Khởi đầu từ những đồng vốn đầu tiên

Điện Biên là một trong những tỉnh miền núi khó khăn nhất cả nước, với hơn 80% dân số là người dân tộc thiểu số. Cuộc sống người dân nơi đây gắn bó với ruộng nương, núi rừng, nhưng tập quán canh tác lạc hậu, thiếu vốn sản xuất và điều kiện sinh kế khiến cho nhiều hộ dân không thể thoát khỏi vòng luẩn quẩn của nghèo đói. Thực trạng ấy đặt ra không ít thách thức cho công tác giảm nghèo ở địa phương.

Thế nhưng, nhờ sự tiếp sức kịp thời và bền bỉ của các chương trình tín dụng chính sách đã trở thành chiếc đòn bẩy quan trọng, giúp người nghèo thay đổi tư duy sản xuất và tự mình viết lại câu chuyện cuộc đời.

Câu chuyện của chị Thào Thị Pày ở thôn Tỉnh B, xã Sáng Nhè là một minh chứng điển hình. Năm 2018, với quyết tâm thoát nghèo, chị mạnh dạn vay 30 triệu đồng từ Ngân hàng Chính sách xã hội để cải tạo 1ha đất vốn canh tác kém hiệu quả. Thay vì tiếp tục canh tác manh mún, chị chuyển sang trồng rừng, gồm keo, thông và bạch đàn.

Không dừng lại ở đó, chị Pày còn mở rộng mô hình sản xuất bằng cách phát triển chăn nuôi gần 30 con lợn, 2 con trâu, 4 con bò, 15 con dê và 300 con gà đen. Diện tích đất nông nghiệp của gia đình cũng được tận dụng tối đa: 1ha ngô lai, 0,5ha lúa nước, 600m² ao nuôi cá và 1.500m² đất trồng rau màu. Nhờ mô hình sản xuất đa dạng, tổng thu nhập của gia đình chị sau khi trừ chi phí đạt từ 150 đến 170 triệu đồng mỗi năm.

“Có vốn, tôi mạnh dạn đầu tư trồng rừng, chăn nuôi, thấy hiệu quả rõ rệt. Giờ gia đình đã có tích lũy, các con tôi được đi học đầy đủ, không còn phải lo từng bữa như trước nữa”, chị Pày chia sẻ, đôi mắt ánh lên niềm tự hào.

Từ một hộ nghèo, gia đình chị Pày giờ đã vươn lên thành hộ khá, với mức thu nhập ổn định, điều mà mà trước kia chị chưa từng dám nghĩ đến.

Từ thoát nghèo đến làm chủ cuộc sống

Không chỉ dừng lại ở việc hỗ trợ người nghèo, nguồn vốn tín dụng chính sách còn tạo điều kiện cho những hộ vừa thoát nghèo duy trì, mở rộng sản xuất, tránh nguy cơ tái nghèo, điều vốn rất phổ biến ở các địa bàn khó khăn.

Gia đình ông ông Khoàng Văn Né ở bản Nà Ín 2, xã Mường Chà là một ví dụ. Trước đây ông Né được vay 50 triệu đồng từ nguồn vốn tín dụng chính sách để triển khai mô hình nuôi lợn và gia cầm. Nhờ cần cù, chịu khó học hỏi, sau hai năm, mô hình của ông bắt đầu cho thu nhập ổn định. Số tiền vay ngân hàng ông đã trả hết, có của ăn, của để, con cái được học hành tử tế, gia đình ông Né đã tự nguyện viết đơn xin thoát nghèo.

“Giờ thì mình không chỉ đủ ăn, mà còn tính đến chuyện bán ra ngoài thị trường. Cái khó nhất là có vốn ban đầu, khi có rồi thì mình phải làm cho đáng đồng tiền”, ông Né tâm sự.

Điều làm nên hiệu quả bền vững của các chương trình tín dụng chính sách tại Điện Biên không chỉ nằm ở nguồn vốn, mà còn ở cơ chế triển khai linh hoạt và sát thực tế. Hệ thống chính trị cơ sở, từ cấp tỉnh đến xã, thôn bản đều vào cuộc đồng bộ. Đặc biệt, các tổ tiết kiệm và vay vốn tại cộng đồng đã trở thành cánh tay nối dài của ngân hàng chính sách.

Thông qua các tổ này, nguồn vốn đến đúng người, đúng mục đích và được giám sát thường xuyên, hạn chế tối đa việc sử dụng sai mục đích. Các tổ chức đoàn thể như Hội Nông dân, Hội Phụ nữ, Đoàn Thanh niên cũng tích cực tuyên truyền, hướng dẫn hội viên vay và sử dụng vốn hiệu quả.

Nhờ mạng lưới hỗ trợ chặt chẽ này, trong giai đoạn 2021–2025, tỉnh Điện Biên đã có trên 200 nghìn lượt hộ nghèo và các đối tượng chính sách được vay vốn ưu đãi với tổng dư nợ gần 5.000 tỷ đồng. Kết quả là hơn 66.000 hộ nghèo vượt qua ngưỡng nghèo, hơn 23.000 lao động có việc làm mới và gần 22.000 học sinh, sinh viên nghèo được tiếp tục đến trường….

Những thách thức còn đó

Tuy nhiên, con đường giảm nghèo bằng tín dụng chính sách ở Điện Biên không phải không có khó khăn. Địa bàn rộng, nhiều điểm dân cư phân tán khiến công tác kiểm tra, giám sát việc sử dụng vốn còn hạn chế. Một số hộ vay vốn nhưng thiếu kiến thức sản xuất, kinh doanh, dẫn đến hiệu quả thấp, thậm chí có trường hợp sử dụng vốn sai mục đích.

Trước thực tế này, chính quyền địa phương xác định không thể chỉ dừng ở việc cho vay mà gắn nguồn vốn với chuyển giao kỹ thuật, đào tạo nghề, hướng dẫn sản xuất để tạo ra sự bền vững. Nhiều địa phương đã chủ động kết nối ngân hàng chính sách với doanh nghiệp, hợp tác xã, để hình thành các chuỗi giá trị nông sản, đảm bảo đầu ra cho nông dân.

Thời gian tới, tỉnh Điện Biên đặt mục tiêu huy động tối đa các nguồn lực tín dụng chính sách, ưu tiên cho các xã biên giới, vùng đồng bào dân tộc thiểu số đặc biệt khó khăn. Cùng với đó, tiếp tục nhân rộng các mô hình sản xuất hiệu quả, nâng cao chất lượng hoạt động của các tổ tiết kiệm và vay vốn, phát huy vai trò của cấp ủy, chính quyền, tổ chức đoàn thể trong quản lý, giám sát và hỗ trợ người dân.

Phía sau những con số là những câu chuyện đời thật, là những bàn tay lam lũ giờ đã biết làm chủ kinh tế. Điện Biên đang dần thay đổi, không phải nhờ phép màu, mà nhờ những quyết sách đúng đắn, những đồng vốn được chuyển đến đúng người, đúng lúc.