sự phát triển bứt phá. Với nền tảng vững chắc từ chuyển đổi sang cá đặc sản, áp dụng kỹ thuật tiên tiến và xây dựng chuỗi liên kết hiệu quả, sản phẩm cá của huyện Bảo Thắng đã có chất lượng và giá trị cạnh tranh. Sự chỉ đạo sát sao của các cấp, sự năng động của hợp tác xã và tinh thần dám nghĩ dám làm của người dân đang đưa thủy sản trở thành ngành kinh tế mũi nhọn của huyện.

Trong bối cảnh sáp nhập, ngành thủy sản Bảo Thắng cần chủ động nghiên cứu thị trường tỉnh mới, tìm kiếm cơ hội liên kết, học hỏi kinh nghiệm và thích ứng nhanh với chính sách chung. Với đà phát triển hiện tại và sự chuẩn bị sẵn sàng, Bảo Thắng hoàn toàn có khả năng biến thách thức thành cơ hội, tiếp tục nâng tầm giá trị thủy sản, góp phần vào công cuộc xóa đói giảm nghèo, làm giàu chính đáng và xây dựng nông thôn mới trên địa bàn huyện và tỉnh mới trong những năm tới.