Lễ hội Then Kin Pang được tổ chức vào dịp 10/3 (âm lịch) hàng năm và được ví như linh hồn của người Thái ở huyện Phong Thổ. Đây là nét văn hóa đặc sắc của đồng bào dân tộc Thái đã gìn giữ từ nhiều đời nay và ngày càng lan tỏa ra cộng đồng.
Bên cạnh đó, lễ hội năm nay là một trong những hoạt động hưởng ứng tuần Du lịch – Văn hóa Lai Châu năm 2022 và thiết thực chào mừng kỷ niệm 20 năm ngày chia tách huyện Phong Thổ (22/9/2002-22/9/2022).
Dự khai mạc lễ hội còn có đại diện lãnh đạo các sở, ban, ngành, đoàn thể tỉnh; lãnh đạo huyện Phong Thổ; đại diện lãnh đạo 7 huyện, thành phố; người dân, du khách trong và ngoài tỉnh…
Phát biểu tại lễ khai mạc, bà Mai Thị Hồng Sim – Phó Chủ tịch UBND huyện Phong Thổ, Trưởng ban tổ chức lễ hội khẳng định, Lễ hội Then Kin Pang là nét văn hóa đặc sắc, là hình thức diễn xướng dân gian độc đáo, được ví như linh hồn của người Thái trong huyện. Qua bao thăng trầm biến cố của lịch sử, người Thái đã đúc kết được kho tàng văn hóa văn nghệ phong phú, đa dạng và giàu bản sắc. Lễ hội Then Kin Pang là việc làm cụ thể trong công cuộc Bảo tồn bản sắc văn hóa tốt đẹp các dân tộc gắn với phát triển du lịch.
Lễ hội gồm 2 phần: Phần lễ và phần hội. Phần lễ gồm các hoạt động dâng hương tại nhà Then. Truyền thuyết của người Thái kể lại rằng, sau Pô Phà (Vua Trời) là Then có lòng bao dung độ lượng, yêu thiên nhiên cỏ cây, con người. Vì vậy, Vua Trời đã phái các thần Then xuống hạ giới đầu thai thành người phàm trần để cứu nhân độ thế. Ai đau ốm thì được Then cho thuốc. Người nào gặp rủi ro, vận hạn, Then sẽ cầu phúc cho tai qua nạn khỏi. Then cũng là người đại diện để cầu nguyện các vị thần linh trên trời tạo phúc cho dân, ban cho mưa thuận gió hòa, mùa màng bội thu, bản làng yên vui no ấm. Đây cũng là ngày các Lụ liệng - Lụ hương (tức là những người con nuôi được Then cầu hồn, chữa bệnh) dâng lễ tạ ơn Then.
Phần hội gồm các trò chơi dân gian: bịt mắt gõ chiêng, én cáy, bịt mắt bắt vịt, đi cầu kiều, tung còn. Ngoài ra còn có phần thi ẩm thực, đây là dịp để bà con 6 xã vùng đông bào dân tộc Thái Phong Thổ trổ tài nấu các món ăn đặc trưng, như: thịt nướng, cá nướng, cá bống vùi tro, nhộng ong, xôi ngũ sắc…
Đặc biệt, "té nước" là hoạt động không thể thiếu trong lễ hội Then Kin Pang 2022, qua đó, giúp các đại biểu, người dân, du khách thập phương xóa tan đi mọi khoảng cách, cùng hòa mình trong làn suối mát lành. Theo quan niệm của người dân địa phương, đến với lễ hội người nào được té nhiều nước thì càng may mắn.
Lễ hội Then Kin Pang 2022 của người Thái huyện Phong Thổ đã góp phần nâng cao đời sống tinh thần của người dân, tăng cường ý thức, trách nhiệm cho các thế hệ trong việc giữ gìn và phát huy giá trị di sản văn hóa dân tộc gắn với phát triển du lịch.
Lễ hội còn là dịp để nhân dân các dân tộc cùng hội tụ giao lưu văn hóa, tình cảm, hiểu biết lẫn nhau, khơi dậy niềm tự hào truyền thống dân tộc, phát huy sức mạnh khối đại đoàn kết toàn dân tộc, từ đó xây dựng và phát triển nền văn hóa Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc.