Đặc sản đất Mường hội tụ khiến bao người mê mệt

Hội chợ có nhiều đặc sản đất Mường

Ngày 17/11, tại Trung tâm Hội chợ và triển lãm tỉnh Hòa Bình đã diễn ra lễ khai mạc Hội chợ Nông nghiệp và triển lãm sản phẩm OCOP vùng Trung du miền núi phía Bắc năm 2022. Dự lễ khai mạc có các ông Nguyễn Phi Long, Bí thư Tỉnh uỷ Hoà Bình; ông Nguyễn Hoàng Hiệp, Thứ trưởng Bộ NN&PTNT cùng nhiều doanh nghiệp nông nghiệp. Hội chợ diễn ra từ ngày 17 đến ngày 21/11/2022.

Hội chợ có quy mô 200 gian hàng, trong đó gần 100 gian hàng trưng bày các sản phẩm nông sản đặc hữu, sản phẩm OCOP của tỉnh Hòa Bình và các tỉnh phía Bắc. Các gian hàng trưng bày nhiều mặt hàng phong phú, đa dạng về mẫu mã, từ nông sản đặc hữu đến các sản phẩm thủ công mỹ nghệ, hàng tiêu dùng đều là các sản phẩm có chất lượng, đáp ứng nhu cầu sản xuất, tiêu dùng và xuất khẩu. Nông sản Hoà Bình rất đặc sắc, như: Củ cải đường Hàn Quốc, tinh dầu sả bản Dao, muối dổi Chí Đạo… Những đặc sản của Hòa Bình đã tạo ra dấu ấn riêng tại Hội chợ lần này.

Phát biểu tại buổi khai mạc, ông Đinh Công Sứ, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Hòa Bình khẳng định, bên cạnh việc tập trung đẩy mạnh phát triển sản xuất nông nghiệp hàng hóa đối với các loại sản phẩm địa phương có thế mạnh như: cam Cao Phong, bưởi đỏ Tân Lạc, gà bản địa, cá lòng hồ sông Đà... Trong những năm qua tỉnh Hòa Bình đã tập trung xây dựng các chương trình, quy hoạch, kế hoạch, chính sách để thu hút đầu tư phát triển bền vững, xây dựng chuỗi giá trị và Chương trình Mỗi xã một sản phẩm (OCOP).

Củ cải đường - đặc sản đất mường cháy hàng ngay sau khai mạc Hội chợ

Ngay sau phiên khai mạc (tồi ngày 17/11) quầy hàng của HTX RAT Quyết Chiến là gian hàng được chú ý nhiều nhất. Những mặt hàng như su su, rau su su và đặc biệt là củ cải đường Hàn Quốc đã được khách hàng đến "hốt" sạch. Mấy nhân viên của HTX đóng gói không kịp cho khách mua. Trước đó, chị Đinh Quyết, Giám đốc HTX sản xuất RAT Quyết Chiến đã cho một xe ô tô tải chở hàng về trưng bày mà chỉ sau một buổi tối, hàng đã bán sạch. "Củ cải đường Hàn Quốc được trồng trên đất Quyết Chiến nên chất lượng rất đảm bảo. Các đoàn khách Hàn Quốc sang thăm, họ ăn sống ngay tại vườn và khen ngon hơn cả củ cải trồng bên nước họ", Đinh Quyết chia sẻ.

Củ cải đường có hình dáng bắt mắt tựa như củ sâm Hàn Quốc là mặt hàng đặc biệt tại Hội chợ lần này. Giống củ cải này được trồng trên nóc nhà của xứ Mường ở xã Quyết Chiến, huyện Tân Lạc, tỉnh Hòa Bình. Theo chị Đinh Quyết, rau su su và củ cải đường ở vùng cao Quyết Chiến được bà con sản xuất theo phương pháp an toàn. Được sự hỗ trợ của Tổ chức Good Neighbors Hàn Quốc (GNI), nhóm trồng rau của Quyết triển khai trồng củ cải xanh Hàn Quốc và hành Hàn Quốc. Củ cải giống Hàn Quốc được trồng ở Quyết Chiến cho củ rất to, trọng lượng 1,7-2 kg/củ; hành giống của Hàn Quốc trọng lượng khi thu hoạch có thể đạt trên 0,2 kg/cây. Củ cải xanh thu hoạch được Dự án thu mua hết với giá 12.000 đồng/kg rồi phân phối vào các siêu thị ở Hà Nội.

