Rừng Sơn La có mức độ đa dạng sinh học cao

Hướng tới phát triển bền vững, tỉnh Sơn La đang lên kế hoạch xây dựng Khu dự trữ sinh quyển (DTSQ) Mường La – Tà Xùa, một hành lang đa dạng sinh học quý hiếm, kết hợp hài hòa giữa mục tiêu bảo tồn thiên nhiên và phát triển kinh tế xanh.

Theo ông Nguyễn Huy Tuấn, Chi cục trưởng Chi cục Kiểm lâm Sơn La, ý tưởng hình thành khu dự trữ sinh quyển bắt nguồn từ đặc điểm sinh học độc đáo của khu vực kéo dài từ Khu Bảo tồn thiên nhiên Mường La đến Khu rừng đặc dụng Tà Xùa, một trong những vùng có mức độ đa dạng sinh học cao nhất tại miền núi phía Bắc.

Khu vực dự kiến quy hoạch trải rộng qua nhiều xã thuộc các huyện Mường La và Bắc Yên cũ, mở rộng tới các xã Suối Tọ, Phù Yên, Gia Phù và kết thúc tại xã Mường Cơi.

Tổng diện tích lên đến hơn 190.000 ha, chia thành ba vùng chức năng theo mô hình chuẩn của UNESCO: Vùng lõi hơn 40.000 ha, phần lớn là rừng nguyên sinh. Vùng đệm khoảng 16.700 ha, nơi hoạt động sản xuất truyền thống dưới sự kiểm soát chặt chẽ. Vùng chuyển tiếp hơn 151.000 ha – nơi cư dân phát triển kinh tế theo định hướng thân thiện với môi trường. Khu dự trữ sinh quyển không chỉ có giá trị về sinh học mà còn nổi bật với địa hình độc đáo.

Tà Xùa nổi tiếng với nhiều đỉnh núi cao trên 2.000m như Phu Sa Phìn, Phu Chiêm Sơn (cao nhất 2.765m), tạo nên những danh thắng như “Thiên đường mây Tà Xùa”, “Sống lưng khủng long”, thác Khủng Long, mỏm Cá Heo… Trong khi đó, xã Ngọc Chiến nổi tiếng với suối khoáng nóng, hang động, và hệ thống homestay cộng đồng thu hút du khách gần xa.

Về mặt sinh học, Tà Xùa sở hữu 782 loài thực vật (123 loài quý hiếm), 60 loài thú, 215 loài chim (31 loài quý hiếm), cùng nhiều loài bò sát và lưỡng cư. Mường La còn phong phú hơn với 1.015 loài thực vật, trong đó có 79 loài quý hiếm, cùng 76 loài thú, 191 loài chim, 265 loài côn trùng... Các hệ sinh thái tại đây trải dài từ rừng nhiệt đới ẩm đến ôn đới lạnh, tạo ra sự phong phú sinh học đa tầng.

Sơn La phát triển rừng bền vững

Đáng chú ý, các khu vực này là nơi sinh sống lâu đời của các dân tộc Thái, Mông, Dao, La Ha, Mường... Trong đó, cộng đồng Thái và Mông chiếm tỷ lệ lớn, vẫn lưu giữ nhiều lễ hội truyền thống, nghề thủ công truyền thống như múa khèn, dệt vải lanh, làm giấy dó, rèn dao, góp phần tạo nên bản sắc văn hóa đậm đà, một điều kiện thuận lợi để phát triển du lịch cộng đồng và du lịch văn hóa.

Chương trình "Con người và Sinh quyển" (MAB) của UNESCO đã định hướng mô hình khu dự trữ sinh quyển nhằm thúc đẩy sự hài hòa giữa con người và thiên nhiên. Hiện nay, Việt Nam đã có 11 khu dự trữ sinh quyển được công nhận như Cát Tiên, Cát Bà, Đồng Nai…

Việc Sơn La xây dựng và đề cử Khu dự trữ sinh quyển Mường La – Tà Xùa không chỉ giúp bảo vệ tài nguyên thiên nhiên quý giá, mà còn mở ra cơ hội nhận được hỗ trợ kỹ thuật, đào tạo nhân lực, và quảng bá hình ảnh địa phương ra quốc tế.

Ông Trần Dũng Tiến, Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Sơn La nhấn mạnh: Khu dự trữ sinh quyển là phương án trọng tâm để bảo tồn đa dạng sinh học, tạo nền tảng phát triển kinh tế xanh, nâng cao sinh kế và bảo vệ văn hóa vùng cao”. Ông cũng kiến nghị tổ chức hội thảo đánh giá tiềm năng, xây dựng hồ sơ đề cử UNESCO, đồng thời thành lập Ban Chỉ đạo cấp tỉnh để triển khai nhiệm vụ nhanh chóng và hiệu quả.

Với kế hoạch bài bản, sự đồng thuận từ các cấp chính quyền và cộng đồng, Sơn La đang cho thấy quyết tâm trở thành điểm đến xanh – an toàn – giàu bản sắc văn hóa. Khu dự trữ sinh quyển Mường La - Tà Xùa sẽ là mắt xích quan trọng trong mạng lưới bảo tồn quốc tế, đồng thời là động lực phát triển cho một vùng đất nhiều tiềm năng, đang khát khao vươn lên từ nội lực của thiên nhiên và con người nơi đây.