Tủa Chùa là xã vùng cao với đông đồng bào dân tộc thiểu số sinh sống, điều kiện tự nhiên còn nhiều khó khăn, tập quán canh tác chủ yếu dựa vào kinh nghiệm truyền thống, quy mô sản xuất nhỏ lẻ. Trước đây, phần lớn hộ nghèo trong xã thiếu vốn, thiếu kiến thức sản xuất, cây trồng, vật nuôi kém hiệu quả, năng suất thấp, dịch bệnh thường xuyên xảy ra. Chính những rào cản này khiến cái nghèo dai dẳng, khó thoát.

Gia đình anh Quàng Văn Khủm, ở bản Nà Áng, xã Tủa Chùa là một ví dụ điển hình. Là hộ nghèo nhiều năm liền, dù quanh năm cần cù lao động, “bán mặt cho đất, bán lưng cho trời” nhưng kinh tế gia đình anh vẫn bấp bênh. Diện tích nương chủ yếu trồng cây truyền thống, hiệu quả thấp, trong khi đàn gia súc, gia cầm thường xuyên bị dịch bệnh, thu nhập không đủ trang trải sinh hoạt.

Bước ngoặt đến với gia đình anh Khủm từ cuối năm 2022, khi được chính quyền địa phương hỗ trợ hơn 200 cây mít Thái để trồng thay thế những diện tích cây trồng kém hiệu quả. Không chỉ được cấp giống, gia đình anh còn được tham gia các lớp tập huấn kỹ thuật, hướng dẫn cách trồng, chăm sóc, phòng trừ sâu bệnh và được hỗ trợ phân bón theo đúng quy trình.

Nhờ áp dụng đúng kỹ thuật, tỷ lệ cây sống đạt cao, vườn mít Thái của gia đình anh Khủm phát triển xanh tốt. Đặc biệt, với sự tư vấn của cán bộ khuyến nông, anh mạnh dạn trồng xen cà phê và các loại cây ngắn ngày trên cùng diện tích đất nhằm tận dụng không gian, tăng thu nhập trong thời gian cây mít chưa cho thu hoạch, đồng thời hạn chế cỏ dại, cải tạo đất.

Trò chuyện với chúng tôi, anh Quàng Văn Khủm phấn khởi chia sẻ: “Được cán bộ hướng dẫn kỹ thuật tận tình, cây mít Thái của gia đình tôi sinh trưởng tốt, phát triển đồng đều. Cùng với gia đình tôi, trong bản Nà Áng có 13 hộ được hỗ trợ trồng mít Thái với tổng diện tích hơn 9ha. Nếu thuận lợi, chỉ vài năm nữa, nơi đây sẽ hình thành vùng cây ăn quả cho thu nhập ổn định, bà con không còn lo thiếu cái ăn, cái mặc như trước”.

Theo anh Khủm, điều khiến người dân Nà Áng phấn khởi không chỉ là những vườn cây đang từng ngày lớn lên mà quan trọng hơn là sự thay đổi trong tư duy sản xuất. “Bà con đã biết áp dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật vào canh tác, không còn trông chờ, ỷ lại vào Nhà nước. Làm nông nghiệp giờ không phải trồng cho có, mà trồng phải chăm, phải tính toán để tạo sinh kế lâu dài, bền vững ngay trên mảnh đất quê hương”, anh Khủm nói thêm.

Cũng là hộ dân ở bản Nà Áng được hỗ trợ trồng mít Thái, chị Tòng Thị Việt không giấu được niềm vui khi nhắc đến mô hình mới. Chị cho biết, trước đây gia đình chị chủ yếu trồng ngô, sắn nhưng hiệu quả thấp, thu nhập bấp bênh. Từ khi được hỗ trợ giống cây ăn quả và hướng dẫn kỹ thuật, chị tin tưởng hơn vào hướng làm ăn mới. “Nhìn những hàng cây xanh mướt, tôi thấy vui và yên tâm hơn. Có cán bộ nông nghiệp và chính quyền địa phương đồng hành, gia đình tôi có thêm động lực để cố gắng vươn lên”, chị Việt chia sẻ.

Đánh giá hiệu quả công tác giảm nghèo trên địa bàn, anh Tòng Văn Siu, cán bộ khuyến nông xã Tủa Chùa cho rằng, nguồn vốn từ Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững được triển khai thời gian qua đã phát huy rõ hiệu quả, cả về kinh tế lẫn xã hội. Nhiều mô hình sản xuất đã mang lại nguồn thu nhập tăng thêm trên cùng đơn vị diện tích đất canh tác, góp phần cải thiện đời sống người dân.

Tuy nhiên, theo anh Siu, giá trị lớn nhất của chương trình chính là sự thay đổi nhận thức của bà con. “Trước đây, nhiều hộ còn trông chờ, ỷ lại, trồng cây nhưng không chăm sóc, không tưới tiêu đúng cách. Giờ đây, bà con đã chủ động theo dõi, chăm sóc cây theo mùa vụ, theo khuyến cáo kỹ thuật. Không chỉ sử dụng nguồn lực Nhà nước hỗ trợ, nhiều hộ còn mạnh dạn bỏ thêm vốn mua cây giống, vật tư để mở rộng sản xuất, phát triển kinh tế gia đình”, anh Siu cho biết.

Chia sẻ về định hướng và kết quả thực hiện chương trình giảm nghèo, ông Phạm Quốc Đạt, Chủ tịch UBND xã Tủa Chùa khẳng định: Xác định sử dụng hiệu quả nguồn lực của Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo bền vững là nhiệm vụ trọng tâm, từ năm 2022 đến nay, xã Tủa Chùa đã tập trung chỉ đạo, tổ chức thực hiện và giải ngân nguồn vốn thông qua các mô hình hỗ trợ sản xuất, đầu tư hạ tầng thiết yếu phục vụ dân sinh.

Cùng với hỗ trợ phát triển sinh kế, hàng loạt công trình hạ tầng như đường giao thông nông thôn, điện, trường học, trạm y tế được đầu tư xây dựng, nâng cấp, đáp ứng ngày càng tốt hơn nhu cầu sinh hoạt, học tập, chăm sóc sức khỏe của người dân. Đời sống vật chất và tinh thần của đồng bào các dân tộc từng bước được nâng lên, trẻ em được học tập trong môi trường khang trang, an toàn hơn.

“Nhiều mô hình sinh kế phù hợp với điều kiện thực tế của địa phương đã và đang được triển khai, nhân rộng, tạo việc làm, nâng cao thu nhập cho người dân. Quan trọng hơn, các chương trình đã khơi dậy ý chí tự lực, tự cường trong mỗi hộ gia đình, giúp người dân vươn lên thoát nghèo một cách bền vững”, ông Phạm Quốc Đạt nhấn mạnh.

Từ sự quan tâm của Đảng, Nhà nước, cùng sự vào cuộc quyết liệt của cấp ủy, chính quyền địa phương và tinh thần nỗ lực vươn lên của người dân, Tủa Chùa hôm nay đang từng ngày đổi thay. Những vườn cây ăn quả xanh tốt, những con đường mới mở, những công trình dân sinh được xây dựng là minh chứng sinh động cho hiệu quả của các chính sách dân tộc khi đi vào cuộc sống.

Với cách làm sáng tạo, phát huy nội lực, lấy người dân làm trung tâm và đề cao tinh thần tự lực, tự cường, xã Tủa Chùa đang tiếp tục viết nên câu chuyện giảm nghèo bền vững nơi vùng cao biên giới, góp phần xây dựng quê hương ngày càng giàu đẹp, văn minh.