Tăng dần số lượng và chất lượng

Theo TS.Nguyễn Như Hiến (Cục Trồng trọt), diện tích cây ăn trái của cả nước những năm gần đây tiếp tục xu hướng tăng. Vùng Nam Bộ có diện tích trồng cây ăn trái chiếm gần 50% diện tích cả nước, đã có nhiều loại cây ăn quả có chỉ dẫn địa lý, tạo được thương hiệu và xuất khẩu đi nhiều nước trên thế giới.

Song song đó, năng suất và chất lượng các loại trái cây không ngừng tăng lên nhờ ứng dụng tiến bộ kỹ thuật, tăng cường đầu tư thâm canh, sử dụng giống mới, đặc biệt là giống bưởi da xanh, sầu riêng, thanh long và chôm chôm. Đối với cây nhãn, nhờ áp dụng biện pháp canh tác tổng hợp đã hạn chế được bệnh chổi rồng, năng suất từng bước nâng lên.

Tại diễn đàn, TS Trần Văn Khởi - Quyền Giám đốc Trung tâm Khuyến nông Quốc gia, phân tích, những năm gần đây, ngành hàng rau quả của nước ta phát triển vượt bậc, trong đó tăng trưởng chủ yếu là mặt hàng trái cây. Hiện, cả nước có trên 850.000ha cây ăn quả, tăng 10% diện tích trong 5 năm qua. Đặc biệt, giá trị kim ngạch xuất khẩu rau quả, chủ yếu là trái cây năm 2017 đạt 3,45 tỉ USD, tăng 2 tỉ USD so với năm 2016.

Bên cạnh những thuận lợi, tình hình sản xuất trái cây của các tỉnh Nam Bộ vẫn còn nhỏ lẻ, manh mún; sâu bệnh ngày càng phức tạp; tình trạng được mùa mất giá liên tiếp xảy ra. “Đặc biệt, thời gian gần đây, nhiều địa phương xuất hiện tình trạng một số nhà vườn chạy theo lợi nhuận, tăng số lượng, buông dần chất lượng, khiến chất lượng một số loại cây ăn quả bị ảnh hưởng, giảm dần niềm tin và thương hiệu. Chính vì thế, cần có giải pháp kịp thời nhằm nâng cao nhận thức kỹ năng sản xuất của người dân, đảm bảo phát triển bền vững vùng cây ăn trái Nam Bộ” - ông Khởi nhấn mạnh.

Ông Nguyễn Văn Liên - Phó Giám đốc Sở NNPTNT tỉnh Vĩnh Long cũng đã chia sẻ những lo lắng đang được lãnh đạo tỉnh quan tâm: “Mặc dù có nhiều loại trái cây có chỉ dẫn địa lý, tạo được thương hiệu, trong đó cây có múi được tỉnh xác định là cây chủ lực. Tuy nhiên, do sản xuất thâm canh nên thời gian gần đây xuất hiện nhiều dịch bệnh, giá cả bấp bênh, tình trạng được mùa mất giá liên tiếp diễn ra. Gần đây, một số nhà vườn vì chạy theo số lượng đủ cung cấp cho thị trường mà bỏ quên chất lượng, cụ thể, trái cam của Vĩnh Long đang bị khách hàng đánh giá chất lượng không được như trước đây, khi đưa ra thị trường khó cạnh tranh với các vùng khác”.

Cần liên kết theo chuỗi

Từ thực trạng mà các đại biểu đã chia sẻ tại diễn đàn, lãnh đạo Cục Trồng trọt cho rằng, định hướng phát triển sản xuất cây ăn trái vùng Nam Bộ trong thời gian tới cần hình thành vùng trồng cây ăn quả chủ lực; trồng tập trung theo hướng đảm bảo năng suất, chất lượng, vệ sinh an toàn thực phẩm, nâng cao hiệu quả và khả năng cạnh tranh... đặc biệt, tăng cường đầu tư hạ tầng kỹ thuật đồng bộ, chuyển giao công nghệ, tổ chức lại sản xuất theo hướng hàng hóa lớn, hình thành quan hệ hợp tác liên kết theo chuỗi giá trị ngành hàng, góp phần tăng hiệu quả kinh tế cho người sản xuất...

Trung tâm Khuyến nông tỉnh Tiền Giang chia sẻ, Tiền Giang đứng đầu vùng ĐBSCL về diện tích cây ăn trái. Theo định hướng của tỉnh đến năm 2020, diện tích trồng cây ăn trái đạt trên 77.500ha, sản lượng dự kiến 1,6 triệu tấn, theo tiêu chuẩn GAP phải chiếm từ 15-20%.

“Tiền Giang đang tiếp tục rà soát, xây dựng các vùng nguyên liệu tập trung cho từng loại sản phẩm. Đồng thời, quản lý và hướng dẫn thực hiện các khâu từ sản xuất cây giống đến khi thu hoạch theo quy trình đạt chuẩn GAP. Tổ chức lại sản xuất, hình thành chuỗi giá trị bền vững bằng việc xây dựng mô hình hợp tác xã nông nghiệp có sự tham gia của doanh nghiệp để đảm bảo cả về đầu vào và đầu ra” - bà Trần Thanh Phong – Giám đốc Trung tâm Khuyến nông tỉnh Tiền Giang thông tin.

Các đại biểu đến từ các tỉnh Hậu Giang, Sóc Trăng, TP. Cần Thơ… đã bày tỏ sự lo lắng vì thời gian gần đây do ảnh hưởng của biến đổi khí hậu làm cho các mô hình sản xuất truyền thống luôn bị thiệt hại vì dịch bệnh diễn biến phức tạp; giá cả thị trường bấp bênh; sản xuất nhỏ lẻ… Tuy nhiên, tại các tỉnh này đều có chiến lược phát triển và định hướng cho nông dân chuyển đổi phương thức sản xuất phù hợp với thổ nhưỡng của từng địa phương.

Phát biểu kết thúc diễn đàn, TS.Trần Văn Khởi đề nghị ngành nông nghiệp, Trung tâm Khuyến nông các tỉnh, thành vùng Nam Bộ cần thúc đẩy tổ chức nông dân sản xuất cây ăn quả theo hướng liên kết tiêu thụ sản phẩm (chuỗi giá trị trái cây) giữa nông dân và các doanh nghiệp, đặc biệt là khâu bảo quản và tiêu thụ trái cây tươi... thông qua các câu lạc bộ, hợp tác xã, tổ hợp tác... Quản lý chặt cây giống, cần truy xuất nguồn gốc rõ ràng trước khi cung ứng cho người dân trồng. Bên cạnh đó, cần tập trung nâng cao năng lực sản xuất của người dân; thông tin kịp thời các chủ trương của Đảng, chính sách của Nhà nước, địa phương đến nông dân.