“Chìa khóa” giúp BHXH ở một huyện của Lai Châu tăng tỷ lệ người tham gia BHYT

Cơ chế, chính sách tác động lớn đến tỷ lệ người tham gia BHYT

Năm 2021, Thủ tướng Chính phủ ban hành Quyết định số 861/QĐ-TTg phê duyệt danh sách các xã khu vực III, II, I vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2021 - 2025; Cùng với đó, tháng 6 năm 2021, Ủy ban Dân tộc ban hành Quyết định số 433/QĐ-UBDT phê duyệt danh sách thôn đặc biệt khó khăn giai đoạn 2021 - 2025 đã tác động trực tiếp đến chính sách BHYT trên địa bàn huyện Tân Uyên và các địa phương khác trên địa bàn tỉnh Lai Châu; tỷ lệ bao phủ BHYT và số thu BHYT hàng năm của BHXH huyện Tân Uyên giảm trong thời gian ngắn còn 39%; trước thực trạng đó, để nâng tỷ lệ người tham gia BHYT, bên cạnh việc làm tốt công tác tham mưu, BHXH huyện đã quyết liệt đẩy mạnh công tác tuyên truyền, phổ biến chính sách BHXH, BHYT bằng nhiều hình thức đa dạng tới mọi tầng lớp nhân dân.

Một ngày cuối thu, phóng viên báo Nông thôn Ngày nay/điện tử Dân Việt/điện tử Trang trại việt có dịp trò chuyện với ông Nguyễn Đức Thịnh, Giám đốc BHXH huyện Tân Uyên, Lai Châu, mở đầu câu chuyện với chúng tôi, ông Thịnh cho biết: Bên cạnh những ảnh hưởng từ Quyết định số 861 của Chính phủ và Quyết định số 433 của Ủy ban Dân tộc, “bài toán” nâng tỷ lệ người tham gia BHYT thời gian qua cũng gặp không ít thách thức, bởi người dân chưa nhận thức được tầm quan trọng khi tham gia BHYT, khi không may bị ốm đau, bệnh tật được quỹ BHYT thanh toán với chi phí rất lớn.

Nhâm nhi cùng chúng tôi ngụm trà, ông Thịnh cho hay, nhiều người không chủ động tham gia BHYT, tới khi không may vào viện mất nhiều tiền, thì mới quay sang mua thẻ BHYT, nhưng thẻ BHYT có giá trị sử dụng sau 30 ngày kể từ ngày đóng tiền đối với trường hợp tham gia không liên tục hoặc thuộc nhóm đối tượng không có thời hạn sử dụng luôn, bởi vậy nhiều đối tượng rất thiệt thòi.

Bên cạnh đó, mức đóng BHYT hộ gia đình tăng theo hàng năm theo mức lương cơ sở do đó tâm lý của người dân khi mua thẻ BHYT trong năm nhưng không ốm đau thì tiếc tiền, năm tới không mua nữa; nhiều hộ dân do thu nhập còn hạn hẹp nên chưa có điều kiện tham gia.

Một khó khăn nữa mà BHXH huyện Tân Uyên đang gặp nhiều thách thức chính là việc hoàn thiện, cung cấp thông tin danh sách người được đề nghị cấp thẻ tại một số nhóm đối tượng tại các xã và một số trường học còn chưa đầy đủ, nguyên nhân là do UBND cấp xã chưa làm tờ khai đề nghị cấp mã số BHXH; chưa cung cấp số định danh cá nhân để đồng bộ; việc rà soát những người còn chưa được cấp thẻ chậm do đó dẫn đến việc chưa xác định đủ thông tin, đủ căn cứ, chứng từ để cấp được số người thuộc diện được hưởng còn lại.

“Chìa khóa” giúp BHXH huyện Tân Uyên tăng tỷ lệ người tham gia BHYT

Theo tìm hiểu của chúng tôi, Tân Uyên là huyện có 100% số xã đạt chuẩn nông thôn mới, người dân nơi đây được hưởng lợi nhiều từ Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới, nhờ xây dựng nông thôn mới, các công trình như: Điện, đường, trường trạm… được đầu tư xây dựng khang trang, bộ mặt nông thôn có sự thay đổi rõ nét; tuy nhiên các đối tượng được Nhà nước hỗ trợ đóng BHYT lại giảm, trong khi đời sống của một số bộ phận người dân còn khó khăn, nhất là đồng bào dân tộc thiểu số ở vùng sâu, vùng xa.

Trước những khó khăn và thách thức ấy, BHXH huyện Tân Uyên đã đề ra nhiều giải pháp, triển khai thực hiện đồng bộ với mục tiêu tăng nhanh tỷ lệ người tham gia BHYT; từ sự tâm huyết của cán bộ, viên chức BHXH, sự chỉ đạo quyết liệt của Ban Chỉ đạo huyện, cùng với các giải pháp được triển khai quyết liệt, đồng bộ, tỷ lệ người tham gia BHYT có sự chuyển biến tích cực và tăng dần theo từng năm.

