Ngọc Chiến - Hành trình "thay da đổi thịt": Sức dân, ý Đảng và khát vọng vươn lên từ đại ngàn Sơn La

Phạm Hoài

04/09/2025 15:51 GMT +7

Từ một xã vùng cao còn nhiều khó khăn, Ngọc Chiến (tỉnh Sơn La) đã có bước chuyển mình ngoạn mục. Từ sự đồng lòng, quyết tâm của Đảng bộ, chính quyền và đặc biệt là sự chung tay, góp sức của người dân, vùng đất này đang vươn mình mạnh mẽ, trở thành một điểm sáng về phát triển kinh tế - xã hội, đặc biệt là du lịch cộng đồng, viết nên câu chuyện cổ tích giữa đời thường.

Khi tiềm năng được đánh thức

Nằm ở độ cao trung bình 1.800m so với mực nước biển, Ngọc Chiến được thiên nhiên ưu ái ban tặng khí hậu trong lành, mát mẻ quanh năm cùng cảnh quan sơn thủy hữu tình. Nơi đây có những cánh rừng Sơn Tra bạt ngàn, những thửa ruộng bậc thang uốn lượn và đặc biệt là nguồn suối khoáng nóng tự nhiên quý giá. Vùng đất này còn là nơi hội tụ bản sắc văn hóa độc đáo của các dân tộc Thái, Mông, La Ha.

Nằm ở độ cao trung bình 1.800m so với mực nước biển, Ngọc Chiến được thiên nhiên ưu ái ban tặng khí hậu trong lành, mát mẻ quanh năm cùng cảnh quan sơn thủy hữu tình. Ảnh: Phạm Hoài.

Tuy nhiên, trong một thời gian dài, những tiềm năng quý giá ấy vẫn như "nàng công chúa ngủ trong rừng", chưa được khai phá hiệu quả. Đời sống người dân chủ yếu dựa vào nông nghiệp manh mún, tỷ lệ hộ nghèo còn cao, cơ sở hạ tầng thiếu thốn.

Bước vào nhiệm kỳ 2020-2025, với một tầm nhìn chiến lược và quyết tâm chính trị cao, Đảng bộ xã Ngọc Chiến đã xác định con đường phát triển đột phá: Lấy du lịch cộng đồng làm mũi nhọn, gắn liền với phát triển nông nghiệp sạch và bảo tồn, phát huy các giá trị văn hóa bản địa. Một loạt 89 chủ trương, việc làm cụ thể đã được ban hành, đi sâu vào từng lĩnh vực, khơi dậy mạnh mẽ nội lực trong nhân dân.

Sức dân - "Chìa khóa vàng" mở cánh cửa đổi mới

Nhìn lại chặng đường 5 năm, điều ấn tượng nhất ở Ngọc Chiến chính là sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị và sự đồng thuận, hưởng ứng của người dân. Phương châm "Dân biết, dân bàn, dân làm, dân kiểm tra" không còn là khẩu hiệu mà đã trở thành hành động thực tiễn, thấm sâu vào từng nếp nhà, từng con người.

Minh chứng rõ nét nhất là ở khâu đột phá về phát triển du lịch. Hàng loạt công trình mang đậm dấu ấn cộng đồng đã mọc lên không phải từ ngân sách Nhà nước mà từ chính bàn tay, khối óc và sự đóng góp của người dân. Người dân tự nguyện hiến hàng nghìn mét vuông đất, góp công, góp của để xây dựng các khu tâm linh như nhà thờ Đon Hó, nhà thờ thần cây Sa Mu, nhà thờ Xủ Công... với tổng trị giá lên đến 6 tỷ đồng.

Hàng loạt công trình mang đậm dấu ấn cộng đồng đã mọc lên không phải từ ngân sách Nhà nước mà từ chính bàn tay, khối óc và sự đóng góp của người dân xã Ngọc Chiến.

Cả xã như một đại công trường, 15/15 bản đều tự xây dựng sân vận động, 19 cổng bản bằng gỗ pơmu hoặc đá cuội bề thế được dựng lên, trị giá hàng tỷ đồng. Những con đường hoa rực rỡ sắc màu của hơn 200.000 cây Mai Anh Đào, Cẩm Tú Cầu, hoa Ban... được trồng và chăm sóc bởi chính người dân, biến Ngọc Chiến thành một thung lũng hoa khổng lồ.

Đặc biệt, những mô hình du lịch độc đáo, sáng tạo đã ra đời. Bản Phày gây thương nhớ với "con đường đá lá đỏ hoa hồng thơm", nơi người dân tự tay thay thế những bức tường bê tông khô cứng bằng tường đá cuội mộc mạc dài 4,5km. Bản Đông Xuông lại kể câu chuyện văn hóa qua những bức tranh ghép đá tinh xảo. Bản Kẻ tự hào với không gian văn hóa Lẩu Xá của đồng bào La Ha... Tất cả đã tạo nên một Ngọc Chiến đa sắc màu, mỗi bản làng là một điểm đến hấp dẫn, không thể trộn lẫn.

Nhờ đó, từ chỗ gần như chưa có trên bản đồ du lịch, Ngọc Chiến đã xây dựng được 35 homestay, nhà nghỉ, sẵn sàng đón tiếp 120.000 lượt khách mỗi năm, doanh thu ước đạt 12 tỷ đồng/năm - một con số đáng mơ ước.

Diện mạo mới, đời sống mới

Cùng với du lịch, nông nghiệp cũng có những bước tiến vượt bậc. 168 ha rau, hoa màu, củ quả các loại, đặc biệt là nông nghiệp công nghệ cao đã mang về doanh thu trên 30 tỷ đồng mỗi năm. Chăn nuôi, lâm nghiệp, thủy sản đều phát triển ổn định, góp phần nâng cao thu nhập cho người dân.