Bước ngoặt quan trọng là sau khi hình thành vùng sản xuất rau được chứng nhận VietGAP với diện tích 17ha, HTX sản xuất RAT Quyết Chiến đã chính thức thành lập vào năm 2017. Xác định không ai có thể làm thay việc tìm đầu ra tiêu thụ sản phẩm, Quyết tự thuê xe ô tô, có những khi phải lặn lội từ 2 - 3 giờ sáng để kịp xuống các điểm tiêu thụ chào hàng và tiếp cận các đầu mối. 

Được biết, các đơn vị phân phối lớn như Vinmart và một số siêu thị, cửa hàng rau sạch ở Thủ đô Hà Nội ký hợp đồng nhập hàng của HTX sản xuất RAT Quyết Chiến. Đến nay, HTX đã tạo được thị trường đầu ra ổn định, đảm bảo cuộc sống cho 53 hộ xã viên sản xuất trồng rau. Bình quân mỗi ha diện tích đất trồng rau của các hộ thành viên HTX đạt lợi nhuận lên tới 400 triệu đồng.

Muối dổi chỉ đất Mường mới có

Tại Hội chợ còn có một đặc sản của đất Mường không nơi nào trên cả nước có đó là muối dổi Lạc Sơn. Cây dổi được trồng ở xã Chí Đạo, huyện Lạc Sơn. Bà con đã chế biến hạt dổi thành hạt dổi đóng lọ. Đây là thứ gia vị mà chỉ ở xứ Mường mới có. Các mế Mường nơi đây có bí quyết để chế biến muối dổi. Thứ gia vị, mở lắp lọ ra khiến ai cũng bị mê mệt bởi mùi thơm lừng của hạt dổi. Ai đã ăn một lần là nhớ mãi. Giờ đây muối dổi xứ Mường đã bắt đầu có mặt trên kệ của nhiều siêu thị trên cả nước. Mặt hàng này được người tiêu dùng quan tâm và mua rất nhiều. Theo ông Bùi Văn Bun, Giám đốc HTX Chí Đạo, HTX hiện có 20 thành viên, trong đó có 5 hộ đã mua được ô tô nhờ cây dổi. Còn xóm Be Trên, hiện thu nhập bình quân đã đạt 27 triệu đồng/người/năm, tăng gấp đôi so với 4 năm trước.

Hạt dổi đã được chứng nhận sản phẩm OCOP 3 sao của tỉnh. Hiện nay, hạt dổi của HTX đã có bao bì, nhãn mác, có mã vạch, mã truy xuất nguồn gốc sản phẩm. Điều này có ý nghĩa rất lớn đối với việc giữ gìn thương hiệu và quảng bá sản phẩm, cũng như đưa sản phẩm vào chuỗi liên kết để mở rộng thị trường tiêu thụ. Toàn xã Chí Đạo hiện có 40ha dổi, tương đương khoảng 15.000 cây, trong đó một nửa số cây đã cho thu hoạch. Vụ dổi năm 2019 - 2022, sản lượng toàn xã đạt khoảng 60 tấn hạt đỏ, được 15 tấn hạt khô. Giá hạt khô trung bình 1,4 triệu đồng/kg, tính ra doanh thu đạt khoảng trên 20 tỷ đồng.

Cây dổi đã mang lại cuộc sống ấm no cho bà con người Mường ở xã Chí Đạo. Một tin vui nữa vừa đến với bà con người Mường trồng dổi là một công ty gia vị của Đức đã đến kiểm nghiệm và nghiên cứu về hạt dổi nơi đây. Họ đã và đang xây dựng kế hoạch để đưa hạt dổi sang châu Âu. Nếu như kế hoạch hợp tác này thành công sẽ mở ra cơ hội làm giàu cho bà con trồng dổi ở đất Mường.