Cây bồ đề còn được gọi với nhiều tên khác như cánh kiến trắng, an tức bắc, săng trắng, hu món hay bồ đề trắng. Cây bồ đề phân bố chủ yếu ở khu vực trung du và miền núi phía Bắc. Trong đời sống tâm linh, bồ đề được xem là loài cây mang ý nghĩa thiêng liêng, có tác dụng trừ tà, tẩy uế, vì vậy thường được trồng tại đình, chùa, miếu mạo.

Trong y học, lá và nhựa cây bồ đề là hai bộ phận được sử dụng phổ biến. Nhựa cây thường được thu hoạch vào mùa hè hoặc mùa thu từ thân cây. Chất lượng nhựa có thể phân biệt thông qua màu sắc và mùi hương.

Công dụng của cây bồ đề đối với sức khỏe

Trong y học hiện đại, cây bồ đề được ghi nhận có khả năng hỗ trợ điều trị sỏi thận, viêm phế quản mạn tính; giúp giảm sưng đau răng, sát trùng và chống viêm, thúc đẩy quá trình làm lành vết thương. Ngoài ra, dược liệu này còn được sử dụng để xoa dịu các cơn đau nhức xương khớp, hỗ trợ bổ huyết, điều hòa kinh nguyệt, cải thiện tiêu hóa, giảm đau bụng, tiêu chảy và góp phần ổn định nhịp tim.

Một số bài thuốc dân gian từ cây bồ đề

Trong dân gian, cây bồ đề được sử dụng trong nhiều bài thuốc đơn giản. Lá và chồi non có thể sắc nước súc miệng để giảm đau răng. Nhựa bồ đề mài nhỏ, trộn với mật ong được dùng hỗ trợ trị ho. Lá hoặc chồi non giã nát lấy nước cốt có thể thoa ngoài da để sát trùng vết thương.

Với trường hợp tim đập nhanh, nhựa bồ đề mài mịn, pha nước ấm uống mỗi ngày được cho là giúp ổn định nhịp tim và giảm cảm giác hồi hộp. Một số bài thuốc phối hợp bồ đề với các vị dược liệu khác còn được dùng để giảm đau bụng, đầy hơi.

Đối với đau nhức xương khớp, dân gian thường sử dụng nhựa bồ đề đun nóng, kết hợp thịt heo, nướng trong ống tre rồi dùng hơi nóng xông vào vị trí khớp đau. Ngoài ra, nhựa bồ đề ngâm cồn có thể dùng thoa ngoài da giúp vết thương nhanh lành, chống nhiễm khuẩn và hỗ trợ điều trị viêm chân răng.

Những lưu ý khi sử dụng cây bồ đề

Mặc dù có nhiều công dụng, việc sử dụng cây bồ đề cần hết sức thận trọng. Trước khi dùng, người bệnh nên thử với một lượng nhỏ để theo dõi phản ứng của cơ thể, tránh nguy cơ dị ứng. Những người có biểu hiện khí hư nhiều, mệt mỏi, chán ăn được khuyến cáo không nên sử dụng dược liệu này.

Các chuyên gia y tế cũng lưu ý, người dân không nên tự ý dùng cây bồ đề để điều trị bệnh. Việc sử dụng cần có tư vấn của bác sĩ hoặc thầy thuốc, tuân thủ đúng liều lượng và thời gian chỉ định. Nếu trong quá trình dùng xuất hiện các triệu chứng bất thường như nổi mề đay, ban đỏ, chóng mặt, đau bụng, tiêu chảy hay nôn mửa, cần ngừng sử dụng ngay và đến cơ sở y tế để được kiểm tra.

Đặc biệt, không lạm dụng cây bồ đề dưới bất kỳ hình thức nào, dù là uống hay bôi ngoài da, nhằm tránh những tác dụng không mong muốn đối với sức khỏe.