Chương trình mục tiêu quốc gia về xây dựng nông thôn mới đã làm thay đổi căn bản bộ mặt của xã. 120km đường bê tông nội bản được hoàn thành, 100% hộ dân được dùng điện lưới quốc gia và nước hợp vệ sinh. Một cuộc cách mạng về môi trường đã diễn ra khi 100% hộ gia đình xây dựng lò đốt rác mini và nhà vệ sinh tự hoại, xây dựng không gian sống xanh - sạch - đẹp.

Từ năm 2020 -2025, Ngọc Chiến đã xây dựng được 35 homestay, nhà nghỉ, sẵn sàng đón tiếp 120.000 lượt khách mỗi năm, doanh thu ước đạt 12 tỷ đồng/năm. Ảnh: Phạm Hoài.

Sự phát triển kinh tế đã tạo đòn bẩy cho văn hóa - xã hội. Chất lượng giáo dục được nâng lên, 100% trường học hoàn thành tốt nhiệm vụ. Công tác chăm sóc sức khỏe ban đầu cho người dân được đảm bảo. Đời sống văn hóa tinh thần vô cùng phong phú với 45 đội văn nghệ, các lễ hội truyền thống như Mừng Cơm Mới, Hoa Sơn Tra được tổ chức thường niên, thu hút hàng vạn du khách.

Thành quả ấn tượng nhất chính là công tác giảm nghèo. Từ tỷ lệ hộ nghèo đa chiều là 18,4% vào năm 2020, đến nay xã chỉ còn 7,47% - một minh chứng thuyết phục cho sự phát triển toàn diện và bền vững.

Vững tin hướng tới tương lai

Thành công của nhiệm kỳ 2020-2025 là tiền đề vững chắc để Đảng bộ và nhân dân Ngọc Chiến tự tin bước vào giai đoạn mới 2025-2030, với khát vọng đưa Ngọc Chiến trở thành xã phát triển khá của tỉnh.

Thành công của nhiệm kỳ 2020-2025 là tiền đề vững chắc để Đảng bộ và nhân dân Ngọc Chiến tự tin bước vào giai đoạn mới 2025-2030, với khát vọng đưa Ngọc Chiến trở thành xã phát triển khá của tỉnh. Ảnh: Phạm Hoài.

Các mục tiêu, nhiệm vụ trọng tâm đã được xác định rõ: tiếp tục phát triển nông nghiệp an toàn, nông nghiệp trái vụ, ứng dụng công nghệ cao gắn với du lịch cộng đồng; hoàn thiện kết cấu hạ tầng; đẩy mạnh cải cách hành chính và chuyển đổi số.

Câu chuyện "thay da đổi thịt" của Ngọc Chiến là một bản hòa ca về ý Đảng lòng dân. Đó là minh chứng cho thấy khi một chủ trương đúng đắn, hợp lòng dân được triển khai bằng một quyết tâm cao độ và phương pháp sáng tạo, khơi dậy được sức mạnh nội sinh trong nhân dân, thì mọi khó khăn đều có thể vượt qua. Viên ngọc quý nơi đại ngàn Sơn La đang ngày càng tỏa sáng, hứa hẹn một tương lai phát triển rực rỡ hơn nữa.

Cốm thơm, món ngon quan trọng nhất của Lễ hội mừng cơm mới của người Thái ở 'miền quê cổ tích' Ngọc Chiến, Sơn La

Cốm thơm, món ngon quan trọng nhất của Lễ hội mừng cơm mới của người Thái ở "miền quê cổ tích" Ngọc Chiến, Sơn La

Cốm Ngọc Chiến, đặc sản được làm từ lúa nếp tan, giống lúa quý được người dân địa phương cấy trên những thửa ruộng màu mỡ, tưới mát bởi nguồn nước suối trong lành. Được hấp thụ khí trời và tinh tuý từ núi rừng Tây Bắc nguyên sơ, kỳ vĩ, cốm Ngọc Chiến mang hương vị đặc trưng riêng và trở thành linh hồn của Lễ hội mừng cơm mới, nét văn hóa người Thái ở "miền quê cổ tích" Ngọc Chiến (Sơn La).

Nông dân 'miền cổ tích' Ngọc Chiến tỉnh Sơn La trổ tài bắt cá nhân ngày tết Độc lập

Nông dân "miền cổ tích" Ngọc Chiến tỉnh Sơn La trổ tài bắt cá nhân ngày tết Độc lập

Ngày 31/8, tại bản Mường Chiến, xã Ngọc Chiến (tỉnh Sơn La), Hội thi bắt cá trong khuôn khổ các hoạt động chào mừng ngày tết Độc Lập (2/9) được tổ chức đã thu hút đông đảo người dân và du khách tới thưởng thức với những màn bắt cá kịch tính, hấp dẫn.

 Ngắm vẻ đẹp thiếu nữ 'miền cổ tích' Ngọc Chiến trong trang phục dân tộc truyền thống

Ngắm vẻ đẹp thiếu nữ "miền cổ tích" Ngọc Chiến trong trang phục dân tộc truyền thống

Khác với vẻ đẹp kiêu sa, lộng lẫy của những cô gái phố thị, thiếu nữ "miền cổ tích" Ngọc Chiến (tỉnh Sơn La) toát lên vẻ đẹp trong trẻo, giản dị và mộc mạc. Trong bộ trang phục dân tộc truyền thống được thêu thùa tỉ mỉ, những cô gái nơi đây đã tạo nên một bức tranh độc đáo, rực rỡ sắc màu giữa núi rừng Tây Bắc, làm đắm say du khách.