Đặc sắc Ngày hội Văn hóa, thể thao và lễ hội dân tộc Mảng ở Pa Tần

Ngày hội Văn hóa, thể thao và lễ hội dân tộc Mảng năm 2025 ở xã biên giới Pa Tần, diễn ra trong 2 ngày (20-21/12), với nhiều hoạt động hấp dẫn như: Biểu diễn dân ca, múa, nhạc cụ truyền thống dân tộc Mảng; trình diễn trang phục dân tộc Mảng; trích đoạn phong tục hỏi vợ, lên nhà mới; tham gia các trò chơi dân gian của dân tộc như: bắn nỏ, kéo co, cà kheo, đẩy gậy…

Xã biên giới Pa Tần những ngày cuối năm như khoác lên mình tấm áo mới rực rỡ hơn. Từ tờ mờ sáng, khi sương mù còn bảng lảng trên những đỉnh núi cao, tiếng loa phát thanh của xã đã rộn rã bản nhạc về quê hương đất nước. Trên những con đường mòn uốn lượn từ các bản Nậm Tần, Nậm Ô... bà con dân tộc Mảng đã nô nức gọi nhau đi hội.

Đồng bào Mảng vốn hiền lành, chất phác, quanh năm gắn bó với cây ngô, cây lúa trên nương. Thế nhưng hôm nay, gác lại những nhọc nhằn của mùa vụ, họ xuất hiện với một diện mạo hoàn toàn khác. Những phụ nữ dân tộc Mảng xúng xính trong bộ váy truyền thống, với những đường thêu tay tinh xảo, những tấm vải quấn chân (xà cạp) trắng muốt (nét văn hóa độc đáo của phụ nữ Mảng) nổi bật giữa màu xanh ngút ngàn của núi rừng Tây Bắc.

Ngay từ đầu bản trung tâm xã Pa Tần, không khí đã "nóng" lên bởi tiếng trống, tiếng chiêng và tiếng cười nói huyên náo. Ngày hội văn hóa, thể thao và lễ hội dân tộc Mảng chính thức khai màn, mở ra một không gian văn hóa đậm đà bản sắc, khiến bất cứ ai lạc bước đến đây cũng "quên cả lối về".

Phần hấp dẫn nhất, thu hút đông đảo sự chú ý của bà con và du khách chính là các môn thể thao dân tộc. Không có những vận động viên chuyên nghiệp, không có trang thiết bị hiện đại, nhưng sự quyết liệt và tinh thần thể thao cao thượng lại không hề thua kém bất cứ giải đấu lớn nào.

Tại sân đấu đẩy gậy, vòng vây người xem kín mít. Hai chàng trai dân tộc Mảng với đôi chân bám chặt vào đất, đôi tay rắn chắc nắm chặt cây gậy tre, mắt ánh lên sự quyết tâm. Tiếng hô "Cố lên! Cố lên!" của khán giả đứng xem, vang vọng cả núi rừng.

Cạnh đó, khu vực thi bắn nỏ lại mang một sắc thái khác: tĩnh lặng và đầy tập trung. Những người đàn ông Mảng – vốn là những thợ săn thiện nghệ của đại ngàn năm xưa, nay thể hiện sự khéo léo qua từng mũi tên tre. Mỗi khi mũi tên bắn trúng vào tâm bia, những tràng pháo tay lại vang lên không ngớt.

Chị Lý Mé Yên, ở bản Nậm Sảo 1 (Pa Tần, Lai Châu) vui vẻ nói: "Lâu lắm rồi, bà con dân bản mới vui thế này. Tôi và các chị em trong bản đã tập múa cả tuần nay để đi thi đấy. Nhìn lớp trẻ bây giờ vẫn biết múa điệu của cha ông, vẫn thích chơi trò chơi dân gian, tôi cũng thấy ấm cái bụng. Mong sao năm nào cũng có ngày hội thế này để bà con được gặp nhau, cùng giữ lấy nét văn hóa đặc sắc của dân tộc mình".

Dưới góc độ của chính quyền địa phương, Ngày hội văn hóa, thể thao và lễ hội dân tộc Mảng không chỉ dừng lại ở hoạt động giải trí, mà là một phần trong chiến lược bảo tồn văn hóa đặc sắc của các dân tộc thiểu số rất ít người (dưới 10.000 người) của tỉnh Lai Châu.

Nỗ lực bảo tồn và phát huy các giá trị văn hóa truyền thống của dân tộc Mảng

Bà Lý Thị Hiền - Phó Chủ tịch UBND xã Pa Tần cho biết: Dân tộc Mảng là một trong những dân tộc có nền văn hóa đặc sắc, được hình thành và gìn giữ qua nhiều thế hệ. Những giá trị văn hóa truyền thống như lễ hội, phong tục tập quán, trang phục, tiếng nói, chữ viết, các làn điệu dân ca, dân vũ, trò chơi dân gian… chính là tài sản vô giá, góp phần làm phong phú thêm bức tranh văn hóa đa dạng của các dân tộc Việt Nam nói chung và của xã Pa Tần nói riêng...

Ngày hội được tổ chức nhằm tôn vinh, bảo tồn và phát huy các giá trị văn hóa truyền thống của dân tộc Mảng. Qua đó, tạo không gian giao lưu, đoàn kết, gắn bó giữa các bản làng, các dân tộc anh em trên địa bàn; khích lệ phong trào văn hóa, văn nghệ, thể dục thể thao quần chúng, góp phần nâng cao đời sống tinh thần cho nhân dân.

Theo bà Hiền, thông qua ngày hội, chính quyền xã có cơ hội lồng ghép tuyên truyền về chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước, đặc biệt là các đề án phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số. "Chúng tôi muốn bà con hiểu rằng, giữ gìn văn hóa chính là giữ lấy sức mạnh để phát triển kinh tế. Một khi bà con tự hào về gốc gác của mình, họ sẽ có động lực để cùng nhau xây dựng bản làng no ấm, giữ vững biên cương" – Phó Chủ tịch UBND xã Pa Tần nhấn mạnh.

Ngày hội văn hóa, thể thao và lễ hội dân tộc Mảng tại Pa Tần đã thực sự chạm đến cảm xúc của những người tham dự. Đây cũng chính là minh chứng, dù ở nơi heo hút nhất của Tổ quốc, bản sắc văn hóa vẫn luôn là sợi dây liên kết bền chặt nhất, là nguồn lực nội sinh để đồng bào các dân tộc vươn lên.

Tin rằng, với sự quan tâm của Đảng, Nhà nước và sự đồng lòng của bà con, ngọn lửa văn hóa của người Mảng sẽ mãi rực sáng giữa đại ngàn Lai Châu.