Gia Lai: Liều làm cà phê sạch, chị Xuân lãi tiền tỷ

Đổ tiền tỷ trồng cà phê sạch

Về thị trấn Ia Ly (huyện Chư Păh, Gia Lai), hỏi chị Nguyễn Thị Thanh Xuân, ai cũng nhiệt tình chỉ đường cho chúng tôi, bởi chị là người nổi tiếng khi dám liều bỏ 5ha đất để làm cà phê sạch.

Từ nhỏ, chị Xuân đã lớn lên bên cây cà phê. Sau khi lập gia đình, chị cũng gắn bó với loài cây này. Bản thân chị trải qua nhiều năm trồng cà phê vất vả, nhưng đến mùa thu hoạch chủ yếu bán nhân xanh, thường xuyên bị thương lái ép giá. Có những lúc, hạt cà phê chị làm ra bị "vạ lây" bởi vấn nạn cà phê tẩm hóa chất, cà phê pha trộn tràn lan trên thị trường. 

Từ đó, đã thôi thúc vợ chồng chị Xuân phải xây dựng một chiến lược riêng cho hạt cà phê của gia đình, thay đổi phương thức canh tác, nâng cao chất lượng. Ngoài ra, chị còn muốn những người trồng cà phê tại địa phương mình cũng nhận thức được tầm quan trọng của cà phê sạch trên thị trường.

Dẫn chúng tôi thăm vườn cà phê 5ha được trồng và chăm sóc theo phương pháp bán hữu cơ, không dùng thuốc trừ sâu, chị Xuân kể lại: "Trước đây, bố mẹ tôi trồng cà phê bán tươi và nhân xô nhưng luôn bị thương lái ép giá. Bản thân tôi cũng đã từng bị ép giá, thêm việc mất mùa, chất lượng cà phê kém nên giá cả bấp bênh, thị trường tiêu thụ không ổn định. 

Những lý do trên đã thôi thúc vợ chồng tôi liều đi theo con đường làm cà phê sạch, sạch từ khâu trồng trọt, thu hái, chế biến đến đóng gói. Ngay sau khi lên ý tưởng, hai vợ chồng đến gõ cửa ngân hàng vay mấy trăm triệu đồng, giờ đã lên đến 2 tỷ rồi".

Theo chị Xuân, muốn có sản phẩm tốt thì nguyên liệu đầu vào phải tốt, cà phê ngon trước hết phải sạch. Cũng bởi vậy nên 5ha đất của chị sử dụng canh tác cà phê sạch tốn rất nhiều chi phí, đặc biệt là công làm cỏ, thu hái…

"Ngày trước khi có ý tưởng làm cà phê sạch và cho ra thành phẩm cà phê bột, tôi vấp phải sự phản đối của rất nhiều người. Đặc biệt là việc vay tiền ngân hàng để đổ vào cà phê thành phẩm trong khi chỉ ở huyện nhỏ. Để có được cơ ngơi khang trang và thương hiệu cà phê như hiện nay, vợ chồng tôi đã gặp rất nhiều khó khăn, thử thách. Khó khăn lớn nhất khi đi theo con đường làm cà phê sạch chính là phải cạnh tranh với các dòng cà phê giá rẻ trên thị trường. 

Cũng là cà phê nhưng người mua để kinh doanh sẽ lựa chọn những dòng cà phê giá rẻ, chất lượng không đảm bảo, khiến những người làm cà phê sạch như chúng tôi bị lép vế, lỗ nặng. Tuy nhiên, khi đã thấy tận mắt cách làm của chúng tôi, nhiều khách hàng đã tin tưởng và mua ngày càng nhiều" - chị Xuân cho hay.

Chú trọng chất lượng, nâng tầm thương hiệu

Theo đó, với 5ha cà phê, chị Xuân canh tác theo phương pháp 4C. Chị Xuân quan niệm khi xây dựng thương hiệu cà phê nguyên chất, phải tuân thủ các tiêu chuẩn kỹ thuật, đảm bảo chất lượng. Chính vì thế, từ quá trình chăm sóc, cải tạo đất, gia đình chị không lạm dụng hóa chất. 

Để cây cà phê sinh trưởng tốt, sai quả, gia đình chị tuân thủ quy trình sử dụng phân bón vi sinh, NPK, kết hợp bón bã cà phê lên men… Nhờ đó vườn cà phê của chị ít bị sâu bệnh, sản lượng ổn định, chất lượng cà phê vượt trội.

Trò chuyện với chúng tôi về việc thu hái, chế biến hạt cà phê, chị Xuân chia sẻ: "Đến mùa thu hái, chỉ hái quả chín không hái quả xanh. Trong vòng 24 giờ phải đem sơ chế, loại bỏ quả khô, quả một nhân, cho vào máy bóc vỏ thịt chỉ lấy nhân đưa ra phơi trên lưới hoặc giàn phơi, đạt độ ẩm mới đưa vào kho bảo quản. 

Để cho ra sản phẩm đạt chất lượng, khâu chế biến cực kỳ quan trọng. Tôi sử dụng phương pháp chế biến bán ướt, yêu cầu bắt buộc là thu hái quả chín tươi với tỷ lệ từ 85% trở lên. Bằng phương pháp này, các loại quả khô, hư sẽ nổi lên trên mặt nước, còn quả xanh, chín sẽ do máy tự sàng lọc. Như vậy hạt cà phê sẽ giữ được hương vị tươi mới, đồng nhất, đầy đặn".

Mỗi năm vườn cà phê 5ha của gia đình chị Xuân đạt sản lượng trung bình 20 tấn, trong đó có 17 tấn dùng để chế biến, rang xay, đóng gói đưa ra thị trường, còn khoảng 3 tấn cà phê bán nhân xô. Hiện vườn cà phê của chị Xuân đã canh tác được hơn 10 năm. Trung bình mỗi tháng, cơ sở của gia đình xuất bán ra thị trường 7 tạ cà phê bột, với giá từ 150.000 - 300.000 đồng/kg tùy loại.

"Cũng nhờ mạnh dạn đi theo con đường làm cà phê sạch mà thu nhập của gia đình đã cải thiện đáng kể, từ chỗ 100 triệu đồng/năm khi canh tác theo phương pháp thông thường, tăng lên hơn 2 tỷ đồng/năm. Sau khi trừ chi phí công, phân bón, rang xay, đóng gói, hiện gia đình tôi thu về khoảng 1 tỷ đồng/năm" - chị Xuân vui mừng nói.