Qua câu chuyện với ông Nguyễn Đức Thịnh, Giám đốc BHXH huyện Tân Uyên, Lai Châu được biết, chỉ sau một thời gian tỷ lệ người tham gia BHYT từ 39% đã tăng lên 45%, đây là một minh chứng rõ nét, thể hiện sự tâm huyết của cán bộ, nhân viên BHXH huyện Tân Uyên.

Đến năm 2023, nhờ có những chính sách ưu đãi từ Nghị quyết số 19/2023/NQ-HĐND/NQ-HĐND tỉnh Lai Châu, nhiều đối tượng đã được hỗ trợ, cùng với sự nỗ lực không ngừng nghỉ của BHXH huyện, tỷ lệ người tham gia BHYT cũng nhờ đó đạt hơn 50%; đến cuối năm 2023, Nghị định số 75-NĐ/CP tiếp tục hỗ trợ cho người dân, nhờ đó tỷ lệ người tham gia BHYT tăng lên hơn 60%.

Chưa dừng lại ở đó, để tiếp tục nâng tỷ lệ người tham gia BHYT, BHXH huyện Tân Uyên đã đã giao chỉ tiêu cho từng cán bộ, nhân viên phát triển BHYT và đưa vào đánh giá thi đua hàng tháng, hàng quý; bên cạnh đó BHXH huyện huy động tối đa các nguồn nhân lực, lấy phương trâm mỗi thành viên của đơn vị đều là một “tuyên truyền viên”, nhờ đó những thành viên từ cán bộ bảo vệ, văn thư hay lái xe đều tự học, tự trang bị những kiến thức về chính sách BHXH, BHYT và tham gia tích cực vào những chuyến công tác tuyên truyền tới tận những vùng sâu, vùng xa của huyện.

Là một thành viên tích cực tham gia truyền thông về chính sách BHXH, BHYT của BHXH huyện Tân Uyên, chị Phạm Thị Chiên, chuyên viên bộ phận thu đã rất nỗ lực vượt khó, chủ động làm thêm giờ, phối hợp cùng với đồng nghiệp, cán bộ xã, cán bộ bưu điện tăng cường xuống cơ sở, tới tận các thôn, bản để tuyên truyền về những ưu đãi từ chính sách BHXH, BHYT tới người dân. Chia sẻ với chúng tôi, chị Chiên cho biết: Hàng năm, tôi đều chủ động xây dựng kế hoạch tổ chức tuyên truyền đến thôn bản, xã, thị trấn với hình thức phối hợp với Tổ chức dịch vụ thu Bưu điện lập nhóm nhỏ để đi tuyên truyền. Qua những buổi tuyên truyền, điều tôi băn khoăn nhất vẫn là nhận thức của một bộ phận người dân, nhất là đồng bào dân tộc thiểu số ở vùng sâu, vùng xa; vẫn còn tình trạng trông chờ, ỷ lại vào sự hỗ trợ của Nhà nước nên việc tuyên truyền gặp rất nhiều khó khăn.

Tới thời điểm này, tỷ lệ người tham gia BHYT toàn huyện Tân Uyên đạt trên 75%, đây là con số chưa cao song cũng là minh chứng rõ nét cho sự nỗ lực không ngừng nghỉ của cán bộ, nhân viên BHXH huyện Tân Uyên. Trong đó, điểm nhấn nổi bật là sự kiện trước khi tăng lương cơ sở vào mùng 1/7, chỉ trong 4 ngày tăng cường triển khai các giải pháp, BHXH huyện Tân Uyên đã huy động nhân lực phối hợp với chính quyền các xã tổ chức tư vấn, vận động được 1.350 người tham gia BHYT, nhờ cách làm này hơn một nghìn trường hợp đó đã được hưởng lợi.

Chia sẻ thêm với chúng tôi, ông ông Nguyễn Đức Thịnh, Giám đốc BHXH huyện Tân Uyên, Lai Châu cho biết: Để tiếp tục tăng tỷ lệ người tham gia BHYT theo kế hoạch đề ra “mẫu chốt” để cán đích vẫn cần có sự tham gia quyết liệt từ các cấp chính quyền, các ban, ngành, đoàn thể các xã, lấy BHXH huyện là đơn vị tiên phong, nòng cốt, tăng cường rà soát đối tượng; đẩy mạnh tuyên truyền với phương châm "đi từng ngõ, gõ từng nhà" huy động người có uy tín, như già làng, trưởng bản cùng tham gia ra. Có như vậy, nhận thức của cán bộ và người dân sẽ từng bước được nâng lên và kế hoạch tăng tỷ lệ người tham gia BHYT mới có thể về đích đúng hẹn.