Sơn La: Nhiều đột phá trong giáo dục nhờ thực hiện tốt quy chế dân chủ

Từ năm học 2019-2020, sau những lùm xùm về thi cử trước đó, nhiều đề án, giải pháp trong đổi mới của ngành GDĐT Sơn La đã được thay đổi, triển khai mạnh mẽ và thiết thực. Trong đó, ngành đã chủ động và tích cực gắn việc thực hiện quy chế dân chủ cơ sở theo Kết luận số 120 của Bộ Chính trị với thực hiện việc đổi mới phương pháp dạy học, kiểm tra đánh giá, nâng cao chất lượng giáo dục. Đồng thời, đề ra các giải pháp cũng như tăng cường công tác lãnh, chỉ đạo trong việc triển khai thực hiện quy chế dân chủ tại các đơn vị trực thuộc...

Cũng từ năm học 2019-2020 và năm học 2020-2021, chất lượng giáo dục mầm non, phổ thông đã có sự chuyển biến tiến bộ theo hướng thực chất so với các năm học trước. Bởi từ những biện pháp, giải pháp quyết liệt để cải tiến, nâng cao chất lượng giáo dục, nhất là cấp THPT và lớp 12, tỷ lệ tốt nghiệp đã đạt trên 98%, tăng 2,6% so với năm 2020; trẻ 14 tuổi hoàn thành Chương trình tiểu học đạt 97,27%; duy trì, củng cố, nâng cao kết quả phổ cập giáo dục mầm non cho trẻ 5 tuổi đạt 100% và phổ cập giáo dục tiểu học đúng độ tuổi mức độ 2, phổ cập THCS, xóa mù chữ mức độ 1…

Để việc triển khai thực hiện quy chế dân chủ lan tỏa và đi vào thực tiễn, Sở GDĐT Sơn La đã thể chế hóa, cụ thể hóa chủ trương của Đảng về xây dựng và thực hiện quy chế dân chủ ở cơ sở gắn với chức năng, nhiệm vụ của từng phòng, ban chuyên môn, đơn vị trường học. Qua đó, bảo đảm phát huy quyền làm chủ của nhân dân, nhất là quyền con người, quyền công dân, quyền dân chủ đã được Hiến pháp quy định.

Sở GDĐT Sơn La đã lãnh đạo, chỉ đạo các phòng, ban chức năng của Sở và các đơn vị trực thuộc triển khai kịp thời, hiệu quả các nội dung về thực hiện quy chế dân chủ trong hoạt động của cơ quan hành chính nhà nước và đơn vị sự nghiệp công lập theo quy định tại Nghị định số 04 của Chính phủ, Thông tư số 01 của Bộ Nội vụ. Đồng thời hướng dẫn các đơn vị xây dựng quy chế làm việc phù hợp với điều kiện thực tế tại đơn vị; quy chế phối hợp hoạt động giữa chính quyền cơ quan và ban chấp hành Công đoàn cơ quan…

Bà Điêu Thị Dân, Phó Giám đốc Sở GDĐT tỉnh Sơn La, cho biết: Việc lấy ý kiến của cán bộ, công chức, viên chức được ngành thực hiện đúng quy trình trước khi trình các cấp có thẩm quyền ban hành các văn bản quy phạm pháp luật. Theo đó, các nội dung đều được ngành đăng tải, niêm yết công khai trên cổng thông tin điện tử của cơ quan, của tỉnh để lấy ý kiến của nhân dân. Ngành luôn kịp thời tiếp thu ý kiến phản hồi của người dân, lắng nghe ý kiến, nguyện vọng chính đáng của người dân trong thực thi nhiệm vụ. Thường xuyên, định kỳ công khai đối thoại và tiếp xúc với nhân dân, tạo điều kiện cho người dân được tham gia, giám sát các hoạt động của ngành trên tinh thần: "Dân biết, dân bàn, dân làm, dân kiểm tra".

Trong quá trình thực hiện các nội dung theo Nghị định số 04 về trách nhiệm người đứng đầu cơ quan, đơn vị và của cán bộ, công chức, viên chức, ngành đã thực hiện theo đúng quy định, đã công khai số điện thoại đường dây nóng, hòm thư góp ý, ban hành quy chế tiếp nhận và xử lý thông tin qua điện thoại đường dây nóng. Thực hiện niêm yết thủ tục hành chính thuộc thẩm quyền giải quyết, nội quy tiếp công dân tại trụ sở. Theo đó, Chánh Thanh tra Sở trực tiếp tham mưu cho Ban Giám đốc giải quyết các đơn thư thuộc thẩm quyền theo đúng quy định, không để xảy ra tình trạng đùn đẩy trách nhiệm. Do đó, không có đơn thư, khiếu nại kéo dài, việc giải quyết đảm bảo về trình tự, thủ tục, đúng quy định của pháp luật.

Thực tế trong 2 năm qua cho thấy trách nhiệm của cán bộ, công chức, viên chức ngành GDĐT Sơn La trong giải quyết các công việc được giao đã được ngành chỉ đạo chấp hành tốt nội quy, quy chế làm việc của cơ quan. Trong đó, đã làm tốt việc thực hành tiết kiệm, chống lãng phí và bảo đảm thông tin chính xác, kịp thời; thực hiện các quy định về nghĩa vụ, đạo đức, văn hóa giao tiếp, quy tắc ứng xử, nguyên tắc trong hoạt động nghề nghiệp và những việc không được làm theo quy định của pháp luật.

Trong quá trình thi hành công vụ, cán bộ, công chức được trình bày ý kiến, đề xuất việc giải quyết những vấn đề thuộc phạm vi trách nhiệm của mình khác với ý kiến của người phụ trách trực tiếp, nhưng vẫn phải chấp hành sự chỉ đạo và hướng dẫn của người phụ trách trực tiếp, đồng thời có quyền bảo lưu ý kiến và báo cáo lên cấp có thẩm quyền. Đối với viên chức được quyền từ chối thực hiện công việc hoặc nhiệm vụ trái với quy định của pháp luật, được quyết định vấn đề mang tính chuyên môn gắn với công việc hoặc nhiệm vụ được giao.

Khi có căn cứ cho rằng quyết định đó là trái pháp luật thì phải kịp thời báo cáo bằng văn bản với người ra quyết định. Trường hợp người ra quyết định vẫn quyết định việc thi hành thì người thi hành phải chấp hành nhưng không chịu trách nhiệm về hậu quả của việc thi hành. Đồng thời báo cáo trực tiếp cấp trên của người ra quyết định. Người ra quyết định phải chịu trách nhiệm trước pháp luật về quyết định của mình.

Trao đổi với ông Cầm Văn An, Phó Giám đốc Sở GDĐT tỉnh Sơn La, được biết: Triển khai thực hiện quy chế dân chủ ở cơ sở, đã giúp cho việc nâng cao nhận thức của cán bộ, công chức, viên chức và người lao động trong toàn ngành về tầm quan trọng, sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác xây dựng và thực hiện quy chế dân chủ cơ sở. Thông qua các văn bản chỉ đạo, các cuộc họp, ngành đã quán triệt đến từng cán bộ, công chức, nhân viên và người lao động về công tác dân chủ, góp phần xây dựng đội ngũ cán bộ, công chức và người lao động có đủ phẩm chất chính trị, năng lực và trình độ chuyên môn, nghiệp vụ, phát huy tính chủ động, sáng tạo và trách nhiệm của mỗi cá nhân để tham gia làm việc có năng suất, hiệu quả, đáp ứng yêu cầu phát triển và đổi mới của tỉnh...

Trong thành tích nâng cao kết quả, chất lượng kỳ thi tốt nghiệp THPT năm 2021, đã thể hiện rõ hiệu quả của việc triển khai thực hiện quy chế dân chủ tại các cơ sở giáo dục trong ngành. Với việc làm tốt công tác giáo dục chính trị tư tưởng, ý thức trách nhiệm của cán bộ, viên chức, giáo viên, người lao động trong các cơ sở giáo dục được nâng cao, biểu hiện như: Các giáo viên, các tổ bộ môn, các cơ sở giáo dục đã chủ động đăng ký thi đua, cam kết đạt các chỉ tiêu trong kỳ thi tốt nghiệp. Nhiều giáo viên tự giác đăng ký dạy học, ôn thi miễn phí cho học sinh, đăng ký tham gia hỗ trợ ôn thi cho học sinh của các trường bạn...

Với việc phát huy tính tự giác của cán bộ, giáo viên, người lao động trong các cơ sở giáo dục đã cùng nhau tìm các giải pháp trong giảng dạy, trong tổ chức ôn, thi tốt nghiệp cùng với sự vào cuộc, hỗ trợ, giúp đỡ của cả hệ thống chính trị, các tổ chức, đoàn thể và nhân dân đã giúp cho ngành giáo dục có được những kết quả đáng khích lệ như kết quả kỳ thi tốt nghiệp THPT năm 2021 vừa qua.

Điểm nổi bật khi thực hiện quy chế dân chủ ở cơ sở được tỉnh đánh giá cao khi ngành GDĐT đã kịp thời tham mưu xây dựng nội dung phát triển GDĐT và nguồn nhân lực trong văn kiện Đảng bộ tỉnh Sơn La lần thứ XV, nhiệm kỳ 2020-2025. Từ năm 2020 đã tham mưu cho HĐND tỉnh Sơn La ban hành nhiều Nghị quyết về công tác GDĐT. Trong giai đoạn này, Sở GDĐT Sơn La còn tích cực tham mưu với UBND tỉnh cho chủ trương đẩy mạnh áp dụng các tiến bộ, thành tựu mới của khoa học-công nghệ, khoa học giáo dục vào đổi mới công tác quản lý giáo dục và tổ chức dạy học; xây dựng và vận hành hệ thống quản lý chất lượng theo tiêu chuẩn quốc tế IMS tích hợp ISO 9001:2015 với ISO 21001:2018 tại sở GDĐT; ban hành kế hoạch triển khai thí điểm và toàn diện giáo dục STEM/STEAM tại các cơ sở giáo dục mầm non, tiểu học, THCS, THPT giai đoạn 2020-2025…

Một trong những giải pháp mang tính đột phá khi gắn với thực hiện quy chế dân chủ đang được ngành GDĐT Sơn La triển khai và đón nhận được sự đồng tình, ủng hộ của dư luận xã hội là việc Sở đang tập trung thực hiện phương châm đánh giá đúng, thực chất, công bằng, khách quan chất lượng giáo dục, trong đó tập trung cao cho các lớp đầu cấp (lớp 1,6 và 10) ngay từ năm học 2019-2020.

Theo đó, trong trường hợp có học sinh lưu ban, nhà trường và giáo viên cần có đầy đủ hồ sơ chứng minh về việc thực hiện nhiệm vụ giáo dục của nhà trường, giáo viên đối với học sinh đó. Nếu nhà trường, giáo viên chứng minh được đã làm hết trách nhiệm, khai thác hết năng lực để giáo dục học sinh nhưng vẫn có học sinh lưu ban theo quy định của Bộ GDĐT thì không thực hiện giảm trừ thi đua đối với những đơn vị, cá nhân đó.

Trong 2 năm qua, cùng với các giải pháp mang tính đột phá trên, để khắc phục tình trạng đánh giá kết quả học tập của học sinh, nhất là đối với học sinh lớp 9 không đúng thực chất tại các trường THCS, ngành GDĐT Sơn La cũng đã xây dựng chủ trương đổi mới tổ chức tuyển sinh vào lớp 10 từ năm học 2021-2022 theo hình thức thi tuyển đối với tất cả các trường có cấp THPT với mục tiêu kép: Sử dụng kết quả để tuyển sinh và đồng thời đánh giá chất lượng dạy, học ở cấp THCS. Đây sẽ là thước đo để kiểm soát chất lượng của bậc học THCS, từng bước hạn chế "bệnh thành tích"ở cấp THCS. Mục tiêu và cách thức ra đề ôn thi là kiểm tra kiến thức cơ bản THCS chủ yếu là kiến thức lớp 9, không gây áp lực cho học sinh. Điểm tuyển sinh sẽ lấy từ cao xuống thấp cho đến đủ chỉ tiêu được giao và học sinh sẽ không bị áp lực về điểm thi tuyển sinh đầu cấp…

Ngành GDĐT Sơn La đang tập trung thực hiện thắng lợi Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh Sơn La lần thứ XV, nhiệm kỳ 2021-2025, nhất là khâu đột phá: "Phát triển nguồn nhân lực đáp ứng yêu cầu thực tiễn. Tập trung nâng cao chất lượng giáo dục, đào tạo các cấp, nhất là bậc THPT và giáo dục nghề nghiệp", "Xây dựng tỉnh Sơn La thành trung tâm giáo dục đào tạo của vùng Tây Bắc và các tỉnh Bắc Lào" và triển khai thực hiện Nghị quyết số 09 của tỉnh ủy Sơn La về việc phát triển nguồn nhân lực tỉnh giai đoạn 2021-2025, định hướng đến năm 2030…

Để hoàn thành thắng lợi các nhiệm vụ trên, cùng với triển khai các giải pháp mang tính đột phá, ngành GDĐT Sơn La sẽ tiếp tục đẩy mạnh tuyên truyền, thực hiện Nghị định số 04 của Chính phủ, Thông tư số 01 của Bộ nội vụ và Kết luận số 120 của Bộ Chính trị về "Tiếp tục đẩy mạnh, nâng cao chất lượng, hiệu quả việc xây dựng và thực hiện Quy chế dân chủ cơ sở".

Thực hiện tốt quy chế dân chủ trong thực hiện các khâu: Quy hoạch, đề bạt, bổ nhiệm, đánh giá cán bộ, công chức; tăng cường công tác kiểm tra, giám sát việc thực hiện dân chủ trong hoạt động của cơ quan và các Phòng GDĐT huyện, thành phố và các đơn vị trực thuộc. Đồng thời, kết hợp chặt chẽ việc thực hiện quy chế dân chủ gắn với thực hiện Nghị quyết số 29 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khoá XI về "Đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo, đáp ứng yêu cầu công nghiệp hóa, hiện đại hóa trong điều kiện kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa và hội nhập quốc tế".